“Survivorship Bias” อคติการลงทุน ที่สนใจแต่คนสำเร็จ
ในแต่ละวันชีวิตคนเราพัวพันอยู่กับการเลือก และการตัดสินใจ ตั้งแต่เรื่องเล็ก ๆ อย่างการเลือกเสื้อผ้า, การตัดสินใจเลือกเส้นทางเดินทาง ไปจนถึงการตัดสินใจลงทุน
มีปัจจัยหลายอย่าง ที่มีผลต่อการตัดสินใจของเรา เช่น เหตุผล, อารมณ์, ประสบการณ์ รวมถึง Bias หรือ อคติ
แม้กระทั่งเหตุการณ์สำคัญอย่างสงครามโลก กองทัพฝ่ายพันธมิตรก็เกือบตัดสินใจผิดพลาด จากอคติที่เรียกว่า “Survivorship Bias”
Survivorship Bias คืออะไร ?
แล้วมันมีความเกี่ยวข้องกับการลงทุนอย่างไร ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
มีเรื่องเล่าเรื่องหนึ่งว่าในสงครามโลกครั้งที่ 2 เครื่องบินรบของฝ่ายพันธมิตรหลายลำ ถูกโจมตีจากฝ่ายตรงข้าม ซึ่งก็มีทหารหลายนายเอาตัวรอดกลับมาได้ แต่ก็มีอีกหลายนายเช่นกันที่ไม่รอด
ทำให้หลังจากนั้น กองทัพอากาศฝ่ายพันธมิตร ต้องการจะเสริมเกราะให้กับเครื่องบินรบ
แต่ด้วยทรัพยากรที่มีจำกัด รวมถึงน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นหากเสริมเกราะมากเกินไป
จึงสรุปได้ว่า กองทัพจะเสริมเกราะเครื่องบินรบ เฉพาะในบางตำแหน่งเท่านั้น
โดยหลังจากกองทัพนำเครื่องบินรบที่รอดกลับมาวิเคราะห์ ก็พบว่า
เครื่องบินส่วนใหญ่ มีร่องรอยกระสุนกระจายไปทั่ว
โดยเฉพาะ บริเวณลำตัวและปีกของเครื่อง
แต่แทบจะไม่มีลำไหนเลย ที่มีร่องรอยกระสุนในบริเวณเครื่องยนต์ และห้องนักบิน
จากข้อมูลดังกล่าว ลองจินตนาการว่า ถ้าเราอยู่ในทีมพัฒนาเกราะเครื่องบิน
เราจะเสริมเกราะที่ส่วนไหนของเครื่อง ?
จากการสำรวจส่วนใหญ่มีความเห็นตรงกันว่า “ควรจะเสริมเกราะที่ลำตัว และปีกของเครื่อง”
เนื่องจากเป็นจุดที่โดนยิงมากที่สุด
แต่ อับราฮัม วัลด์ นักคณิตศาสตร์ชาวฮังการี ที่อยู่ในกองทัพขณะนั้น ได้เสนอความเห็นที่ต่างออกไป
เขามีความเห็นว่า แม้ลำตัวและปีกของเครื่องจะถูกยิงจำนวนมาก
แต่เป็นเพราะว่า “เครื่องยนต์ และห้องนักบินไม่ถูกยิง” ต่างหาก ที่ทำให้เครื่องบินเหล่านี้ยังกลับมาได้
หากจุดสำคัญทั้งสองนี้ถูกยิง ก็เป็นไปได้สูงที่เครื่องบินจะตก และไม่รอดกลับมาให้เราเห็น
จากความเห็นนี้ ทำให้สุดท้ายกองทัพอากาศ เลือกที่จะเสริมเกราะที่เครื่องยนต์ และห้องนักบินมากกว่าส่วนอื่น ๆ ซึ่งผลลัพธ์ในเวลาต่อมา ก็ทำให้สามารถรักษาชีวิตนักบินเอาไว้ได้อีกหลายชีวิต
จากเหตุการณ์ครั้งนี้ ทำให้เกิดอคติทางความคิด เรียกว่า Survivorship Bias
หมายถึง อคติที่เราตัดสินใจอะไรบางอย่าง โดยดูจากข้อมูลที่เหลือรอดเป็นหลัก
แล้วเรื่องนี้เกี่ยวกับการลงทุนอย่างไร ?
ในโลกของการลงทุนนั้น
หากเราโฟกัสเฉพาะผู้ที่รอดชีวิต หรือเฉพาะคนที่ประสบความสำเร็จ
ก็อาจจะทำให้เราตัดสินใจ เลือกในสิ่งที่ดูดีเกินจริงได้ ยกตัวอย่างเช่น
- ผลตอบแทนเฉลี่ยของกองทุนส่วนบุคคล หรือกองทุนเฮดจ์ฟันด์บางประเภท มักจะดูดีเกินจริง
เนื่องจากหลาย ๆ กอง ที่ขาดทุนจนต้องปิดตัวลง ไม่ถูกนำมาคิดในค่าเฉลี่ยนี้
- นักลงทุนมือใหม่อาจจะคิดว่าการลงทุนนั้นง่าย เพราะ YouTuber หรือนักเขียนหนังสือส่วนใหญ่ แสดงให้เห็นแล้วว่าทำสำเร็จ แต่เราอาจจะลืมไปว่า คนที่ขาดทุน มักไม่ค่อยออกมาทำคลิป หรือเขียนหนังสือกัน
- ตัวอย่างคลาสสิก ที่หลายคนมักจะพูดว่า สตีฟ จอบส์, บิลล์ เกตส์ รวมถึง มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก
แม้พวกเขาจะเรียนไม่จบมหาวิทยาลัย แต่ก็สามารถเป็นมหาเศรษฐีได้
เพราะฉะนั้น เราก็ไม่จำเป็นต้องเรียนให้จบก็ได้
แต่ความจริงแล้ว ก็ยังมีอีกหลายคนที่เรียนไม่จบ และไม่ประสบความสำเร็จด้วย
จากตัวอย่างเหล่านี้ ทำให้เห็นว่า แม้ว่าเราจะพยายามตัดสินใจ บนพื้นฐานของข้อมูลอย่างดี
แต่หลายครั้ง อคติบางอย่างก็อาจจะหลอกสมอง ให้เราตัดสินใจพลาดไปได้
ซึ่งนอกเหนือจาก Survivorship Bias แล้ว
ก็ยังมีอคติอีกหลายประเภท ที่มีผลต่อการตัดสินใจ และการลงทุน
ดังนั้น สิ่งที่เราต้องทำก็คือ ศึกษาอคติเหล่านั้น แล้วกลับมาสำรวจตัวเอง
เพื่อที่เราจะได้ระวัง และตัดสินใจได้อย่างเป็นเหตุเป็นผลมากขึ้นนั่นเอง..
Reference
- 70
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
