พนักงานระดับล่าง จะโดดเด่นได้อย่างไรในยุคนี้ ? ในมุมมอง คุณโจ้ ธนา
ใครที่กำลังรู้สึกว่า ตัวเองมีความสามารถในระดับธรรมดา พรีเซนต์งานก็ไม่เก่ง ภาษาก็ระดับกลาง ๆ รอบตัวเต็มไปด้วยคนเก่ง จนคิดภาพไม่ออกว่าจะมีโอกาสเติบโตในองค์กรได้อย่างไร ใครที่รู้สึกแบบนี้อยู่ ขอให้ลองอ่านบทความนี้ให้จบ..
เพราะบทความนี้ THE BRIEFCASE ได้สัมภาษณ์ คุณโจ้ ธนา เธียรอัจฉริยะ ที่ปัจจุบันได้นั่งตำแหน่งผู้บริหารระดับสูงมากมาย เช่น
- ประธานกรรมการ บริษัท บลูบิค กรุ๊ป จำกัด (มหาชน)
- ที่ปรึกษาประธานเจ้าหน้าที่บริหาร ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)
- ประธานกรรมการ บริษัท เพอร์เพิล เวนเจอร์ส จำกัด
- กรรมการอิสระ บริษัท ทีคิวเอ็ม คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน)
ที่น่าสนใจก็คือ คุณโจ้ ธนา เติบโตมาจากการเป็นพนักงานธรรมดา มีความสามารถในระดับกลาง ๆ แล้วทำงานในสายการเงิน ที่ก็ยังมีความสามารถสู้คนอื่น ๆ ในบริษัทไม่ได้
แต่อะไรที่เป็น “จุดเปลี่ยน” ให้คุณโจ้ ธนา เกิดโดดเด่นจนเตะตาเหล่าผู้บริหาร และถ้าเป็นตัวเราในยุคนี้ โอกาสที่จะเติบโตได้แบบคุณโจ้ ธนา จะยังทำได้หรือไม่
THE BRIEFCASE จะสรุปวิธีคิด การเป็นพนักงานระดับล่างให้โดดเด่นได้ในยุคนี้ จากคุณโจ้ ธนา ให้ฟัง..
1. อาสาทำงานที่ไม่มีใครอยากทำ
เท้าความสั้น ๆ ก่อนว่า คุณโจ้ ธนา เริ่มต้นจากการเป็นพนักงานระดับล่างสุด เรียกได้ว่าเป็นเบ๊ของคนในบริษัท ตามประสาเด็กจบใหม่ที่จบจากมหาวิทยาลัยระดับกลาง ๆ
ซึ่งคุณโจ้ก็ทำงานอยู่ในบริษัทแรก 3 ปี เพื่อปรับพื้นฐานตัวเอง จากนั้นเมื่อคุณโจ้รู้สึกว่าเพดานความก้าวหน้ามันสุดทางแล้ว จึงตัดสินใจเข้ามาทำงานที่ ดีแทค เพราะเห็นว่าได้เงินเดือนที่ค่อนข้างสูง
โดยในตอนนั้นงานที่ได้เงินเยอะ คือตำแหน่งที่ชื่อว่า Investor Relation หรือก็คือ งานที่ต้องเกี่ยวข้องกับนักลงทุนจากต่างประเทศ ซึ่งเป็นงานที่โหดที่สุดในชีวิต และไม่ค่อยมีใครอยากทำ เพราะงานในตำแหน่งนี้จะต้องเจอกับนักลงทุนเก่ง ๆ จากทั่วโลก เจอกับคำถามยาก ๆ แถมยังต้องเจอกับการประชุมวันละ 5-6 รอบทุกวัน ขนาดผู้บริหารเองยังไม่อยากเข้าประชุม เพราะต้องถูกซักด้วยคำถามยาก ๆ ทั้งวัน
ในช่วงแรกคุณโจ้ก็ยอมรับว่าเป็นช่วงเวลาที่รู้สึกกดดัน รู้สึกว่าตัวเองโชคร้าย ความรู้ก็ไม่ค่อยมี ภาษาอังกฤษก็อยู่ในระดับกลาง ๆ แต่ก็ไม่กล้าลาออก เพราะกลัวหางานที่ได้เงินดียาก แต่แล้วงานที่ไม่มีใครอยากทำนี่เอง ที่ทำให้คุณโจ้ ธนา มีความสามารถที่เหนือกว่าคนอื่น นั่นก็คือ การมีข้อมูลที่คนอื่นไม่มี และมีความสามารถในการเจรจากับนักลงทุนและธนาคารได้
