18 มี.ค. 2022 เวลา 17:11 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์
Young and Dangerous
จากมันฮวาสู่หนังสร้างปรากฏการณ์ บนความกังขาของงานสร้าง
มันฮวา(Manhua)เป็นคำเรียกการ์ตูนฮ่องกงการ์ตูนจีน เหมือนกับที่เราเรียกการ์ตูนญี่ปุ่นว่ามังงะ ซึ่งต่อมากลายเป็นวัตถุดิบชั้นดีให้วงการภาพยนตร์หยิบนำมาสร้างหนัง อย่างไม่น้อยมีหนัง 2 เรื่องจากมันฮวาที่อยู่ในข่ายสร้างปรากฏการณ์สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้กับวงการหนังฮ่องกง
นั่นก็คือ Young and Dangerous หรือกู๋หว่าไจ๋ ซึ่งต่อมามีภาคต่อและภาคเสริมรวมกันถึง 10ภาค อีกหนึ่งเรื่องดังก็คือฟงอวิ๋นขี่พายุทะลุฟ้า the Storm Riders ซึ่งถือว่าสร้างความแปลกใหม่ให้กับวงการหนังฮ่องกงด้วยการนำเอาเทคนิคคอมพิวเตอร์เจนเนอเรทหรือ CGI เข้ามาใช้ แม้ว่าจะยังไม่เนียนนัก แต่มันก็กลายเป็นปรากฏการณ์แห่งยุค นอกจากนี้ก็ยังมี Tiger Dragon gate หรือ ปะ ฉะ ดะ คนเหนือยุทธ ซึ่งมีดอนนี่ เยนแสดงนำ ตัวหนังออกมาสนุกมาก แต่ว่า ในแง่ของความสำเร็จก็อยู่ในระดับกลางๆ ไม่ค่อยมีการพูดถึงมากนัก ส่วนตัวผมเองก็เป็นแฟนการ์ตูนเรื่องนี้ ตามอ่านกันอย่างยาวนาน ก็ยังไม่จบเสียที จนกระทั่งหยุดอ่านไปแล้วครับ
มันฮวาหรือการ์ตูนฮ่องกงออกจะมีความแตกต่างชัดเจนจากมังงะหรือการ์ตูนญี่ปุ่น โดยเฉพาะเรื่องของลายเส้น ซึ่งต้องยอมรับว่ามันฮวามีความละเอียด ความวิจิตรของรายเส้นมากกว่ามังงะ แต่ในแง่ของการเล่าเรื่องแล้ว ผมว่ายังเป็นรองการ์ตูนญี่ปุ่นอยู่หลายขุม ทั้งในเรื่องของการตลาด การใช้เทคนิคของการ์ตูน ไม่ว่าจะเป็นการใช้สกรีนโทน การใช้เส้นเคลื่อนไหว การใช้ภาพเพื่อให้เกิดผลทางด้านอารมณ์ มังงะทำได้ดีกว่ามาก แต่อย่างว่าล่ะครับ การ์ตูนของแต่ละประเทศมันก็สะท้อนวัฒนธรรมของคนในประเทศ คงจะเป็นเรื่องยากที่จะนำมาเปรียบเทียบกัน
หากย้อนไปในประวัติศาสตร์ของมันฮวาจะพบว่ามันฮวามีส่วนร่วมในการสร้างชาติจีนมาโดยตลอด โดยมีการบันทึกไว้ว่าสมัยที่ดร.ซุนยัดเซ็น เคลื่อนไหวทางการเมืองในการล้มล้างระบอบการปกครองของราชวงศ์ชิงมาสู่ยุคสาธารณรัฐนั้น ซุนยัดเซ็นใช้มันฮวาในการเป็นสื่อโฆษณาชวนเชื่อ โน้มน้าวชักจูงให้คนจีนเห็นด้วยกับนโยบายการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น ที่จริงแล้วไม่ใช่เฉพาะแค่ดร.ซุนยัดเซ็นเหรอครับ การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองหลายครั้งในโลกนี้ล้วนใช้การ์ตูนเข้ามามีส่วนในการโฆษณาชวนเชื่อด้วยกันทั้งนั้น ด้วยความที่การ์ตูนนำเสนอเรื่องราวต่างๆ ด้วยภาพเป็นหลัก ทำให้เข้าถึงง่าย เข้าใจได้ไม่ยาก
