การยกระดับ SME ไทย ด้วยหุ่นยนต์(AI) ในยุคอุตสาหกรรม 5.0
ที่มา https://thestandard.co/pttep-plan-develop-robot-ai/
บทนำ
ในปัจจุบันการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ AI อาจใช้งานได้หลากหลายก็จริง แต่การนำมาผนวกร่วมกับหุ่นยนต์กลายเป็นนวัตกรรมที่น่าทึ่ง เข้าถึงความซับซ้อนและรองรับการทำงานที่หลากหลายได้มากและกว้างขวางกว่า นี่จึงเป็นเหตุผลที่ประเทศไทยผลักดันให้เกิดเขตส่งเสริมอุตสาหกรรมและนวัตกรรมดิจิทัล (Digital Park Thailand หรือ EECd) ขึ้นมาเป็นศูนย์กลางการค้า การลงทุนด้านอุตสาหกรรม และนวัตกรรมดิจิทัลของภูมิภาคในพื้นที่ EEC เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่เศรษฐกิจดิจิทัล
โดยในภาคเศรษฐกิจได้มีการเริ่มนำหุ่นยนต์ไปใช้ในธุรกิจ SME อีกทั้งหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติในยุค INDUSTRY 5.0 และ SMEs 5.0 กำลังได้รับความสนใจอย่างมาก ทั้งนี้เพื่อทดแทนแรงงานที่ขาดแคลน ขณะเดียวกันสามารถลดต้นทุนการผลิตได้อีกด้วย ไม่อนาคตอันใกล้นี้เราคงได้เห็นหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติถูกนำมาใช้ในภาคอุตสาหกรรมมากขึ้น (ธนาคารกรุงเทพ. 2564: ออนไลน์)
บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางในการยกระดับและพัฒนา SME ไทยด้วยหุ่นยนต์ในรูปแบบต่างๆ ในการผลักดันและสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาประเทศแบบบูรณาการจากทุกภาคส่วน เพื่อเพิ่มขีดความสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงในยุคยุคอุตสาหกรรม 5.0
1.Artificial Intelligence หรือ AI ที่เป็นส่วนหนึ่งในการดำรงชีวิต
ที่มา https://www.prachachat.net/finance/news-468832
AI (Artificial Intelligence) คือตัวช่วยเพิ่มทักษะด้านการสื่อสาร ด้านความสามารถในการแสดงอารมณ์ให้แก่ Bot ที่จะพบเห็นกันได้จากแชทบอทบนแพลตฟอร์มต่างๆ ซึ่งจัดเป็น AI รูปแบบหนึ่ง ที่ได้เข้ามามีบทบาทเป็นอย่างมากในชีวิตประจำวันของผู้คน เช่น หุ่นยนต์ที่ทำตามคำสั่งต่างๆ ของคน และ Conversation Agent หรือแชทบอทที่พบเห็นได้ทั่วไปแพร่หลายจนกลายเป็นเรื่องใกล้ตัว โดยโปรแกรม AI ถูกเขียนและพัฒนาให้มีความฉลาด มีความสามารถคิด วิเคราะห์ วางแผน และตัดสินใจได้ โดยการประมวลผลจากฐานข้อมูลขนาดใหญ่ ไปจนสามารถดัดแปลงการประมวลผล ปรับแต่งประยุกต์ ให้เป็นไปตามสถานการณ์ต่างๆ
ซึ่งในวงการเทคโนโลยีทางการเงิน (FinTech) ที่มีการนำ AI มาใช้อย่างแพร่หลาย ในการประเมินสถานการณ์กู้ยืม การลงทุนธุรกิจ รวมไปถึงการตรวจสอบสิทธิ์ผู้ามีคุณสมบัติเข้าเกณฑ์การช่วยเหลือรับเงิน 5,000 บาทติดต่อกัน 3 เดือนในโครงการ “เราไม่ทิ้งกัน” ของรัฐบาลไทย ที่กำลังดำเนินการอยู่ ก็ใช้ปัญญาประดิษฐ์มาช่วยตรวจสอบฐานข้อมูลของผู้ลงทะเบียนด้วย นี่จึงเป็นบทบาทหลักสำคัญของ AI ที่พบเห็นได้ทั่วไปในเรื่องใกล้ตัว