ช่วงปี 1997 เป็นช่วงที่ดีแทคจะต้องปรับโครงสร้างหนี้ ซึ่งคุณโจ้ ธนา ที่ไม่ใช่พนักงานระดับสูง หรือผู้บริหาร กลับกลายเป็นคนที่มีข้อมูลมากที่สุดในบริษัท จนสามารถเจรจากับเจ้าหนี้ได้สำเร็จ เพราะเคยผ่านการเตรียมข้อมูล ในการตอบคำถามสุดโหดกับนักลงทุนต่างชาติมาแล้ว
พอปรับโครงสร้างหนี้สำเร็จ บริษัทก็ต้องการหาพาร์ตเนอร์ เพราะเจอปัญหาเงินทุนไม่เพียงพอ
คุณโจ้ ธนา จึงต้องคอยไปหาพาร์ตเนอร์กับซีอีโอตลอด เพราะคุณโจ้สามารถตอบคำถามเชิงลึกได้ดี จนซีอีโอไว้ใจ และให้คุณโจ้ทำทุกอย่างแทน
และนี่เองจึงทำให้พนักงานธรรมดาระดับกลางเริ่มกลายเป็นดาวเด่น ผู้บริหารระดับสูงและนักลงทุนต่างรู้จักและไว้ใจ จากนั้นก็มีโอกาสอีกมากมายที่วิ่งเข้ามา
คุณโจ้ ธนา มองว่า การทำงานที่ใคร ๆ ก็อยากทำ แต่ตัวเองมีฝีมือกลาง ๆ ในโลกของความเป็นจริงนั้นก็คงจะสู้กับคนอื่นได้ยาก โอกาสที่จะแสดงฝีมือก็จะยังน้อยหรือแสดงได้ก็ไม่เต็มที่ แต่ถ้าเรากล้าอาสาไปทำงานที่ไม่มีใครอยากทำ มันจะเป็นโอกาสสำคัญที่ทำให้คนธรรมดากลายเป็นดาวเด่นได้
2. ยุคนี้คนรุ่นใหม่มีโอกาสก้าวหน้ามากกว่าสมัยก่อน แต่เราต้องหา “ทีเด็ด” ของเราให้เจอ
สมัยก่อนคนที่จะถูกเลื่อนตำแหน่ง แม้จะเก่งแค่ไหนก็จะต้องรอ “คนที่มาก่อน” หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ ต้องเลื่อนขั้นตามอายุงาน แซงคิวกันไม่ได้ กว่าจะได้เป็นหัวหน้าก็อายุ 40 ปี เพราะตอนนั้นโลกยังไม่ได้เปลี่ยนแปลงไวและไม่แน่นอน หรือที่เรียกว่า VUCA อย่างในวันนี้
ดังนั้นองค์ความรู้แบบเดิม ๆ เช่น ระบบโรงงานใช้กระบวนการแบบ A มานาน ก็ใช้ระบบนี้ต่อไป ไม่จำเป็นต้องปรับปรุง เพราะไม่ได้มีปัญหาอะไร ถึงคนรุ่นใหม่ ๆ จะมีไอเดียที่ดีกว่า ก็ยังไม่จำเป็นต้องไปแก้ไขหรือพัฒนาองค์ความรู้เก่า ๆ แต่ปัจจุบันคนอายุเยอะ ๆ เริ่มรู้สึกว่าการเอาเด็กใหม่ไฟแรงขึ้นมาเป็นผู้นำ เป็นเรื่องที่ดี
เพราะโลกเปลี่ยนแปลงไปไว การสร้างความได้เปรียบให้องค์กร ต้องอาศัยองค์ความรู้ใหม่ ๆ จากคนรุ่นใหม่ และนี่เองจึงทำให้คนรุ่นใหม่ในวันนี้ มีโอกาสในการเป็นผู้นำได้มากขึ้น
แต่อย่างไรก็ตาม ยุคนี้คนมีความรู้แบบ Hard Skills ก็จะไม่ค่อยแตกต่างกันมาก
เช่น ถ้าอยากจะทำระเบิดก็สามารถไปหาวิธีการทำใน Google ได้ทันที หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ คนเข้าถึงความรู้หลายอย่างได้ง่ายขึ้น
ดังนั้นถ้าตัวเรามีความรู้เท่า ๆ กับคนอื่น ทำอะไรได้ปานกลาง เราต้องถามตัวเองว่า “ทีเด็ดของเราคืออะไร ? เรามีท่าไม้ตายอะไร ?”
