• ประวัติศาสตร์อิสลาม | ฉบับรวบรัด
ตอนที่ 1 เหล่าผู้สืบทอดศาสดา
• ซีรีย์ชุดนี้จะมีอยู่ทั้งหมด 3 ตอนด้วยกัน โดยตอนแรกจะพูดถึงเรื่องราวรัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดุน (Rashidun Caliphate) ตอนที่สองเป็นเรื่องราวของราชวงศ์อุมัยยะฮ์ (Umayyad Dynasty) และตอนที่สามเป็นเรื่องราวของราชวงศ์อับบาซิยะฮ์ (Abbasid Dynasty)
• ปีที่ใช้ในบทความ จะเป็นปีคริสต์ศักราช (ค.ศ.) เพื่อง่ายต่อการเข้าใจ
ในปี 632 นบีมูฮัมหมัดผู้เป็นศาสดาของศาสนาอิสลามได้เสียชีวิตลง ส่งผลให้อาณาจักรของชาวมุสลิมที่ครอบครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของคาบสมุทรอาระเบีย (มาจากยุคสมัยของนบีมูฮัมหมัด ที่ชาวมุสลิมได้ทำสงครามเพื่อเผยแพร่ศาสนา) เกิดความสั่นคลอน ก่อให้เกิดความสงสัยในหมู่ชาวมุสลิมว่า ใครกันที่จะเป็นผู้สืบทอดการเป็นผู้นำของชาวมุสลิมต่อจากท่านนบี
ด้วยเหตุนี้เหล่าสภาอาวุโสซึ่งเป็นกลุ่มสาวกระดับสูงที่ใกล้ชิดกับท่านนบี จึงมีมติเลือกให้ขุนศึกผู้หนึ่งนามว่า อบูบักร (Abu Bakr) ดำรงตำแหน่งเป็นผู้นำชาวมุสลิมต่อจากท่านนบี โดยอบูบักรผู้นี้ ยังมีศักดิ์เป็นพ่อตาของนบีมูฮัมหมัด
โดยตำแหน่งผู้นำชาวมุสลิมที่อบูบักรเป็นนั้น เรียกว่ากาหลิบหรือเคาะลีฟะฮ์ (Caliph) ซึ่งมีความหมายตามภาษาอาหรับว่า ผู้สืบทอด (Successor) และถือเป็นจุดเริ่มต้นของอาณาจักรมุสลิมที่เรียกว่า รัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดุน (Rashidun Caliphate | ชื่อของรัฐมีความหมายว่า รัฐของเคาะลีฟะฮ์ผู้ชอบธรรม) ที่มีศูนย์กลางอำนาจในช่วงแรกอยู่ที่นครเมดินา (Medina) ก่อนที่ภายหลังจะย้ายมาที่นครคูฟาฮ์ (Kufa)
ซึ่งผู้ที่เป็นกาหลิบ (หรือเคาะลีฟะฮ์) จะมีสถานะเป็นทั้งผู้นำในทางธรรม คือเป็นผู้นำของศาสนาอิสลาม และมีสถานะเป็นผู้นำในทางโลก คือมีความเป็นกษัตริย์ที่ปกครองอาณาจักร
อบูบักรดำรงตำแหน่งเป็นกาหลิบตั้งแต่ปี 632 จนเสียชีวิตในปี 634 สภาอาวุโสก็ได้เลือกผู้ที่สืบทอดเป็นกาหลิบก็คือ อุมัร (Umar) ซึ่งมีศักดิ์เป็นพ่อตาของนบีมูฮัมมัดเช่นเดียวกับอบูบักร
ในยุคของอุมัร รัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดุนได้ขยายอำนาจ โดยการเข้าครอบครองดินแดน ทั้งเปอร์เซีย อียิปต์ ซีเรีย รวมไปถึงแอฟริกาเหนือ