นอกจากนี้หุ่นยนต์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตยานยนต์ โดยเฉพาะหุ่นยนต์ที่ใช้ในการเชื่อมโลหะ ซึ่งมีจำนวนมากเป็นอันดับหนึ่งของจำนวนหุ่นยนต์ที่นำเข้ามาในภูมิภาคอาเซียน หรือนับเป็นร้อยละ 38 ของจำนวนหุ่นยนต์ที่นำเข้าทั้งหมด โดยหุ่นยนต์เหล่านี้มักจะมาในรูปแบบแขนหุ่นยนต์ที่มีแกนเคลื่อนที่แบบหมุน (Articulated Robot)
รองลงมาคือ หุ่นยนต์ที่ใช้ในกระบวนการผลิตอัดฉีดพลาสติก ที่มีการนำเข้ามากเป็นอันดับสองในภูมิภาค หรือร้อยละ 19 ของจำนวนหุ่นยนต์ที่นำเข้าทั้งหมด โดยหุ่นยนต์เหล่านี้เป็นแขนหุ่นยนต์ที่มีทั้งรูปแบบแกนเคลื่อนแบบหมุน และรูปแบบแกนเคลื่อนที่แบบเชิงเส้น (Linear Gantry Robot)รวมทั้ง หุ่นยนต์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เช่น หุ่นยนต์ดำน้ำ และสำรวจทรัพยากร
2.ธุรกิจ SME ไทยที่ผสานกับเทคโนโลยีหุ่นยนต์ (AI) ในปัจจุบันมีธุรกิจอะไรบ้าง?
ที่มา ttps://www.thaiindustrialmarket.com/automotive-industry-supporting-soaring-robots/
ประเทศไทยติดอันดับ 1 ในอาเซียน ที่มีอัตราการเติบโตของหุ่นยนต์อุตสาหกรรมสูงสุด โดยตัวเลขประมาณการณ์จากสหพันธ์หุ่นยนต์นานาชาติ ที่ระบุว่า ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2018 - 2020 ประเทศไทยมีอัตราการเติบโตของหุ่นยนต์อุตสาหกรรมเฉลี่ยปีละ 19% เนื่องจากปี ค.ศ. 2016 ไทยผลิตหุ่นยนต์ได้ 2,646 หน่วย และจะเพิ่มขึ้นเป็น 5,000 หน่วย ในปี ค.ศ. 2020 ซึ่งเติบโตสูงสุดเป็นอันดับ 1 ในอาเซียน
อีกทั้งหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติในยุค INDUSTRY 4.0 และ SMEs 4.0 กำลังได้รับความสนใจอย่างมาก แม้แต่โรงงานขนาดเล็กในปัจจุบันยังพยายามจัดหาหุ่นยนต์และแขนกลมาในโรงงาน ทั้งนี้เพื่อทดแทนแรงงานที่ขาดแคลน ขณะเดียวกันสามารถลดต้นทุนการผลิตได้อีกด้วย ไม่อนาคตอันใกล้นี้เราคงได้เห็นหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติถูกนำมาใช้ในภาคอุตสาหกรรมมากขึ้น
ขณะที่ จีน กำลังจะกลายเป็นผู้ผลิตหุ่นยนต์อุตสาหกรรมรายใหญ่ของโลกในอนาคต โดยรัฐบาลจีนได้วางกลยุทธ์ และกำหนดทิศทางของจีนในรูปลักษณ์ใหม่ ‘China Manufacturing 2025’ ซึ่งจีนมีแผนยกระดับ “เมด อิน ไชน่า 2025” ทำให้เทคโนโลยีหุ่นยนต์ของจีนจะเติบโตต่อเนื่อง และคาดว่าราคาจะย่อมเยาขึ้นด้วย
อย่างไรก็ตาม หลายท่านย่อมทราบดีว่า หุ่นยนต์ที่เหมาะกับ SMEs ย่อมไม่ใช่หุ่นยนต์อุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่ใช้กันตามโรงงาน แต่เป็นหุ่นยนต์อุตสาหกรรมขนาดเล็ก หุ่นยนต์บริการ และหุ่นยนต์อเนกประสงค์ที่ทำงานได้หลายรูปแบบ ทำให้มีผู้ผลิตหุ่นยนต์บางรายที่เลือกจะโฟกัสผลิตหุ่นยนต์เพื่อตอบสนองความต้องการที่ชัดเจน
