6 เม.ย. 2022 เวลา 16:29 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ตลับลูกปืน (Bearing) : ชิ้นส่วนอุปกรณ์ที่สำคัญที่เคียงคู่อยู่กับเพลา
ตลับลูกปืน หรือ แบริ่ง (Bearing) เป็นอุปกรณ์ชิ้นส่วนที่มีประโยชน์อย่างหลากหลาย และถูกพบในงานอุตสาหกรรมต่างๆ โดยมีหน้าที่ช่วยลดแรงเสียดทานและช่วยหมุนเพลา แกน หรือล้อในขณะที่เครื่องจักรทำงาน นับว่าเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญอีกชิ้นส่วนหนึ่ง ที่ส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องจักร
ในปัจจุบัน ตลับลูกปืนมีหลากหลายประเภทให้เลือกใช้งาน แต่ถ้าใช้งานตลับลูกปืนไม่ถูกต้องในแต่ละประเภทของการใช้งาน อาจทำให้ตลับลูกปืนเสียหายและส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องจักรได้ วันนี้เราจึงมานำเสนอเรื่องราวของประเภทตลับลูกปืน เพื่อสามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลในการเลือกใช้งานตลับลูกปืนได้ถูกต้องและเหมาะสมตามภาระหน้าที่ของการใช้งานกันครับ
✍️ ตลับลูกปืน หรือที่เราคุ้นเคยเรียกว่า แบริ่ง (Bearing) เป็นชิ้นส่วนที่ใช้รองรับการเคลื่อนที่ของเพลาให้ทำงานในแนวรัศมี และแนวแกนได้อย่างเที่ยงตรง รวมทั้งทำหน้าที่ลดแรงเสียดทานระหว่างผิวสัมผัส ส่งผลให้เพลาหมุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ซึ่งแนวคิดการคิดค้นชิ้นส่วนอุปกรณ์ชิ้นนี้ นับว่ามีมาตั้งแต่สมัยโบราณกันเลยทีเดียว และพัฒนามาจนได้รับการจดสิทธิบัตรครั้งแรก โดย Philip Vaughan นักประดิษฐ์ช่างเหล็กชาวเวลส์ ผู้คิดค้นการออกแบบตลับลูกปืน (Ball-bearing) แบบแรก ในปี ค.ศ. 1794 หลังจากนั้น Jules Suriray ช่างซ่อมจักรยานชาวปารีส ได้ออกแบบตลับลูกปืนที่รับแรงแนวรัศมี แบบแรกในปี ค.ศ. 1869 .......จนมาถึงปัจจุบัน ตลับลูกปืนได้ถูกพัฒนาจนมีหลากหลายประเภทให้เราเลือกใช้ตามความเหมาะสมของงานต่างๆ ถ้าพร้อมแล้วเราไปรู้จักตลับลูกปืนกันครับ
👉 ส่วนประกอบที่สำคัญของตลับลูกปืน
คุณสมบัติของตลับลูกปืนในแต่ละประเภท ได้ถูกออกแบบมาเพื่อรับแรงจากทิศทางต่างๆที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถอธิบายทิศทางของแรงในแนวรัศมี (Radial load) คือทิศทางของแรงที่ตั้งฉากกับเพลา และแนวแกน (Axial load) คือทิศทางของแรงที่ขนานไปกับเพลา
  • 1.
    แหวนวงนอก (Outer ring) ทำหน้าที่ประคองเม็ดลูกปืนภายใน
  • 2.
    เม็ดลูกกลิ้ง (Ball or Roller ) ทำหน้าที่รับน้ำหนัก และถ่ายเทแรงที่เกิดขึ้นจากแกนหมุน
  • 3.
    ตัวกั้น หรือ รัง (Separator or Retainer) ทำหน้าที่กำหนดระยะห่างระหว่างเม็ดลูกกลิ้งให้มีระยะห่างที่เท่ากัน และไม่ให้เม็ดลูกกลิ้งสัมผัสกันเอง
  • 4.
    แหวนวงใน (Inner ring) ทำหน้าที่ป้องกันเม็ดลูกกลิ้งไม่ให้สัมผัสกับเพลาโดยตรง
  • 5.
    แผ่นป้องกันสิ่งแปลกปลอม (Seal or Shield) ใช้สำหรับป้องกันสิ่งแปลกปลอมไม่ให้เข้าไปภายในตลับลูกปืน
👉 ประเภทของตลับลูกปืน : กรณีถ้าจำแนกตามชนิดของเม็ดลูกปืนที่อยู่ภายใน จะสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่
  • 1.
    ตลับลูกปืนที่มีเม็ดลูกปืนภายในเป็นรูปทรงกลม (Ball Bearing)
  • 2.
    ตลับลูกปืนที่มีเม็ดลูกปืนภายในเป็นรูปทรงกระบอกตรงหรือทรงกระบอกเรียว (Roller bearing)
👉 1.ตลับลูกปืนเม็ดกลม (Ball Bearing)
ลักษณะของตลับลูกปืนชนิดนี้ จะบรรจุเม็ดลูกปืนทรงกลมที่ทำจากโลหะแข็งไว้ภายใน โดยเคลื่อนที่อยู่ระหว่างวงแหวนชั้นนอก (Outer ring) และวงแหวนชั้นใน (Inner ring) ซึ่งทำหน้าที่รองรับการเคลื่อนที่และลดความฝืดระหว่างเพลากับเครื่องจักร รวมทั้งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการหมุนได้อีกด้วย ตลับลูกปืนขนิดนี้ นิยมนำมาใช้ในการรับแรงประเภทแรงตามแนวรัศมี (Radial load) และ สามารถใช้กับงานที่มีความเร็วรอบสูงได้ดี ยกตัวอย่างเช่น
👉 2.ตลับลูกปืนเม็ดทรงกระบอก (Roller bearing)
ลักษณะของตลับลูกปืนชนิดนี้ จะแตกต่างจากประเภทแรกที่มีลักษณะของเม็ดลูกปืนเป็นรูปทรงกระบอกที่ทำจากโลหะแข็ง โดยจะถูกบรรจุไว้ภายในซึ่งเคลื่อนที่อยู่ระหว่างวงแหวนด้านบนและวงแหวนด้านล่าง ซึ่งมีหน้าที่เหมือนกับลูกปืนเม็ดกลม แต่ Roller bearing นั้นนิยมนำมาใช้รับแรงตามแนวแกน ซึ่งรับแรงได้ดีกว่าลูกปืนทรงกลม ยกตัวอย่างเช่น
ขอขอบคุณข้อมูลจากเอกสารอ้างอิง....
โฆษณา