Rune 101 by Pastory
อันซัส : รูนของโอดิน
อักษรรูน Anzus (จาก pixabay.com)
อันซัส (Ansuz) อักษรรูนตัวที่ 4 บอกเล่าเรื่องราวของโอดิน เทพบิดรของเหล่าเทพนอร์ส ผู้มีเรื่องราวแสนซับซ้อน ควรแก่การนำมาเล่าเป็นเรื่องประเดิมในซีรีส์ Rune 101
โอดินเป็นใคร มีความเป็นมาอย่างไร และเกี่ยวข้องกับอะไรบ้าง ไปอ่านกันครับ
อันซัส : รูนของโอดิน
แม้ว่าอันซัสจะเป็นอักษรลำดับที่ 4 ในชุดอักษรรูนโบราณ หรือ เอลเดอร์ฟูธาร์ก (Elder Futhark) แต่เพราะออกเสียงเหมือนตัว a ในภาษาอังกฤษ จึงนำมาเล่าเป็นอันดับแรก
ความหมายพื้นฐานของ Ansuz คือ เทพเจ้า หรือถ้าเจาะจงก็คือ โอดิน (Odin) เทพบิดรของเหล่าเทพนอร์ส ขณะที่บางตำราก็ว่า Anzus ยังหมายถึง โลกิ (Loki) เจ้าแห่งการแปลงร่าง ก็มี
ลึกลงไปในความหมาย Ansuz ยังบ่งบอกถึงการสื่อสารระหว่างมนุษย์กับเทพเจ้า การดลใจของเทพเจ้า ภูมิปัญญารู้แจ้งของโอดิน และโดยความหมายที่กว้างที่สุด Ansuz ยังหมายถึง บรรพบุรุษของมนุษย์ทุกคน
วันนี้ ขอนำเรื่องราวของโอดินมาเล่าเป็นประเดิมสำหรับคอลัมน์ Rune 101 by Pastory ครับ
Quick Facts : โอดิน
- 1.โอดินเป็นเทพบิดรในเทพปกรณัมนอร์ส ผู้ครอบครองความรู้และภูมิปัญญา อีกทั้งเป็นเทพแห่งการรบและเทพแห่งความตาย
- 2.โอดินเป็นลูกครึ่ง ระหว่างเทพบอรร์ (Borr) กับ ยักษ์เบสต์ลา (Bestla)
- 3.มเหสีของโอดิน คือ เทพีฟริกก์ (Frigg)
- 4.โอดินมีลูกจำนวนมาก ที่โดดเด่นคือ เทพ 4 องค์ ได้แก่ ธอร์ (Thor) บัลเดอร์ (Balder) วีดาร์ (Vidar) และ วาลี (Váli)
- 5.โอดินแลกดวงตาข้างหนึ่งกับการได้ดื่มน้ำจากบ่อศักดิ์สิทธิ์ของยักษ์มีเมอร์
โอดินคือใคร
โอดิน (Odin) เป็นเทพบิดรในเทพปกรณัมนอร์ส เป็นราชาผู้ทรงภูมิปัญญาแห่งแอสการ์ด (Asgard) เป็นประธานของเหล่านักรบวัลคีรี (Valkyries) และคนตาย
ตามเอกสารโบราณ ภาพของโอดินค่อนข้างแตกต่างจากที่คนปัจจุบันรับรู้ โอดินเป็นผู้สร้างโลก ให้กำเนิดชีวิต เป็นเทพแห่งพลังคู่ตรงข้าม ย่ิงกว่านั้น โอดินยังเป็นหนึ่งเทพที่ได้รับการเคารพสูงสุดจากชาวนอร์สและกลุ่มคนที่พูดภาษาเยอรมันโบราณ
โอดินมีชื่อต่างๆ กันไปถึงอย่างน้อย 170 ชื่อ ทั้งยังมีฉายาอีกนับไม่ถ้วน เช่น โวเดน (Woden) เวาดัน (Wuodan) เวาตัน (Wuotan) และฉายา “เทพบิดร” ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า Allfather
คำว่า Wendesday (วันพุธ) มาจากภาษาอังกฤษโบราณว่า wōdnesdæg ที่หมายถึง ‘วันของโอดิน’ นั่นเอง
โอดิน (จาก medium.com)
เทพลูกครึ่ง
โอดินเป็นลูกครึ่ง เพราะมีแม่เป็นยักษ์ ชื่อ เบสต์ลา (Bestla) กับ บอรร์ (Borr) ซึ่งเป็นเทพ โอดินสร้างจักรวาลขึ้นหลังจากสังหารอีเมอร์ (Ymir) สิ่งที่มีชีวิตยุคแรกที่สุด เนื้อหนังของอีเมอร์กระจายไปกลายเป็นอาณาจักรทั้งเก้า นี่จึงทำให้โอดินได้รับฉายาว่าเป็น “บิดา” แห่งทวยเทพ