ทีเด็ดในที่นี้มีความหลากหลายมาก จะเป็น Hard Skills หรือ Soft Skills ก็ได้
เช่น เราเก่งคณิตศาสตร์มาก, เราสามารถทำงานได้หนักมาก ไม่นอนได้สองวัน, ไม่เกี่ยงงาน ไม่อู้, สามารถทำเกินที่ขอได้, ทุกคนในทีมรัก พร้อมทำงานเป็นทีม หรือแม้แต่เป็นคนมีระเบียบวินัยมาก ๆ ก็เป็นทีเด็ดได้เช่นกัน
เราต้องหาทีเด็ดของเราให้เจอ และทีเด็ดนั้น ต้องเป็นทีเด็ดที่สำคัญสำหรับองค์กร และไม่มีใครทำได้
ซึ่งทีเด็ดบางอย่าง ก็เป็นเรื่องที่จะต้องฝึก และเราควรจะต้องมีทีเด็ดที่หลากหลาย มันจะทำให้คนนึกถึงเราได้ง่าย และโอกาสก็จะเข้ามาได้ง่ายตามไปด้วย
ทั้งหมดนี้คือวิธีคิด แต่ทักษะความสามารถ องค์ความรู้ต่าง ๆ เราก็ต้องพัฒนาให้หลากหลายตามไปด้วย อย่างถ้าเราเก่งไฟแนนซ์ และเก่งการตลาดด้วย เราก็จะได้เปรียบ ซึ่งตัวคุณโจ้ ธนา ก็ได้ทักษะทั้งสองอย่างนี้จากตอนที่ทำงานที่ดีแทค
สรุปง่าย ๆ ก็คือ หากเราอยากได้ทีเด็ดบางอย่าง เราสามารถเรียนรู้ได้จากการทำงาน จากรุ่นพี่ หรือเรียนรู้ได้จาก “งานที่คนอื่นไม่ทำ” นั่นเอง
3. Empathy หรือ การเข้าใจคนอื่น คือทีเด็ดสำคัญของการเติบโตทุกรูปแบบ
คำว่า Empathy หมายถึง การเข้าไปนั่งอยู่ในใจคนได้ ใครที่สามารถเข้าใจตรงนี้ได้อย่างแท้จริง มันจะกลายเป็นทีเด็ดของทุกคน
ทักษะ Empathy เป็นเรื่องที่ต้องฝึก เพราะมันจะเข้าไปอยู่ในทุกเรื่องของชีวิต ซึ่งถึงแม้เราจะเป็นเด็กรุ่นใหม่มาทีหลัง ถ้าสู้ด้วยประสบการณ์อาจจะสู้รุ่นพี่ได้ยาก แต่ถ้าเราสามารถเข้าไปนั่งอยู่ในใจลูกค้า เข้าใจลูกค้า รู้ว่าทุกคนคิดอย่างไร เวลาที่เราพูด คำพูดของเราก็จะมีน้ำหนักมาก เวลาที่เจอผู้ใหญ่ เจอนักลงทุน เจอลูกค้า พวกเขาก็จะคัดค้านเราได้ยาก
อยากให้เราลองสังเกตดูว่า สาเหตุที่สตาร์ตอัปที่กลายเป็นระดับโลกหลายเจ้า เขาก็มีจุดเริ่มต้นมาจากการมี Empathy เพราะมันเป็นข้อแรกของ Design Thinking ที่สตาร์ตอัปใช้ เพื่อพัฒนาธุรกิจขึ้นมาให้ตอบโจทย์ลูกค้ามากที่สุด
ส่วนวิธีเริ่มฝึกทักษะ Empathy ยกตัวอย่างง่าย ๆ เลยก็คือ
ถ้าเราทำงาน IT เราต้องคิดเผื่อว่า ลูกค้าหรือเพื่อนฝ่ายอื่น ๆ จะฟังภาษา IT รู้เรื่องไหม ต้องพูดอย่างไรให้เขาเข้าใจ
ดังนั้นเราต้องเดินให้เยอะ ฟังให้เยอะ ไม่เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง ตั้งแต่ชีวิตคู่ ชีวิตครอบครัว ไปจนถึงชีวิตการทำงาน แล้วคนจะรักเรา และเราจะได้ในสิ่งที่คนอื่นไม่ได้ แล้วทักษะนี้จะช่วยเราในหลายเรื่องของชีวิต..