ที่มา https://www.baania.com/article/the-moley-robotics-kitchen-หุ่นยนต์ทำอาหารอัตโนมัติ-article_5016
ยกตัวอย่างเช่น หุ่นยนต์ทำอาหาร หุ่นยนต์ทำเครป เพื่อตอบสนองต่ออุตสาหกรรมอาหาร หุ่นยนต์สำรวจใต้น้ำ ที่สามารถใช้ในการตรวจสอบกระชัง หรือคัดแยกปลา สำหรับอุตสาหกรรมการประมง หรือหุ่นยนต์ทำความสะอาด สำหรับอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ หุ่นยนต์ตรวจการณ์สำหรับธุรกิจด้านรักษาความปลอดภัย
แม้แต่หุ่นยนต์ทางการแพทย์ที่เราหยิบยกมาเสนอก่อนหน้านี้ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ SMEs สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ตามความต้องการพื้นฐาน สำหรับงานบางประเภทที่ต้องการลดการใช้แรงงานคนเพื่อลดความเสี่ยงหรือผิดพลาด ตลอดจนสามารถเพื่อประสิทธิภาพในการทำงาน (ธนาคารกรุงเทพ. 2564: ออนไลน์)
3.กรณีศึกษา : หุ่นยนต์ดินสอ หุ่นยนต์ที่ถือกำเนิดจากความเชื่อและศรัทธาของคนไทยที่สร้างความสำเร็จให้กับวงการ SME ไทยในระดับโลก
ที่มา https://art4d.com/dinsow
เฉลิมพล ปุณโณทก คือ ชื่อของบิดาผู้ทำคลอด หุ่นยนต์ดินสอ มากับมือ ซึ่งก่อนที่เขาจะมาดำรงตำแหน่ง ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท เอเชีย โรโบติกส์ จำกัด ในปัจจุบัน ย้อนไปเมื่อ 10 ปีก่อน เฉลิมพลเป็นผู้ประกอบการที่เห็นสัญญาณ SOS ที่เริ่มดังขึ้น และตระหนักว่าผู้ประกอบการธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) กำลังต้องเผชิญหน้ากับความเปลี่ยนแปลงระลอกใหม่ เมื่อคลื่นธุรกิจกำลังโหมแรง เพื่อเปลี่ยนผ่านไปสู่โลกธุรกิจใบใหม่ ธุรกิจรูปแบบใหม่ ทั้งโดยสตาร์ทอัพและกลุ่มทุนใหม่ๆ จะเกิดขึ้นอีกมากมาย
ที่มา https://www.thairath.co.th/news/tech/851194
“ในช่วงเวลานั้น ทุกคนกำลังกังวลกับอนาคต เพราะคนไทยเรากลัวการเปลี่ยนแปลง ยิ่งเมื่อได้เห็นเด็กรุ่นใหม่ที่ประสบความสำเร็จในฐานะสตาร์ทอัพหน้าใหม่ SMEs ที่อายุเยอะแล้ว ก็อดกังวลไม่ได้ ตอนนั้นผู้ประกอบการหลายคนจึงตกอยู่ในภาวะสุญญากาศ คิดสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ขึ้นมาไม่ได้ เพราะ “สิ่งใหม่” “นวัตกรรมใหม่” เกิดขึ้นจากสิ่งที่เราไม่ได้เรียน”
“นี่เป็นสิ่งที่เราต้องยอมรับว่าที่ผ่านมาผู้ประกอบการ SMEs ไทย ไม่ใช่นักคิด แต่เป็นนักตามและนักปฏิบัติ เพราะเราต่างเติบโตในยุค 3.0 ยุคที่ภาคธุรกิจอุตสาหกรรมในไทยเติบโตมาจากการเป็น “ผู้ตาม” (Follower) ไม่ใช่ “ผู้นำ” (Leader) ยุคแห่งการดึงดูดเงินทุนจากต่างชาติ โดยได้รับการส่งเสริมการลงทุน คนไทยก็ทำหน้าที่ผู้รับจ้างผลิต (OEM) และซัพพลาย เช่นในประเทศจึงเป็นเพียงผู้ตามไม่ใช่เจ้าของแบรนด์”