โอดินปรากฏตัวในรูปลักษณ์ที่หลากหลาย ทั้ง คนจรชายชราหนวดเครายาวขาวโพลน นักรบผู้เกรี้ยวกราด นักรักผู้เร่าร้อน พ่อมดโบราณ เจ้าแห่งเวทมนตร์ เจ้าแห่งความตายและผู้พิทักษ์เหล่ากวี นอกจากนี้ โอดินยังได้ชื่อว่ารักการทำสงคราม ชัยชนะและวีรบุรุษ
คนนอร์สและคนเยอรมันโบราณเห็นว่าลักษณะของการมีพลังที่ตรงกันข้ามกันอย่างนี้นี่เองที่เป็นการเชื่อมโยงจักรวาลนี้ไว้ด้วยกันและเป็นพลังสร้างสรรค์สรรพสิ่งขึ้นมา
เทพแห่งโจรผู้ร้าย สงครามและความตาย
โอดินได้รับการบูชาในฐานะเทพของเหล่าอาชญากรและคนร้าย เพราะคนโบราณเห็นว่าโจรผู้ร้ายมักจะชอบรบราฆ่าฟันอยู่แล้ว จึงไม่น่าแปลกที่โอดินจะเป็นเทพของคนเหล่านั้นด้วย อีกทั้งการที่พวกโจรผู้ร้ายยังย้ายถิ่นไปเรื่อยๆ จึงเข้าข่ายการเป็นนักเดินทางซึ่งเป็นลักษณะหนึ่งของโอดินด้วย
แม้ชาวนอร์สโบราณจะบูชาเทพทีร์ หรือ เทียร์ (Týr) เป็นเทพแห่งสงคราม แต่ก็ยังบูชาโอดินในฐานะเทพแห่งสงครามควบคู่กับเทพทีร์ด้วยเช่นกัน (ความแตกต่างของโอดิน กับ ทีร์ ในฐานะเทพแห่งสงครามอยู่ด้วย ไว้จะนำมาเล่าต่อไป #ติดตามให้ได้นะครับ)
เทพแห่งผู้กล้าในสนามรบ
เทพปกรณัมนอร์ส ไม่ได้แยกเทพแห่งความตายออกต่างหาก แต่ยกให้เป็นของโอดิน และเขายังเป็นเทพของเหล่าผู้กล้าที่ได้ชัยชนะในสงคราม รวมถึงเหล่าผู้สละชีพในสนามรบ โดยเมื่อคนเหล่านั้นตายลง เหล่านักรบวัลคีรีของโอดินขี่ม้าเหาะลงมาจากฟากฟ้าแล้วพาดวงวิญญาณของผู้กล้าไปสู่วัลฮัลลา (Valhalla) อันเป็นสรวงสวรรค์ของนักรบที่ได้กินดื่มและรื่นรมย์กับโอดินตราบวันสิ้นโลก หรือ แร็กนาร็อก (Ragnarok)
แต่ใช่ว่าทุกคนที่ตายในสนามรบจะได้เป็นผู้กล้าของโอดิน คนที่ไม่ได้แสดงความกล้าหาญและไม่ใช่ผู้กล้าที่แท้จริง เมื่อตายลง วิญญาณจะไปสู่เฮลไฮม์ (Helheim) โลกใต้พิภพอันเป็นอาณาจักรของเทพีเฮล (Hel) น้องสาวของโลกิ
เทพแห่งภูมิปัญญา
ตำนานกล่าวว่า เดิมฉายา “เทพแห่งภูมิปัญญา” นั้น เป็นของยักษ์มีเมอร์ (Mimor) หรือ มิม (Mim) ผู้มีศักดิ์เป็นลุงของโอดินมาก่อน แต่เมื่อมีเมอร์ตายลงในสงครามระหว่างเอเซอร์กับวาเนียร์ (Æsir-Vanir War) โอดินก็กลายเป็นผู้รับช่วงปัญญาต่อจากมีเมอร์ เขาเก็บรักษาหัวของมีเมอร์ไว้ในสภาพเหมือนคนหลบโดยใช้สมุนไพรและเวทมนตร์ บ่อยครั้งที่โอดินจะถามเพื่อขอคำแนะนำจากหัวของผู้เป็นลุง
ด้วยความอยากรู้อนาคต โอดินทรมานตนเองด้วยการแทงหัวใจตัวเองด้วยหอกสายฟ้ากุงเนียร์ (Gungnir) อันทรงพลานุภาพก่อนจะแขวนตัวเองห้อยหัวกับต้นอึกดราซิล (Yggdrasil) ต้นไม้แกนกลางจักรวาลเป็นเวลา 9 วัน 9 คืน เพื่อให้ได้ญาณหยั่งรู้อดีตและอนาคตของโลก
นอกจากนี้ เขายังสละดวงดาวของตัวเองข้างหนึ่งให้มีเมอร์เพื่อแลกกับการได้ดื่มน้ำในบ่อศักดิ์สิทธิ์ ‘มิมิสบรูเนอร์” (Mímisbrunnr) ที่ใต้ต้นอึกดราซิล การดื่มน้ำจะทำให้โอดินได้ความรู้และปัญญา เขายังสร้างอักษรรูนขึ้นมาบันทึกและถ่ายทอดความรู้ ตลอดจนพลังของอักษรเหล่านั้นให้แก่มวลมนุษย์อีกด้วย
