หลิวก่านซาน
ตัวตลกผู้หาญกล้าท้าทายซูสีไทเฮา
หลิวก่านซาน 刘赶三 (1817 - 1894) ภูมิลำเนาเป็นคนเทียนจิน เหอเป่ย เป็นนักแสดงงิ้วบทตัวตลก ( 丑） ที่โด่งดังมากในปลายราชวงศ์ชิง
ตัวเขายังปรากฎในภาพวาด “13 สุดยอดแห่งยุคถงจื่อและกวงซวี่” ที่ประมวลสุดยอดซุป’ตาร์ดารางิ้วในยุคนั้นไว้ด้วยกัน บทที่สร้างชื่อให้เขาคือบทของยายแก่ ซึ่งครั้งหนึ่งเขาสร้างความฮือฮาด้วยการขี่ลาตัวเป็นๆ ขึ้นไปบนเวที
หลิวก่านซาน เดิมชื่อ หลิวเป่าซาน 刘宝山 แต่ด้วยการเป็นที่ต้องการตัวอย่างมากของบรรดาคณะงิ้วต่างๆ ในกรุงปักกิ่ง วันๆ หนึ่ง เขาต้องวิ่งรอกแสดงถึงสามที่ ทำให้คนเรียกเขาว่า ก่านซาน 赶三 “วิ่งรอกสามงาน” เขาจึงใช้ชื่อนี้มาแต่บัดนั้น
ก่านซาน นอกจากเสียงมีพลัง มากความสามารถ ยังขึ้นชื่อในเรื่องปฏิภาณไหวพริบ และฝีปากคมกล้า และก็เช่นเดียวกันทั้งโลก ตัวตลกมักเสียดสีสังคม และมักได้รับการยกเว้น เป็น “ปาปมุติ” ก่านซานก็เช่นกัน เขามักอาศัยการแสดง กระทบกระเทียบเปรียบเปรยสถานการณ์บ้านเมืองเวลานั้นเสมอๆ เรื่องที่ยังเล่าขานมาทุกวันนี้ ก็มีเช่น
ในคราวที่ถงจื้อฮ่องเต้สวรรคต ราชสำนักประกาศว่าทรงประชวรด้วยโรคฝีดาษ แต่ทั้งเมืองก็ซุบซิบกันว่า น่าจะเป็นเพราะ 梅毒 หรือซิฟิลิส เพราะทรงออกนอกวังมาเที่ยวหอคณิกาอยู่เนืองๆ ครั้งหนึ่ง ก่านซาน เล่นงิ้วเรื่อง “เชิญหมอ” 请医 เขาเพิ่มบทพูดเข้าไปว่า
“ไม่เอา ข้าไม่ไปตงหัวเหมิน (ประตูตะวันออกของวังหลวง) ที่นั่นมีเศรษฐีคนหนึ่งไม่สบาย ให้คนตามข้าไปรักษา แกเป็นซิฟิลิส ข้าก็คิดว่าเป็นฝีดาษ พอให้ยาไป ก็ซี้แหงแก๋ ขืนไปตงหัวเหมินคราวนี้ ชีวิตข้าจะเหลือหรือ”
อีกคราวหนึ่ง ขณะหลิวก่านซานรับบทเป็นแม่เล้าหอนางโลม ในเรื่อง 思志诚 ระหว่างกลางเรื่อง องค์ชายตุนหวัง กงหวัง และ ฉุนหวัง เพิ่งเสด็จมาถึง บนเวที แม่เล้ากำลังตะโกนเรียกนางคณิกาให้ออกโรงว่า
“ เจ้าห้า เจ้าหก เจ้าเจ็ด รีบออกมารับแขกเร้ว”
ด้านล่างต่างหัวเราะครืน เพราะ ตุนหวัง นั้นนับเนื่องเป็นองค์ชายห้า กงหวังเป็นองค์ชายหก ฉุนหวังเป็นองค์ชายเจ็ด
สัมพันธภาพของพระนางซูสีไทเฮา และกวงซวี่ฮ่องเต้นั้น ทุกคนรู้ว่าไม่สู้ดีนัก เมื่อหลิวก่านซานเข้าไปแสดงหน้าพระที่นั่งคราวหนึ่ง เขาพบว่า ซูสีไทเฮาประทับเป็นสง่า ปล่อยให้ฮ่องเต้ยืนอยู่ข้างๆ ราวผู้รับใช้ ก่านซานเห็นความไม่ชอบมาพากลนี้ เขาจึงเพิ่มบทพูดเข้าไปในงิ้วเรื่อง 十八扯 ที่กำลังแสดงว่า
“ข้าเป็นฮ่องเต้ปลอมๆ ยังมีเก้าอี้ให้นั่ง แต่ฮ่องเต้ตัวจริงสิ ชั้นแต่จะนั่งยังไม่ได้”
ประโยคนี้แทงใจดำซูสีไทเฮา แต่อย่างที่กล่าว ตัวตลก มักถูกเว้นโทษ เพื่อแสดงความใจกว้างซูสีไทเฮาจึงไม่เอาความ และหลังจากครั้งนั้น ซูสีไทเฮาก็ยอมให้กวงซวี่ได้มีที่ประทับบ้าง
หลิวก่านซานผู้หาญกล้าท้าท้วงซูสีไทเฮา รอดพ้นโอษฐภัย จนล้มป่วยเสียชีวิตด้วยวัย 77 ปี
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
