#ภาวะที่จิตมีคุณภาพและสมรรถนะภาพทางสติปัญญาที่สร้างความมั่งคั่งของโภคทรัพย์อริยทรัพย์
**มีตัวชี้วัด(indicators)ที่สำคัญเช่น(ป.อ. ปยุตโต , ลักษณะของ“จิตที่เป็นสมาธิ” )
1.จิตมีพลังดั่งกระแสน้ำที่พุ่งรวมไปข้างหน้าในทิศทางเดียวกัน
2.จิตที่นิ่งเสมือนน้ำนิ่งที่ไม่มีสิ่งใดมากวนให้เคลื่อนไหว
3.จิตเสมือนน้ำนิ่งที่ตะกอนจมใต้น้ำแล้ว ทำให้เห็นน้ำใสกระจ่างเรียบ
4.จิตที่นุ่มนวลควรแก่การใช้งานเพราะไม่สับสน ไม่วุ่นวาย ไม่เครียด ไม่เร่าร้อนกระวนกระวาย ฯลฯ
เป็นสภาวะที่อารมย์หนึ่งเดียว (เอกัคคตา) อยู่ที่คำบริกรรม
องค์ประกอบสำคัญของความเป็นเอกัคคตา คือ
ลักษณะของสมาธิที่จิต
1. ตั้งมั่น 2. บริสุทธิ์ 3. ผ่องใส ไม่ใช่อาการของจิต ที่หมดความรู้สึก 4. ใจสว่างโปร่งโล่งเกลี้ยงเกลา จิตเป็นอิสระหลุดจากสิ่งบดบังบีบคั้นกั้นขวาง จิตตื่นอยู่พร้อมในการใช้ปัญญา
หลุดออกจากสิ่งบดบังบีบคั้นกั้นขวาง เป็นอิสระ เป็นตัวของตัวเอง ตื่นอยู่ เบิกบาน พร้อมที่จะใช้ปัญญา 5.ปราศจากสิ่งมัวหมอง 6. นุ่มนวล 7.ควรแก่งานทางสติปัญญา(intelligent) 8.อยู่ตัวไม่วอกแวกไม่สั่นไหว
สมาธิมื่อถูกต้องนั้น เป็นสภาวะของใจสว่างโล่โปร่ง
แต่จิตไม่เกิดสภวาวะข้างต้นทั้ง8ข้อ
อาจจะเกิดจากเหตุปัจจัยคือนิวรณ์5 คือจิตที่ถูกครอบงำ กดทับจิต ทำให้เกิดสติปัญญาขาดสมรรถภาพโดยคือจิตที่ถูกครอบงำ(ก็แก้ด้วยพลังทั้ง5) คือ
1.กามฉันทะ(พอใจในกามคุณ) ก็ใช้ปัญญาแก้
2.พยาบาท ก็ใช้สติแก้ (ช่นมีสติรีบรู้เรื่องพันธะกรรม=กรรมผูกพันในภพนี้และหน้า)
3.ความหดหู่เซื่องซึม(ถีนมิทธะ) ก็ใช่วิริยะ(กูสู้กูทำได้)
4.ความคิดแกว่งไม่สงบนิ่ง (อุทธัจจกุกกุจจะ) ก็แก้โดยใช้สมาธิ
5.ความสงสัยลังเลเคลือบแคลง (วิจิกิจฉา) แก้ปัญหาด้วย "ศรัทธา"
ที่มา:คัดลอกและปรับจาก
ที่มา:คัดลอกและปรับจาก
:ลักษณะของ“จิตที่เป็นสมาธิ”
โดย พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต)
https://palungjit.org .threads/EO%B8%A.....
***โดย ศ.ดร.ดิเรก ฤกษ์หร่าย 30มกราคม 2565 www.blockdit/direkrerkrai
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