4. หากอยากสำเร็จ ก็ต้องทำให้สำเร็จ ไม่ใช่ทำเสร็จ
คุณโจ้ ธนา มองว่า ในฐานะที่ตัวคุณโจ้เองเป็นหัวหน้า คุณโจ้จะสนับสนุนและให้โอกาสพนักงานที่ทำงานสำเร็จ มากกว่าแค่ทำเสร็จ
เพราะบางคนมักจะทำงานแค่เสร็จ คือทำแค่ในส่วนของตัวเองให้จบ งานจะสำเร็จหรือไม่ ลูกค้าจะพึงพอใจหรือไม่ ก็อาจจะไม่ได้สนใจตรงนั้น เพราะหน้าที่เรามีแค่นี้ ซึ่งคนเหล่านี้ต่อให้เก่งแค่ไหนก็อาจจะไม่ได้ช่วยให้เป้าหมายองค์กรนั้นสำเร็จได้อย่างสมบูรณ์
วิธีคิดแบบทำสำเร็จ ไม่ใช่ทำเสร็จที่พอจะเห็นภาพง่าย ๆ ก็คือ งานเลขานุการ
เช่น ถ้าเจ้านายให้เลขาฯ นัดคุณ A หากทำแค่เสร็จก็คือ ส่งอีเมลไปนัดให้แล้ว เขาจะสนใจหรือไม่สนใจ ถือว่าทำตามคำสั่งแล้ว แต่งานที่จะสำเร็จจริงก็คือ ต้องมั่นใจว่าอีกฝ่ายได้อ่านอีเมลแล้วจริง ๆ ถ้าเขาไม่ตอบกลับก็ต้องหาทางติดต่อให้ได้คำตอบ หากได้คำตอบแล้ว ก็ต้องคุยกันจนตกลงเวลากันให้เรียบร้อยถึงจะวางใจได้ว่าการทำงานสำเร็จแล้ว
ทัศนคติของคนที่ทำงานสำเร็จไม่ใช่แค่เสร็จ เป็นทัศนคติที่คนระดับกลาง ๆ จะมีโอกาสได้งานที่ดี และคุณโจ้ ธนา มองว่าคนแบบนี้ชนะคนเก่งที่เก่งมาก ๆ มานักต่อนักแล้ว
5. หากน้อยใจ ไม่ได้เลื่อนขั้น หรือโกรธหัวหน้า อย่าทำสิ่งที่เป็นพิษ
หลายคนอยากเลื่อนตำแหน่ง อยากปรับเงินเดือน แต่ผิดหวัง น้อยใจ จนรู้สึกอยากลาออกบ่อย ๆ
ซึ่งคุณโจ้ ธนา มองว่า การลาออกไม่ใช่เรื่องผิด
แต่เราต้องแยกให้ออกว่า “มันมีปัญหาที่แก้ได้ กับปัญหาที่แก้ไม่ได้”
ปัญหาที่แก้ได้ เช่น เรามีความรู้ มีความสามารถ มีอำนาจในการต่อรอง เราสามารถออกได้ทุกเมื่อ แต่เราต้องไม่หลอกตัวเอง ต้องแยกอารมณ์กับเรื่องจริงให้ออก
หากเราคิดว่าเราเก่งมาก ถ้าไม่มีเรา บริษัทเสร็จแน่นอน เราต้องคิดเผื่อว่า แต่ในโลกความเป็นจริง พอเราออกเขาก็รับคนมาใหม่ เราต้องประเมินตัวเองให้ได้จริง ๆ ว่า เราเก่งพอที่จะเติบโตไปข้างหน้าได้เองหรือไม่
ปัญหาที่แก้ไม่ได้คือ หากหัวหน้าหรืองานไม่ได้ถึงขั้นเลวร้ายมากจริง ๆ ถ้าเราไม่เก่ง ไม่มีทีเด็ด ยังไม่มีทางไป ก็อาจจะต้องฝึกฝนทักษะอยู่ที่เดิมต่อไปจนเชี่ยวชาญก่อน
เป็นธรรมดาที่เราจะเห็นสนามหญ้าบ้านคนอื่นเขียวกว่าบ้านเรา คือมองเห็นทุกที่ดูสวยหรูมากกว่าที่ที่เราอยู่ แต่อย่าลืมว่าทุกที่นั้นมีปัญหาหมด เราต้องถามตัวเอง ประเมินตัวเองให้ได้รอบด้านว่าเรามีความสามารถพอที่จะย้ายหรือไม่
