#เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา #พุทธทาสภิกขุ
ตอนที่ 86 , ภาพหน้าที่ 276-280
อาจารย์ครับ พระดุลยพากษ์สุวมัณฑ์ รู้จักคุ้นเคยกับอาจารย์ได้อย่างไรครับ ทราบว่าเป็นคนใกล้ชิดสวนโมกข์อีกคนหนึ่ง
- นึกไม่ออกว่าเริ่มรู้จักกันอย่างไร คงผ่านทางหนังสือพิมพ์พุทธสาสนามากกว่า รู้เรื่องสวนโมกข์จากทางนั้น แล้วก็อยากให้มีสวนโมกข์ที่อื่นบ้าง ก็มาขอให้เราช่วยกันคิดช่วยกันนึก พระดุลย์ อยากทําที่นครศรีธรรมราช ตอนนั้นรับราชการอยู่ที่นั่น มีเพื่อนหลายคนที่เห็นด้วย พูดกันรู้เรื่อง ก็เป็นหัวหน้ามาติดต่อกับผม จนได้มหาจุลไป แล้วก็ต้องเหลวในที่สุดดังที่เคยเล่าแล้ว
แต่พระดุลย์เองยังติดต่อกับสวนโมกข์เรื่อยมา ท่านศึกษาธรรมะจากสมเด็จวัดเทพฯ เป็นส่วนใหญ่ และเคารพนับถือกันอย่างนอกไปกว่าทางศาสนา เป็นเรื่องส่วนบุคคล ว่ากล่าวตักเตือนได้อย่างลูกหลาน บวชกับท่านด้วย เป็นคนเอาจริงในเรื่องการปฏิบัติธรรมคนหนึ่ง เอาจริงด้วยศรัทธาก็มาก ปฏิบัติกรรมฐานด้วย ช่วยเหลือสวนโมกข์ด้วยความหวังดีด้วยกําลังใจ ชี้แจงให้คนอื่นรู้จัก การเงินการทองก็ช่วยบ้างตามแบบคนที่ไม่รํ่ารวยอะไร
อาจารย์ครับ แล้วอาจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์ ช่วยงานอาจารย์อย่างไรบ้าง
ก็ทั่ว ๆ ไป เรื่องอาหารการขบฉัน เรื่องพาไปเที่ยว เรื่องความสะดวก ผมรู้สึกสงสาร พยายามปกปิด ไม่ให้รู้ว่าต้องการอะไร มิฉะนั้นจะต้องคอยเที่ยวซื้อของให้ อาจารย์สัญญา ไม่ใช่คนรํ่ารวย
การปฏิบัติธรรมเป็นอย่างไรครับ ด้านความเข้าใจธรรมะเป็นอย่างไร
- ไม่มีเรื่องภาวนา มีแต่เรื่องพุทธิปัญญา มุ่งทางสังคมมากกว่า มุ่งการเผยแผ่มากกว่าที่จะทําของตัวเอง ยอมเสียสละ ยอมเสียเวลาของตัวเองไปทําเพื่อสังคม ช่วยเหลือโลกอย่างเต็มที่
อาจารย์ครับ แล้วงานที่พุทธสมาคมได้ผลไหมครับ
- ผมก็ไม่ทราบ ไม่ตอบได้ แต่มันก็ต้องได้ผลเท่าที่มันได้ เท่าที่เขาทําได้ ไม่ไร้ผลดอก คงมีเป็นชิ้นเป็นอันอยู่หลายสิ่ง เช่นจัดให้มีการศึกษาธรรมะ เป็นรูปเป็นร่าง เป็นลํ่าเป็นสัน ทําไปตามตารางสอนส่งเสริมให้มีการเรียนอภิธรรมพักหนึ่ง ทําให้คนรู้อภิธรรมหลายคนเหมือนกัน มันก็ได้ตามสติปัญญา หรือความสามารถของคนที่เกี่ยวข้องเรียกว่าดีกว่าไม่ทํา (หัวเราะ)
อาจารย์ครับ แล้วทาง พสล. (พุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก) อาจารย์เกี่ยวข้องด้วยหรือเปล่าครับ
- ไม่มี ไม่ได้เกี่ยวข้อง แต่ท่านหญิงพูนนั้นรู้จักกันเป็นส่วนตัว เคยมาเยี่ยมที่นี่
อาจารย์สัญญาเคยเอาเรื่องราชการมาปรึกษาหารือกับอาจารย์บ้างหรือเปล่าครับ
- ไม่มี เรื่องอย่างนั้นไม่มี เพราะรู้ใจว่าผมคงไม่ตอบ เคยถามบ้างในการที่ต้องรับหน้าที่นายกรัฐมนตรีครั้งนั้น เคยถามว่า ควรจะถือหลักธรรมอะไร ผมก็ตอบไปตามเรื่อง กําปั้นทุบดิน ตอนนั้นผมไปนอนเจ็บอยู่ที่ศิริราช ก็ไปเยี่ยม ไปคุยระหว่างนอนเจ็บอยู่ ผมก็ตอบกําปั้นทุบดิน ธรรมะของโพธิสัตว์ สุทธิ ปัญญา เมตตา ขันติ (หัวเราะ) คุณสัญญา ยังจดไว้ หมออุดม (โปรษะกฤษณะ) ก็จด ถ้าเข้าใจ มันใช้ได้ดี ความหมายดีมาก สุทธิซื่อตรง และมีปัญญาไม่ประมาท มีเมตตากรุณา แล้วอดกลั้นอดทนเป็นเบื้องหน้า เราเป็นผู้ใหญ่ขึ้นเท่าไร ความอดกลั้นอดทนต้องมีมากขึ้นเท่านั้น