“ด้วยเหตุนี้ผมเลยอยากสร้างการรับรู้ให้กับชาติไทยใหม่ ในฐานะเจ้าของแบรนด์และนวัตกรรมที่คิด “นำโลก” ไม่ใช่คิดแค่ “เดินทันโลก” เพราะถ้าความคิดของเราจำกัดอยู่แค่นั้น มารู้ตัวอีกทีเราจะไม่เหลืออะไรที่เป็นของไทยเราเองเลย” คิดได้ดังนี้แล้ว เฉลิมพล จึงรวบรวบรวมกำลังพลหลายแขนงแชมป์หุ่นยนต์ โปรแกรมเมอร์ และนักวิศวกร ส่วนตัวเขาจะทำหน้าที่เป็นผู้ดูความต้องการตลาด เดินหน้าส่งมอบปณิธานว่า คนไทยมีศักดิ์ศรี และเป็นเจ้าเทคโนโลยีเองได้
จากแนวคิดขยายสู่การระดมสมองและลงมือทำ กระทั่ง หุ่นยนต์ดินสอ เวอร์ชันแรก ได้เปิดตัวในฐานะหุ่นยนต์ไทยตัวแรก ที่เป็นเพื่อนแท้ช่วยดูแลผู้สูงวัยในญี่ปุ่นและส่งออกไปยังยุโรปในเวลาต่อมา (Praornpit Katchwattana. 2561: ออนไลน์)
4.จะสามารถผลักดัน SME ไทยด้วยอุตสาหกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ ได้อย่างไร?
ควรผลักดันให้เกิดการส่งเสริมและให้ความรู้ในด้านการใช้หุ่นยนต์ในทุกขั้นตอนของธุรกิจ SME ผสานไปกับกับการสร้างเขตส่งเสริอุตสาหกรรมและนวัตกรรมดิจิทัลโดยพัฒนาธุรกิจภาค SMEและ โดยวางแผนพัฒนาอุตสาหกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติร่วมด้วย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและพัฒนาภาคอุตสาหกรรมไทยไปสู่อุตสาหกรรม 5.0 ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงอุตสาหกรรม เพื่อให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรมด้วย 3 แนวทาง ในการสร้างอุตสาหกรรมหุ่นยนต์ Robotic ในไทย ดังนี้
1. กระตุ้นความต้องการใช้ : โดยสนับสนุนให้อุตสาหกรรมการผลิตและบริการภายในประเทศ นำหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติมาใช้เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพ ซึ่งจะไปกระตุ้นให้เกิดการลงทุนผลิตอุตสาหกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติมูลค่า 12,000 ล้านบาทในปีแรก ผ่านมาตรการของ BOI ใช้ลดหย่อนภาษีเงินได้นิติบุคคล 50% ในกิจการที่นำหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติมาใช้
2. สนับสนุนความต้องการเสนอขายสินค้า : เน้นการเพิ่มขีดความสามารถของอุตสาหกรรมหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติในประเทศ โดยเฉพาะ System Integrator (SI) กลุ่มอุตสาหกรรมผู้ทำหน้าที่ออกแบบติดตั้งระบบอัตโนมัติ โดยมีการตั้งเป้าเพิ่มจำนวน SI จาก 200 ราย เป็น 1,400 ราย ภายใน 5 ปี
3. พัฒนาบุคลากรและยกระดับเทคโนโลยีหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติ : ไปสู่การผลิตหุ่นยนต์ประเภทอื่นๆ ที่มีความซับซ้อน โดยจัดตั้ง Center of Robotic Excellence (CoRE) ซึ่งเป็นเครือข่ายความร่วมมือของ 8 โดยมีเป้าหมายจะพัฒนาหุ่นยนต์ต้นแบบอย่างน้อย 150 ผลิตภัณฑ์ ถ่ายทอดเทคโนโลยีหุ่นยนต์ชั้นสูงให้แก่ผู้ประกอบการ 200 ราย และฝึกอบรมบุคลากรไม่น้อยกว่า 25,000 คน ภายใน 5 ปี (ธนาคารกรุงเทพ. 2564: ออนไลน์)
5.มาตรการภาครัฐในการช่วยเหลือ และพัฒนา SME ไทยประกอบด้วยอะไรบ้าง?