กลับมาที่กู๋หว่าไจ๋ การ์ตูนเรื่องนี้ถือได้ว่าเป็นการ์ตูนเรื่องสำคัญของฮ่องกงเป็น milestone ที่ทำให้เกิดกระแสการตื่นตัวในการอ่านการ์ตูนและทำให้การ์ตูนมียอดขายถล่มทลายโด่งดังมากๆ มียอดพิมพ์จำหน่ายต่อสัปดาห์ไม่ต่ำกว่าหมื่นเล่ม และในช่วงที่ตลาดการ์ตูนซบเซากู๋หว่าไจ๋ก็ยังขายได้ มากกว่าฉบับละ 5,000 ถึง 6,000 เล่มและบางฉบับที่เนื้อเรื่องเข้มข้นก็ทำยอดขายได้ดีกว่านี้เยอะ มีการนำมาแปลและจัดพิมพ์เป็นภาษาไทย ส่วนหนึ่งที่ไม่ได้ซื้อกู๋หว่าไจมาอ่านก็เนื่องมาจากมีความรู้สึกว่าช่วงหนึ่งว่าเริ่มเบื่อการ์ตูนจีนมากๆ ด้วยความที่เนื้อเรื่องค่อนข้างยืดลากกันไปแบบไม่รู้ว่าจะจบเมื่อไหร่ รวมไปถึงฉากแอ็คชั่นฉากการต่อสู้แต่ละเรื่องก็ออกมามันก็เหมือนๆ กัน ภาพลายเส้นของจะละเอียดน่าสนใจ แต่ขาดเสน่ห์ ดูนานๆก็เลี่ยน
มีบทวิเคราะห์ว่าทำไมกู๋หว่าไจ๋ฉบับการ์ตูนถึงได้รับความนิยม และดังระเบิดถึงขนาดนั้น ส่วนหนึ่งเป็นหนึ่งมาจากการสร้างสรรค์ตัวละครกลุ่มเพื่อน 5 คนที่เติบโตมาด้วยกันในแฟลตของทางราชการที่สร้างให้ผู้มีรายได้น้อย พวกเขาเข้าร่วมเป็นสมาชิกแก๊งมาเฟียหงชิง จากระดับล่างแถวไต่เต้าขึ้นมาเรื่อยๆ โดยเฉพาะตัวเอกก็คือเฉินห่าวหนาน ซึ่งจะมีบทบาทเคียงคู่ไปกับเพื่อนรักของเขาอีกคนหนึ่งก็คือซานจี๋หรือไก่ป่า มันเป็นการสร้างเรื่องสร้างตัวละครสะท้อนภาพความนึกคิดอุดมคติของคนฮ่องกง ในการก่อร่างสร้างตัวจากระดับล่างสุดขึ้นสู่ระดับบน แม้ว่าจะเป็นเรื่องของสังคมมืดนอกกฎหมายก็ตาม
นอกเหนือจากนั้นการสร้างความสัมพันธ์ของตัวละครในกลุ่มเพื่อนก็สามารถทำออกมาได้ดี ให้เห็นถึงความสนิทสนมคุณธรรมน้ำมิตรความเป็นเพื่อนแท้ต่อกันและหลายครั้งที่พวกเขามีปัญหากันเองแต่ก็สามารถคลี่คลายกันได้ด้วยคำว่าเพื่อนซึ่งตรงนี้ก็เป็นคุณธรรมอย่างหนึ่งที่คนจีนปลูกฝังกันมาตั้งแต่สมัยโบราณอีกส่วนหนึ่งก็คือ ตัวการ์ตูนสามารถสร้างความรู้สึกเป็นพวกเดียวกันกับคนอ่านได้โดยอาศัยสิ่งที่คนอ่านคุ้นเคยไม่ว่าจะเป็นถนนหนทาง ตึกรามบ้านช่อง ซอกซอยร้านค้า โดยผู้เขียนนำเอาเรื่องของมาเฟียซึ่งเคยรู้สึกกันว่าเป็นเรื่องสังคมมืด เรื่องเร้นลับต้องเกิดขึ้นในสถานที่ที่ลึกลับ ให้มาอยู่บนท้องถนนแล้วสัมผัสได้ ซึ่งในจุดนี้เองที่ทำให้คนฮ่องกงมีความรู้สึกใกล้ชิดกับการ์ตูนเรื่องนี้จะส่งผลให้กลายเป็นตำนานมันฮวาเรื่องหนึ่งของฮ่องกงไปเลยทีเดียว
ในปี 1996 ก่อนหน้าที่อังกฤษจะต้องส่งมอบเกาะฮ่องกงคืนแก่จีนนั้นภาพยนตร์เรื่องกู๋หว่าไจ๋ภาคแรกก็จะนำฉายหนังแสดงให้เห็นถึงความไม่มั่นใจในอนาคตของคนฮ่องกงที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้ที่จะเกิดขึ้น ในขณะเดียวกันตัวหนังเองก็ดึงเอาจุดเด่นจากการ์ตูนมาใช้ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวของมาเฟียจากความมืดมิดมาสู่ท้องถนนของฮ่องกง