ในทางส่วนตัวก็เป็นคนที่สนิทสนมกันมากกับอาจารย์ใช่ไหมครับ เป็นหนึ่งในคณะที่สนิทสนม ช่วยเหลือเกื้อกูลกันมาตั้งแต่แรกใช่ไหมครับ
- มันก็อย่างนั้น แต่คําว่ามากก็ตอบไม่ถูก ก็เรียกว่าคอยเอาใจใส่ช่วยเหลือเท่าที่จะทําได้
อาจารย์ครับ แล้วอย่างคุณเรียบคุณเรียมล่ะครับ
- พอเริ่มรู้จัก ก็ช่วยเป็นเงินเป็นทอง เป็นอะไรบ้าง ดูเหมือนติดต่อจากทางคุณชํานาญออกไป
อาจารย์ครับ คนกลุ่มนี้สนใจธรรมะ จริงจังหรือช่วยด้านเงินด้านทองเท่านั้น
- ธรรมะส่วนตัวก็พยายามสนใจ แต่ทําได้เท่าที่ทําได้ ถ้าเรื่องเงินเรื่องทองเพื่อการเผยแผ่ เขาก็ช่วยเหลือตามกําลัง
อย่างคุณชํานาญนี่ ไม่ได้ปฏิบัติธรรมชั้นสูงเท่าไรใช่ไหมครับ
- ก็เต็มที่ของแก
ทํากรรมฐานหรือเปล่าครับ
- เอ๊ะคุณนี่ (เสียงดุ) ถือตัวว่าหัวก้าวหน้า แล้วยังไม่เคารพสิทธิมนุษยชนของคนอื่นเขา ถามแบบนี้มันรุกรานนี่
ผมคิดว่านี่จะเป็นประโยชน์แก่คนรุ่นหลัง ที่จะศึกษาประวัติชีวิตของอาจารย์และประวัติศาสตร์ของสวนโมกข์ จะได้เข้าใจได้ว่าคนแวดล้อมของอาจารย์เป็นคนอย่างไรบ้าง อย่างน้อยก็มองจากทัศนะของอาจารย์เอง เพราะตอนนี้ก็เริ่มมีคนพูดแล้วว่าคนแวดล้อมบางกลุ่มเป็นคนไม่ได้เรื่อง ผมเพียงแต่ทําหน้าที่เป็นเลขานุการที่เข้มงวดของประวัติศาสตร์เท่านั้นแหละครับ
- (หัวเราะดุ ๆ) คุณชํานาญแกก็ทํากรรมฐานตามแบบของแก รวม ๆ กันไปกับโยคะ และไท้เก็ก ทําอานาปานสติแบบง่าย ๆ เป็นคนสนใจเรื่องสุญญตามากที่สุดคนหนึ่ง ถึงกับเอาไปท่องติดปากว่า ยู่สี ๆ ในภาษาจีน ซึ่งแปลว่าเช่นนั้นเอง เป็นคําแปลของคําว่า ตถตา ซึ่งโดยเนื้อแท้ก็คือสุญญตา เป็นเรื่องจําเอาไปใช้ ส่วนผลของการปฏิบัติก็นับได้ว่ามากอยู่ เช่นเวลาเจ็บป่วยนับว่าดีมาก ไม่มีความทุกข์หรือความหวาดกลัว มีลักษณะหัวเราะเยาะความตายได้มากพอใช้
ตอนนี้ได้ข่าวว่าอาการป่วยหนักลงทุกที คุณยิ้ม ภรรยานั้นเสียไปก่อนแล้ว ยกศพให้โรงพยาบาล ไม่มีพิธีรีตองอะไร คุณยิ้มจําธรรมะได้มาก แล้วเข้าใจซอกแซกละเอียดลออลึกซึ้ง แต่ความเป็นผู้หญิงทําให้หนักแน่นไม่ได้
อาจารย์ครับ แล้วอย่างเจ้าชื่น เข้าใจธรรมะระดับไหน
- เข้าใจธรรมะแบบสรุป แบบสรุปความ ไม่ค่อยมีเวลาทํากรรมฐาน จําคําบางคําไปยึดถือเป็นคติ เป็นหลัก แล้วก็พยายามทําให้ได้อย่างนั้น แต่ยังมีโรคชอบสร้างวัตถุครอบงําอยู่มาก กําลังขอร้องให้บรรเทา
อาจารย์ครับ บุคคลเหล่านี้มาทําให้อาจารย์แยกระหว่างเศรษฐีใจบุญกับนายทุนหรือเปล่าครับ
- ไม่ใช่ปรารภคนเหล่านี้ แต่คนเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า เศรษฐีที่ไม่ใช่นายทุนใจร้ายนั้นมีได้ คือมันไม่ได้กอบโกยอะไรเลย หรือถ้ากอบโกยก็กอบโกยโดยสุจริต หรือนํามาสงเคราะห์คนที่ควรสงเคราะห์ เรื่องเศรษฐีใจบุญนั้น ได้มาจากพระคัมภีร์โดยตรง ซึ่งมีอยู่มากในครั้งพุทธกาล
จาก เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา หน้า 276 278
.
อ่านย่นความ เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา * ทุกตอน *
ในเวปไซต์ #สืบสานงานท่านพุทธทาส
.
สนใจหนังสือติดต่อ : มูลนิธิโกมลคีมทอง
โทร 02-412-0744 02-866-1557
สโมสรธรรมทาน,หอจดหมายเหตุพุทธทาสฯ
.
ฟังเสียงเล่าไว้ฯ ราวปี 2527-2528
.
อ่าน PDF
.
ความเดิมตอนแรก ที่มาของงานนี้
.
อัตชีวประวัติในวัยหนุ่มของพุทธทาสภิกขุ
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