ที่มา https://news.ch7.com/detail/559204
สำหรับ ปี 2565 โครงการของ สสว. ที่ดำเนินการในขณะนี้คือ โครงการส่งเสริมผู้ประกอบการผ่านระบบ BDS (Business Development Service) ปี 2565 ซึ่งเป็นการสร้างโมเดลใหม่ในการพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์ โดยเร่งช่วยเหลือผู้ประกอบการ 5,000 โดย สสว. จะอุดหนุนค่าใช้จ่ายในการพัฒนาให้แก่ SME แบบร่วมจ่าย ในสัดส่วนร้อยละ 50 – 80 ตามขนาดของธุรกิจ ซึ่ง สสว. เตรียมงบประมาณเพื่อช่วยอุดหนุนผู้ประกอบการในปีนี้กว่า 400 ล้านบาท ให้แก่ ผู้ประกอบการที่ยื่นข้อเสนอการพัฒนายกระดับมาตรฐานของธุรกิจและได้รับอนุมัติให้ดำเนินการพัฒนา วงเงินสูงสุดรายละไม่เกิน 200,000 บาท ซึ่งอาจจะเรียกว่า SME Co-payment
ที่มา https://www.allthaievent.com/event/26909/
สสว. ยังได้จัดทำระบบให้บริการแก่ผู้ประกอบการ หรือ SME ACCESS ซึ่งเป็นอีกเครื่องมือในการให้บริการแก่ผู้ประกอบการ
ซึ่งจะสร้างโอกาสทางธุรกิจใหม่ๆ ให้แก่ MSME ไทย การรู้เท่าทันข้อจำกัดใหม่ๆ ในตลาดต่างประเทศ พร้อมทั้งเป็นการแสดงความพร้อมของ MSME การเข้าถึงแหล่งเงินทุนของและการปรับโครงสร้างหนี้ MSME การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัลในบริบทของ MSME รวมทั้งมีการหารือแนวโน้มใหม่ของ การบริโภค การตลาด ในยุค Next Normal เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจแก่ผู้ประกอบการ MSME (ฝ่ายข่าวเศรษฐกิจ ช่อง7. 2565: ออนไลน์)
6.มาตรการภาคเอกชนในการช่วยเหลือ และพัฒนา SME ไทยประกอบด้วยอะไรบ้าง?
ที่มา https://thomasthailand.co/social-movement/ล้ำสุดหุ่นยนต์-ปัญญาประ/
บริษัท ปตท. สำรวจและผลิตปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) ได้พัฒนาหุ่นยนต์เออาร์วีให้บริการด้านเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และหุ่นยนต์ โดยเน้นวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีสำหรับธุรกิจยุคใหม่ ถือเป็นการเดินหน้ายุทธศาสตร์การลงทุนในธุรกิจใหม่ของ ปตท.สผ. เพื่อสอดรับกับการเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัล โดยจะต่อยอดจากเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่พัฒนาขึ้น เพื่อใช้สนับสนุนกิจกรรมการสำรวจ พัฒนา และผลิตปิโตรเลียม เชื่อว่า เออาร์วีจะช่วยยกระดับการผลิตและสร้างมูลค่าเพิ่มทางธุรกิจให้กับอุตสาหกรรมอื่นๆ นอกเหนือจากด้านพลังงานของ ปตท.สผ. ได้อย่างมีนัยสำคัญ
สำหรับการลงทุนของเออาร์วีในระยะแรก คือช่วง 2562-2564 กำหนดงบประมาณที่ 1.6 พันล้านบาท โดยตั้งเป้าเป็นผู้นำด้านปัญญาประดิษฐ์และหุ่นยนต์ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภายในระยะเวลา 3-5 ปี
นอกจากนี้ เออาร์วียังให้บริการและอยู่ระหว่างการพัฒนาเทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับ (Unmanned Aerial Vehicle: UAV) หรือโดรน สำหรับตรวจสอบอุปกรณ์ในที่สูง ถ่ายภาพทางอากาศ และยังสามารถใช้บินสำรวจพื้นที่เกษตรกรรม ช่วยวิเคราะห์พืชผลเพื่อเพิ่มผลผลิตด้วย (มนต์ชัย วงษ์กิตติไกรวัล. 2562: ออนไลน์)