แล้วก็เป็นสิ่งที่ทำให้ผู้ชมภาพยนตร์ก็สัมผัสได้ว่าเรื่องเหล่านี้ใกล้ตัวเอง หนังเดินเรื่องใกล้เคียงกับเรื่องที่เกิดขึ้นในการ์ตูนค่อนข้างมากแต่ด้วยความที่ตัวหนังเองมีความยาวเพียงแค่ประมาณ 90 กว่านาทีก็จึงนำเสนอได้เพียงส่วนหนึ่ง จนเนื้อหาต่างๆ หลายเรื่องก็ต้องถูกนำเสนอออกมาในภาคต่อไป แต่ก็ต้องถือว่าหนังชุดนี้คือหนังที่สร้างปรากฏการณ์ให้กับวงการหนังมาเฟียฮ่องกงยุคนั้นที่เดินทางถึงจุดอิ่มตัวแล้ว ให้กลับมีแรงขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง
กู๋หว่าไจ๋ ฉบับภาพยนตร์แม้ว่าจะประสบความสำเร็จ ทำให้เจิ้งอีเจี้ยนพระเอกที่มารับบทเฉินห่าวหนานกลายเป็นดารา superstar เกรด A ของฮ่องกงในช่วงข้ามคืน แต่ทว่าก็ยังมีข้อกังขาถึงคุณภาพของหนัง เพราะเอาเข้าจริงแล้วตัวหนัง Young and Dangerous มีของคุณภาพงานสร้างต้องถือว่าต่ำกว่ามาตรฐานหนังฮ่องกงในยุคนั้นค่อนข้างมาก ซึ่งตรงจุดนี้ล่ะครับที่ทำให้แม้ตัวหนังจะออกมาค่อนข้างสนุกถูกใจผู้ชม แต่ในส่วนของเสียงวิจารณ์เรื่องคุณภาพภาพยนตร์กลับสวนทางกัน และก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ผมมองข้ามหนังเรื่องนี้ไปนาน จนเพิ่งจะมีโอกาสได้ดูแบบเต็มๆ เรื่องเมื่อสักครู่นี้เอง
ก็ต้องยอมรับว่าหนังออกมาสนุก แม้ว่าการเดินเรื่องจะกระท่อนกระแท่นขาดความต่อเนื่องรวมไปถึงคุณภาพของงาน Production ที่อยู่ในหลักแค่พอดูได้เท่านั้น แต่ในสิ่งเหล่านี้มันทำให้เรารู้สึกได้ว่าหนังได้เล่าเรื่องสะท้อนภาพชีวิตของคนข้างถนนในฮ่องกงจริงๆ ไม่ว่าจะเป็นฉากการไล่แทงไล่ฆ่ากันริมถนนช่วงเปิดเรื่อง หรือในช่วงอื่นๆ ตัวหนังให้ภาพฮ่องกงในช่วงปี 1996 ออกมาได้เหมือนเราอยู่บนท้องถนนไปด้วยจริงๆ
สุดท้ายแล้วแม้ว่า Young and Dangerous จะมีคุณภาพ ที่ค่อนข้างน่ากังขา แต่ผมเชื่อว่าหนังเรื่องนี้จะต้องเป็นหนึ่งในMilestone ของหนังฮ่องกง อยู่ในประวัติศาสตร์ช่วงหนึ่งที่ทำให้เกิดหนังมาเฟียข้างถนนต่อลมหายใจหนังฮ่องกงไปได้อีกพัก
รายชื่อหนังทั้งภาคหลักเสริม
โคตรคนไม่ยอมคน (Young And Dangerous)
กู๋หว่าไจ๋ มังกรฟัดโลก (Young And Dangerous 2)
กู๋หว่าไจ๋ 3 ใหญ่ครองเมือง (Young And Dangerous 3)
กู๋หว่าไจ๋ 4 อันธพาลกวนเมือง (Young And Dangerous 4)
กู๋หว่าไจ๋ 5 ฟัดใหญ่เมืองตะลึง (Young And Dangerous 5)
เกิดเพื่อเป็นเจ้าพ่อ (Born To Be King)
เหยียบใหญ่ให้หยุดใหญ่ (Young & Dangerous : The Prequel) เรื่องของเฉินห้าวหนานและพรรคพวกตอนวัยรุ่น ก่อนเหตุการณ์ภาคแรก
Portland Street Blues (1998) น้า 13 แห่งหงซิง
Those Were the Days (2000) กำเนิดซานจี
The Legendary Tai Fei (1999) กำเนิดต้าเฟย
นอกจากนี้ก็ยังมีภาคพิเศษรวมพลตอนแก่ออกมาอีกไม่กี่ปีที่ผ่านมา
โฆษณา