#เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ
ตอนที่ 84 , ภาพหน้าที่ 269-271
อาจารย์ครับ สมเด็จพุทธโฆษาจารย์วัดเทพศิรินทร์นั้น หลังจากได้มาเยี่ยมอาจารย์ที่สวนโมกข์เก่าแล้ว ต่อจากนั้นได้ติดต่อกันอย่างไรต่อมาอีกครับ ท่านได้อนุเคราะห์อาจารย์ด้านงาน ที่อาจารย์ทําอยู่หรือเปล่า
- ท่านสงเคราะห์กิจการโดยสมทบทุนมูลนิธิสําหรับใช้พิมพ์หนังสือหมื่นบาทหรือ ๒ หมื่นบาท ลืมแล้ว ด้านการอื่นไม่ได้ขอร้องอะไร ไม่ได้ช่วยในผลประโยชน์หรือยศศักดิ์อะไร ตอนผมทํางานเป็นเผยแผ่ ท่านเป็นผู้สําเร็จราชการแทนองค์สมเด็จพระสังฆราช สมเด็จพระสังฆราชทํางานไม่ค่อยได้ ชรามากแล้ว ท่านบัญชาการสงฆ์แทนทั้งหมด ผมเลยเป็นผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาไปด้วย แต่ด้านงานคณะสงฆ์ไม่ได้เกี่ยวข้องกัน พระคุณของท่านที่สูงสุดก็คือ การที่ท่านส่งเสริมให้ขบคิดธรรมะยาก ๆ ออกเผยแผ่ เมื่อรู้จักกันแล้ว ไปกรุงเทพฯ ทุกครั้ง ผมต้องไปพบท่านเสมอ มิฉะนั้นท่านรู้เข้าท่านจะต่อว่า
เรื่องส่วนใหญ่ที่สนทนากันก็เรื่องธรรมชั้นลึก ๆ และเรื่องบุคคลต่าง ๆ ผมฟังตะพึด แต่ผมก็ไม่คุยอยู่นานเกินไป รู้ใจท่าน สุขภาพของท่านไม่ค่อยดี ไปก่อนเพล จวนเพลกลับ ท่านให้เกียรติให้ขึ้นไปคุยชั้นบนที่ท่านอยู่ ในห้องส่วนตัว ไม่ใช่ห้องรับแขกชั้นล่าง
วิธีที่ท่านส่งเสริมให้ขบธรรมะยาก ๆ ก็คือชวนคุย ธรรมะข้อนั้นข้อนี้ บางทีท่านก็บอกว่าผมสอนอนัตตาเร็วเกินไป ไม่ควรนํามาสอนประชาชน อย่าเน้นเรื่องอนัตตามากเกินไป สอนเรื่องอื่นดีกว่า บางทีมีแง่ของธรรมะที่เร้นลับ ท่านชอบบอกผม ให้เป็นธรรมทาน ธรรมข้อนั้นเปลี่ยนแปลงอย่างนั้น ข้อนี้เปลี่ยนแปลงอย่างนี้ ตามความเห็นของท่าน ซึ่งเราไม่ได้เห็นด้วยเสมอไป แต่ก็ไม่ได้ขัดท่านตรง ๆ เฉยเสีย นั่นแหละถูกที่สุด ไม่ใช่บ้าเหมือนเด็กสมัยนี้ อะไรมันก็ค้าน เถียงผู้หลักผู้ใหญ่ เขาหาว่าอุบาทว์ ไม่เห็นด้วยก็นิ่งเสีย แต่ไม่ค่อยมีที่ไม่เห็นด้วยกับท่าน ท่านมักเรียกผมว่า "มหาเงื่อมผู้ถูกอัชฌาสัยของฉัน"
ท่านเป็นคนแรกที่บอกว่ามหาสติปัฏฐานสูตรนั้น "ฉันไม่เชื่อว่าเป็นพุทธภาษิต" เพราะมันยาวเกินไป เป็นเหตุให้ผมสํารวจดู เออจริงที่ขึ้นต้นด้วยมหา ๆ ไม่น่าไว้ใจทุกสูตร ยาวเกินไปกว่าที่พระพุทธเจ้าจะทรงตรัสในคราวเดียวกัน
ท่านเป็นคนพูดขึ้นก่อนใคร ๆ ที่เรียก ปฏิจจสมุปบาท ว่าเป็น อริยสัจใหญ่ อริยสัจที่สอนอยู่ทั่วไปเรียกอริยสัจเล็ก เรื่องอย่างนี้จะเป็นเรื่องที่คุยกัน ท่านจะใช้คําว่า ในกรณีอย่างนี้ ฉันถือว่า…(หัวเราะ) ท่านเรียกตัวเองว่าฉัน ผมเรียกตัวเองว่า กระผม เกล้ากระผม บางที (หัวเราะ) เมื่อท่านบัญชาการสงฆ์แทนองค์สมเด็จพระสังฆราช ผมก็ใช้ว่า ใต้เท้ากรุณา ถ้าไม่อย่างนั้น ก็ใช้คําธรรมดาทั่ว ๆ ไปว่า พระเดชพระคุณ บางทีก็ใช้ไม่ค่อยตรงตามธรรมเนียม เรื่องอย่างนี้ดูท่านไม่ถือเป็นความหมายสําคัญหรอก ไม่ถือเป็นกฎเกณฑ์อะไร ท่านเป็นคนที่มีจิตใจ ที่มีตัวกู - ของกู น้อยมากเหมือนกัน ท่านทําสมาธิภาวนาทุกคืน