แต่ถ้าเรามัวแต่คิดถึงปัญหาที่แก้ไม่ได้ แล้วทักษะก็ไม่มี แถมไม่ชอบหัวหน้าอีก แน่นอนว่าคนเขารู้สึกได้ หัวหน้าก็จะยิ่งเกลียดเรา
ถ้าต้องอยู่ต่อในที่ทำงานเดิม สิ่งที่เป็นพิษที่สุดที่ไม่ควรทำ นั่นก็คือ “การชักสีหน้า” เราต้องเป็นมืออาชีพให้ได้ดีที่สุด
และเราต้องมีกัลยาณมิตร คนที่พร้อมจะพูดกับเราตรง ๆ ว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้เราไม่ได้เลื่อนตำแหน่ง เราต้องทำความเข้าใจให้ดี ถ้าเราทุกข์กับมัน มันจะกลายเป็นวงจรแห่งความเลวร้ายไปเรื่อย ๆ
เราต้องฝึกเข้มงวดกับตัวเอง ผ่อนปรนกับผู้อื่น
อย่าโมโหแล้วพานเกลียดโลก เอาพลังความโกรธมาทำให้โลกดีขึ้น แล้วเราจะเป็นอันดับหนึ่ง
ดังนั้นหาอำนาจต่อรอง หาทีเด็ดให้ตัวเองอย่างที่ได้กล่าวไป
แน่นอนว่าหลาย ๆ ครั้ง การไปในจุดที่สูงขึ้นมีเรื่องของโชคชะตาเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้คนไทยหลาย ๆ คนมักจะอวยพรกันว่า “ขอให้โชคดี”
แต่คุณโจ้ ธนา มองว่า โชคดี ไม่ได้แปลว่าเราจะประสบความสำเร็จเสมอไป
เพราะการประสบความสำเร็จนั้นต้องมีทั้ง “โชคที่ดี กับ การเตรียมพร้อม”
หากเราเตรียมพร้อมมาอย่างดี พอโชคมันมาถึง เราก็จะมีโอกาสทำมันได้ดี
ถ้าไม่เตรียมพร้อม เมื่อโอกาสมาถึง เราก็จะทำมันได้ไม่ดี
ที่สุดแล้ว สิ่งที่สำคัญถ้าพูดกันตามหลักศาสนาพุทธ คือ “อิทธิบาท 4”
คือเราต้องมี
- ฉันทะ ชอบในสิ่งที่ทำ หาวิธีที่สนุก
- วิริยะ พยายามทำให้เกิน เกินกว่าความคาดหวังของเจ้านายและลูกค้า
- จิตตะ ไม่วอกแวกไปกับคำด่าของเจ้านายหรือเพื่อนร่วมงาน
- วิมังสา ล้ม ลุก เรียนรู้
ในเมื่อความสำเร็จมาจากการตัดสินใจที่ถูก แล้วการตัดสินใจที่ถูกก็มาจากประสบการณ์
ส่วนประสบการณ์มาจากการตัดสินใจที่ผิดมาก่อน เราถึงจะได้เรียนรู้มัน
และการตัดสินใจที่ผิดจะมาจากไหน ? คำตอบก็คือ มันมาจาก “ความกล้า”
เพราะฉะนั้น เราต้องกล้าลองผิด เรียนรู้ แล้วเราจะเริ่มคิดถูก เริ่มมีประสบการณ์
สุดท้ายนี้ ถ้าจะให้คุณโจ้ ธนา เลือกสักหนึ่งคำอวยพรหรือคำพูดให้กำลังใจพนักงานตัวเล็ก ๆ ในยุคนี้
คุณโจ้ ธนา ขอเลือกอวยพรแบบคนญี่ปุ่นที่ว่า “กัมบัตเตะเนะ ! พยายามเข้านะทุกคน”
References
- สัมภาษณ์พิเศษ คุณธนา เธียรอัจฉริยะ โดยเพจ THE BRIEFCASE
- 314
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
