19 พ.ค. 2022 เวลา 07:10 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ทำไมธาตุโพแทสเซียม ถึงใช้ตัวย่อ K
การผลิตกระแสไฟฟ้าได้นั้นนับเป็นก้าวอันยิ่งใหญ่ของอารยธรรมมนุษย์ ที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ การนำไปใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้ารอบตัวเรา แต่หลายคนอาจไม่รู้ว่ากระแสไฟฟ้านั้นยังส่งผลต่อการค้นพบมากมาย หนึ่งในนั้นคือ กระบวนการอิเล็กโทรลิซิส (Electrolysis)
อิเล็กโทรลิซิส คือการใช้ไฟฟ้าทำให้ปฏิกิริยาเคมีบางอย่างเกิดขึ้น ด้วยการปล่อยกระแสไฟฟ้าลงในสารละลาย แล้วไอออนที่ละลายอยู่ในสารละลายนั้นมาเกาะอยู่ที่ขั้วไฟฟ้าทั้งบวกและลบ กระบวนการนี้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประวัติศาสตร์โลกเคมี ตั้งแต่การสกัดอลูมิเนียม ไปจนถึง การค้นพบธาตุโพแทสเซียม
ย้อนกลับไปในปี ค.ศ. 1807 นักเคมีผู้ยิ่งใหญ่ชาวอังกฤษอย่าง เซอร์ ฮัมฟรี เดวี ( Humphry Davy) ใช้กระบวนการนี้จนค้นพบธาตุโพแทสเซียม แน่นอนว่าการทดลองบุกเบิกนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะเขาต้องปรับสารละลายโพแทช (potash) ในการทดลองอย่างเหมาะสมกว่าจะสำเร็จ ซึ่งโพแทชได้มาจากเถ้าของพืชหรือไม้ที่นำมาเผา
1
แต่หลังจากความพยายามในการสกัดโพแทสเซียมสำเร็จ ต่อมาเขาใช้กระบวนการเดียวกันนี้ค้นพบและสกัดธาตุต่างๆได้อีกหลายธาตุ เช่น โซเดียม แคลเซียม
กระบวนการ electrolysis
เซอร์ ฮัมฟรี เดวี ตั้งชื่อธาตุโพแทสเซียมที่เขาค้นพบจากสารโพแทช แต่อักษรย่อของมันกลับใช้ตัว K เพราะระบบอักษรย่อถูกตั้งโดยนักเคมีผู้ยิ่งใหญ่ชาวสวิส ยาคอบ แบร์ซีเลียส จากคำว่า คาเลียม (Kalium) มาจากสมุนไพร Kali ซึ่งเป็นกลุ่มพืช Saltwort ที่คนสมัยโบราณนำมาเผาสร้างสารโพแทชสำหรับการทำสบู่และประโยชน์ด้านอื่นๆ
3
นี่เป็นสาเหตุที่ชื่อธาตุกับตัวอักษรย่อของธาตุเป็นคนละอย่างกัน เพราะผู้ยิ่งใหญ่ในอดีตทั้งสองเรียกกันคนละแบบ
2
โลหะโพแทสเซียม
ธาตุโพแทสเซียมเป็นโลหะสีเงินวาว ที่อ่อนนุ่มจนตัดได้ง่ายดายด้วยมีด หากโยนใส่น้ำจะเกิดปฏิกิริยาเคมีที่ปลดปล่อยความร้อนและให้เปลวไฟสีม่วงๆชมพูๆที่หลายคนเห็นแล้วอาจรู้สึกตระการตา
เป็นองค์ประกอบสำคัญในการดำรงชีวิตของพืช แต่ดินหลายแห่งขาดธาตุโพแทสเซียม นั่นทำให้ปุ๋ยโพแทสเซียมถูกผลิตปริมาณมากจากโพแทสเซียมคลอไรด์ (Potassium Chloride) จากการทำเหมืองแร่ ซึ่งการผลิตธาตุโพแทสเซียมกว่า 95% เป็นไปเพื่อใช้ในการทำปุ๋ย
1
เหมืองแร่โพแทช
ไม่เพียงแต่พืชเท่านั้นที่ต้องการธาตุโพแพสเซียม แต่ร่างกายของสัตว์ รวมทั้งมนุษย์เรายังต้องการธาตุชนิดนี้สำหรับการทำให้ระบบในร่างกายทำงานได้อย่างเป็นปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการส่งสัญญาณประสาทร่วมกับธาตุโซเดียม , ควบคุมสมดุลของน้ำที่อยู่นอกเซลล์และภายในเซลล์ , การทำงานของกล้ามเนื้อทั่วไปและกล้ามเนื้อหัวใจ ฯลฯ อาหารที่อุดมไปด้วยธาตุโพแทสเซียม ได้แก่ กล้วย มะเขือเทศ ส้ม และผักต่างๆ
3
ซึ่งถ้าบริโภคอย่างสม่ำเสมอย่อมเป็นผลดีต่อร่างกายโดยไม่ต้องรับโพแทสเซียมจากอาหารเสริมแต่อย่างใด
1
นอกจากนี้ โพสแทสเซียมยังเป็นองค์ประกอบสำคัญของอุปกรณ์ที่เรียกว่า Magnetometer ที่ใช้ในการวัดสนามแม่เหล็ก ซึ่งใช้ในการศึกษาทางธรณีวิทยาและโบราณคดีด้วย
1
ไออนของโพแทสเซียมสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งสัญญาณประสาทในสัตว์
ก่อนที่ มนุษย์จะสร้างกระแสไฟฟ้าอย่างเป็นระบบจนนำมาใช้งานได้กว้างขวางอย่างทุกวันนี้ ความรู้ในช่วงของการบุกเบิกเป็นสิ่งที่หลายคนตั้งคำถามถึงประโยชน์มาโดยตลอด แต่หากเรารู้และเข้าใจประวัติศาสตร์บ้างจะพบว่า การเข้าใจสิ่งใหม่ทั้งเรื่องของไฟฟ้าไปจนถึงการค้นพบธาตุใหม่ๆนั้น มีคุณค่าและความสำคัญในตัวมันอยู่แล้ว
1
ส่วนการประยุกต์ใช้นั้นเป็นอีกเรื่องที่อาจต้องรอความรู้ด้านอื่นๆและเวลามาเป็นส่วนผสม จึงจะงอกงามได้
โฆษณา