เรื่องบางเรื่อง ท่านจะบอกให้ผมเป็นคนเอาไปพูดไปโฆษณา เพราะเชื่อว่าผมจะพูดได้ถนัดกว่า อย่างเช่นเรื่อง สอุปาทิเสสบุคคล ซึ่งไม่มีใครสนใจมาก่อน ท่านสนใจ โสดาบัน ๓ สกิทาคามี ๑ อนาคามี ๕ รวมเป็น ๙ ท่านต้องการให้รู้ว่า อุปาทิคืออะไร มีความหมายไม่เหมือนอย่างที่เขาสอน ๆ กัน ผมเอามาพูดถึงบ่อย ๆ เจ้าคุณศรีวิสุทธิวงศ์ วัดลิงขบ ฝั่งธนฯ ไม่เห็นด้วย เขียนด่าผม
บางเรื่องสมเด็จท่านก็ล้อ อย่างคําว่า มโนราห์ ท่านล้อว่าทําหนังสือพิมพ์ใหญ่โตยังเขียนผิด หลักในภาษาบาลี มันมีอยู่เรื่องสุธนกับมโนห์รา นี่แสดงว่าท่านเห็นว่าเราไม่รู้ ก็อยากให้รู้ มีเรื่องอะไรก็ถามได้ สงสัยอะไร อยากถามอะไร ถามเมื่อไรก็ได้ ที่ผมเขียนว่า เปิดโรงเรียนพิเศษกับท่านนั่นแหละ
เรื่องเกี่ยวกับบุคคลเบ็ดเตล็ด ท่านมักเล่าให้ฟังเรื่อย เรื่องท่านหญิงใหญ่ ดูเหมือนจะชื่อดํารงธรรมสาร แต่งปุจฉาวิปัสสนา ท่านสนับสนุนให้พิมพ์ ผมเคยเอามาพิมพ์ลงในหนังสือพิมพ์พุทธสาสนา เรื่องคนนั้นคนนี้ อย่างนั้นอย่างนี้ ท่านเล่าบ่อย ๆ ท่านมีวิธีจําคนโดยการเปรียบเทียบ อย่างผมนี้ ท่านพูดบ่อยว่าหน้าเหมือนขุนนิราพาส อุบาสกประจําวัดเทพศิรินทร์ เป็นนักธรรมะตัวเอกคนหนึ่ง คงจะเผยแผ่เก่ง อายุแก่กว่าผม ตายนานแล้ว แต่เพื่อไม่ให้ลืม จําคนนั้น ชื่อนั้น หน้าเหมือนคนนั้น ลืมยาก ผมยังเคยได้ยินท่านบอกพระองค์อื่นว่าผมหน้าเหมือนขุนนิราพาส
เรื่องที่ท่านเคยตําหนิผมตรง ๆ ก็มีเรื่องถือย่ามถูกเนื้อ ตอนท่านมาสวนโมกข์นั่นแหละ ถือย่ามให้ท่าน ท่านบอกว่า ต้องให้จีวรพันแขนแล้วให้ย่ามอยู่บนจีวร ย่ามจะได้ไม่เปื้อนเหงื่อ คราวนั้นท่านค้างคืนหนึ่ง พักที่กุฏิสังกะสีล้วน หลังสุดทางเดินสู่ทิศตะวันตก กุฏิหลังนั้นไม่มีเหลือแล้ว เป็นกุฏิทรงสี่เหลี่ยม กว้างวาหนึ่ง ยาว ๖ ศอก สูงวาหนึ่ง มีบานพับเปิดปิดรอบด้าน มีเตียงพับลงได้ ยกขึ้นก็เป็นโต๊ะหนังสือ เป็นเตียงนอนได้ เสาตํ่า บันไดขั้นเดียว ก่อนท่านจะมา ดูเหมือนพระดุลยพากษ์สุวมัณฑ์จะเป็นคนติดต่อมาก่อน ต้องมีการติดต่อทางคณะสงฆ์ มิฉะนั้นเจ้าคณะจังหวัดคงไม่ได้มาต้อนรับ
สมเด็จท่านเป็นนักเทศน์หรือเปล่าครับ
- เป็นนักเทศน์สุภาพ เป็นนักเทศน์ธรรมะ นักเทศน์ตามแบบฉบับ ไม่ใช่เทศน์แบบโต้กัน แบบแสดงละคร ท่านอยู่ในระดับนักเทศน์ที่ได้รับความนิยม หรือเขาจัดเป็นนักเทศน์ชั้นสูงสุด
จาก เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา หน้า 269-271
.
อ่านย่นความ เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา * ทุกตอน *
ในเวปไซต์ #สืบสานงานท่านพุทธทาส
.
สนใจหนังสือติดต่อ : มูลนิธิโกมลคีมทอง
โทร 02-412-0744 02-866-1557
สโมสรธรรมทาน,หอจดหมายเหตุพุทธทาสฯ
.
ฟังเสียงเล่าไว้ฯ ราวปี 2527-2528
.
อ่าน PDF
.
ความเดิมตอนแรก ที่มาของงานนี้
.
อัตชีวประวัติในวัยหนุ่มของพุทธทาสภิกขุ
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