บทสรุป
ในการร่วมมือกันที่จะผลักดัน SME ไทยด้วยหุ่นยนต์นั้นสามารถเกิดขึ้นได้จากการร่วมมือกันจากทุกภาคส่วน จากเนื้อหาที่กล่าวมาข้างต้นปัจจุบันอุตสาหกรรมไทยได้มีการนำหุ่นยนต์มาช่วยในภาคการผลิตเป็นอย่างมาก อีกทั้งการร่วมมือกันของภาครัฐและเอกชนจะช่วยเสริมความแข็งแกร่งในการพัฒนา SME ไทยให้พร้อมแข่งขันในอุตสาหกรรม 5.0 ได้ เนื่องจากการพัฒนา SME และการประยุกต์ใช้หุ่นยนต์ ต้องทำควบคู่กันไปจะสามารถพัฒนาได้รวดเร็วและเป็นการลดขั้นตอนในกระบวนการผลิต กล่าวคือใช้หุ่นยนต์แทนแรงงานคน และพัฒนาแรงงานคนให้มีทักษะ มีฝีมือเทียบเท่าและมีความรู้ เพื่อทำงานร่วมกับหุ่นยนต์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ข้อเสนอแนะเพิ่มเติม
เพื่อเป็นการลดข้อจำกัดในด้านขีดความสามารถของผู้ประกอบการไทย อีกทั้งการแข่งขันที่มากขึ้น แนวทางสำคัญคือเร่งเสริมศักยภาพและสร้างโอกาสให้ SME โดยการขยายช่องทางการจัดจ้าง ภาครัฐ สนับสนุนช่องทางการตลาดที่สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายทั้งในประเทศและต่างประเทศได้ จะทำให้ผลักดัน SME ไทยด้วยหุ่นยนต์นั้นสามารถดำเนินการได้อย่างสะดวกและรวดเร็วขึ้น
เรื่อง : สิรินันท์ เรืองโชติ
งานประจำรายวิชาเศรษฐกิจรายประเทศ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
#economic #robotics #sme #industrial
References
มนต์ชัย วงษ์กิตติไกรวัล. (2562). ปตท.สผ. ทุ่ม 1.6 พันล้านบาท ดันเออาร์วี พัฒนาหุ่นยนต์และปัญญาประดิษฐ์ หวังเป็นผู้นำอาเซียน. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2565, จาก https://thestandard.co/pttep-plan-develop-robot-ai/
ธนาคารกรุงเทพ. (2564). ‘New Normal’ ตัวเร่ง SMEs ไทยใช้หุ่นยนต์. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2565, จาก https://www.bangkokbanksme.com/en/new-normal-smes-robotics-industry
ธนาคารกรุงเทพ. (2564). EEC ดัน SMEs 4.0 ด้วยอุตสาหกรรมหุ่นยนต์. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2565, จาก https://www.bangkokbanksme.com/en/eec-smes-40-robotics-industry
Blognone. (2562). รู้จัก ARV จากชมรมหุ่นยนต์สู่บริษัทลูก ปตท. สผ. ที่หวังจะเป็นผู้นำด้าน AI และ Robotics ของไทย. สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2565, จาก https://www.blognone.com/node/118310
ฝ่ายข่าวเศรษฐกิจ ช่อง 7. (2564). สสว. เร่งยกระดับผู้ประกอบการ SME ทั่วประเทศ สนับสนุนผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2565, จาก https://news.ch7.com/detail/559204
ฝ่ายวิเคราะห์สถานการณ์และเตือนภัยทางเศรษฐกิจ. (2564.) ผลการสำรวจ SMEs ที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2565, จาก https://www.sme.go.th/upload/mod_download/download-20210302115054.pdf
- 526
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