อุมัรดำรงตำแหน่งเป็นกาหลิบจนถึงปี 644 อุมัรก็ได้ถูกลอบสังหารโดยทาสชาวเปอร์เซีย เมื่อเกิดเหตุเช่นนี้ สภาอาวุโสจึงต้องเลือกผู้สืบทอดคนต่อไป โดยผู้ที่ได้รับเลือกก็คือ อุษมาน (Uthman) ผู้เป็นทั้งสหายและลูกเขยของนบีมูฮัมหมัด (อุษมานแต่งงานกับบุตรสาวสองคนของนบี)
ทว่าในยุคของอุษมาน ได้เกิดความแตกแยกในชาวมุสลิม จนถึงขั้นที่มีกบฎต่อต้านอุษมาน ผลสุดท้ายอุษมานก็ถูกกบฎลอบสังหารที่นครเมดินาในปี 656
หลังการเสียชีวิตของอุษมาน สภาอาวุโสก็ได้เลือกกาหลิบคนใหม่ก็คือ อาลี (Ali) โดยอาลีถือว่ามีศักดิ์ทางเครือญาติกับนบีมูฮัมหมัด โดยเป็นทั้งลูกพี่ลูกน้องและเป็นลูกเขย (อาลีแต่งงานกับฟาติมะฮ์ Fatimah บุตรสาวคนเล็กของนบี)
ความแตกแยกของชาวมุสลิมที่เริ่มมีมาตั้งแต่ยุคอุษมาน ก็ได้ลุกลามบานปลายจนกลายเป็นสงครามกลางเมือง (เรียกว่า ฟิตนะฮ์ Fitna) ระหว่างฝ่ายของอาลี กับฝ่ายของมุอาวิยะฮ์ (Muawiyah) ขุนศึกที่ครองอำนาจอยู่ในซีเรีย ผู้เป็นญาติของอุษมาน (มุอาวิยะห์เชื่อว่า อาลีมีส่วนต่อการเสียชีวิตของอุษมาน)
นอกจากนี้ในช่วงเวลาดังกล่าว ศาสนาอิสลามยังได้มีการแบ่งแยกออกเป็น 2 นิกายหลัก คือนิกายสุหนี่ (Sunni) ซึ่งเป็นกลุ่มที่ยอมรับในกาหลิบสี่คนของรัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดุน (อบูบักร อุมัร อุษมาน อาลี)
กับอีกนิกายหนึ่งคือ นิกายชีอะห์ (Shia) ซึ่งเป็นกลุ่มที่ยอมรับเฉพาะกาหลิบอาลี เพราะถือว่าเป็นกาหลิบที่มีความสัมพันธ์ทางเครือญาติกับนบีมูฮัมหมัดอย่างแท้จริง และมองว่าอบูบักรไม่มีความชอบธรรมที่จะเป็นกาหลิบมาตั้งแต่แรก (หลังจากนบีมูฮัมหมัดเสียชีวิต สภาอาวุโสได้เคยจะเลือกให้อาลีเป็นกาหลิบคนแรก แต่อาลีไม่อยากให้ชาวมุสลิมเกิดความแตกแยก จึงตัดสินใจให้อบูบักรเป็นกาหลิบแทน)
ท่ามกลางสงครามกลางเมือง ก็ได้มีชาวมุสลิมที่เป็นกลุ่มหัวรุนแรง ต้องการที่จะสังหารทั้งอาลีและมุอาวิยะห์ ผลสุดท้ายอาลีถูกลอบสังหารที่นครคูฟาฮ์ในปี 661 ส่วนมุอาวิยะห์สามารถรวบรวมอำนาจเบ็ดเสร็จ จนตั้งตนเป็นกาหลิบองค์ใหม่
การขึ้นสู่อำนาจของมุอาวิยะฮ์ นับว่าเป็นจุดสิ้นสุดของรัฐเคาะลีฟะฮ์รอชิดุน และเป็นจุดเริ่มต้นของราชวงศ์อุมัยยะฮ์
*** Reference
#HistofunDeluxe
- 27
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