มีคนตั้งข้อสังเกตว่า สิ่งที่ตำนานต้องการสื่อก็คือ โอดินไม่เพียงรับมรดกปัญญาจากมีเมอร์เท่านั้น แต่เขายังแสวงหาความรู้และปัญญาด้วยตนเอง พร้อมกันนี้ก็ยังออกเดินทางไปทั่วโลกเพื่อเสาะหาแหล่งความรู้ใหม่ๆ
ตำนานยังบอกเล่าว่าครั้งหนึ่งโอดินปลอมตัวเป็นคนงานของชาวไร่แล้วไปพบกับยักษ์ซัตตุง (Suttung) น้ำผึ้งแห่งบทกวีที่เขาได้จากยักษ์ตนนั้นทำให้เขามีความสามารถเชิงกวีและยังพูดออกมาเป็นบทกวี
วาระสุดท้ายของโอดิน
โอดินก็เหมือนกับเทพนอร์สส่วนใหญ่ นั่นคือ ตายลงในแร็กนาร็อกซึ่งเป็นวันสุดท้ายของโลกและเหล่าเทพ เหล่าเทพแอสการ์ดกับนักรบผู้กล้าต่างต้องสละชีพในการรบกับยักษ์และอสุรกายในตำนาน แม้จะรู้ว่าชะตากรรมกำหนดให้พวกเขาต้องตาย แต่ทั้งหมดก็รบด้วยความกล้าหาญอย่างยิ่ง
ชะตากรรมของโอดินในแร็กนาร็อกนั้น เขาถูกหมาป่ายักษ์เฟนเรีย์ (Fenrir) ลูกคนหนึ่งของโลกิสังหาร โอดินรู้เรื่องนี้อยู่แล้วเขาจึงจับหมาป่าตัวนั้นล่ามโซ่ไว้กับภูเขาใหญ่ และการที่เขารวบรวมวิญญาณนักรบผู้กล้าไว้ที่วัลฮัลลาก็เพื่อการนี้ด้วย
แต่กระนั้นก็ไม่ได้ช่วยให้โอดินหนีจากชะตากรรมพ้น เมื่อเฟนเรียร์หลุดจากพันธนาการและสังหารเทพบิดร ก่อนที่มันจะถูกวิดาร์ (Vidar) เทพแห่งการล้างแค้นซึ่งเป็นลูกชายคนหนึ่งของโอดินสังหาร ตำนานว่ามีเพียงวิดาร์และเทพอีกไม่กี่องค์เท่านั้นที่รอดชีวิตจากแร็กนาร็อกมาได้
สัญลักษณ์ของโอดิน
- หอกกุงเนียร์ (Gungnir) สร้างโดยคนแคระ โลกิเป็นผู้มอบหอกนี้ให้แก่โอดิน ตำนานเล่าว่าเมื่อโอดินขว้างหอกนี้ออกไป จะเกิดเป็นแสงสว่างวาบเหมือนดาวตก โอดินใช้หอกกุงเนียร์ในการรบหลายครั้ง รวมถึงในสงครามแร็กนาร็อก
- วัลคนุต (Valknut) ประกอบด้วยสามเหลี่ยม 3 รูปคล้องเข้าด้วยกันเป็นเงื่อนตาย ไม่มีต้น ไม่มีปลาย เป็นสัญลักษณ์ของนักรบที่สละชีพในสงคราม พบได้บ่อยในรอยสัก เป็นเครื่องหมายของความแข็งแกร่ง ความกล้าหาญ พลังของโอดิน ชีวิตและสงคราม รวมถึงการกำเนิดใหม่
วัลคนุต (จาก ancient-symbols.com)
- ฮูกินน์ กับ มูนินน์ (Huginn and Muninn) กาคู่ ผู้นำสารของโอดิน ทุกวันมันจะออกบินไปรอบโลกเพื่อนำข่าวสารความเคลื่อนไหวต่างๆ มาบอกแก่โอดิน เป็นสัญลักษณ์พลังปัญญารอบรู้ของโอดิน และยังเป็นที่มาของฉายา “เจ้าแห่งกา” ของโอดิน
- เขาทั้งสามแห่งโอดิน (triple horns of Odin) เป็นรูปเขาสัตว์สามอันสอดประสานกันเป็นรูปสามเหลี่ยม เป็นเครื่องหมายของปัญญา ความรอบรู้และการสร้างสรรค์เชิงกวีนิพนธ์
เขาทั้งสามของโอดิน (จาก scandinaviafacts.com)
- เฟรกี กับ เกรี (Freki and Geri) หมาป่าคู่ที่หมอบอยู่แทบเท้าโอดิน เป็นเครื่องหมายของความกล้าหาญ พลัง และความภักดี ตำนานเล่าว่าโอดินผู้โดดเดี่ยว สร้างหมาป่าคู่นี้ขึ้นมาเป็นเพื่อน ก่อนจะสร้างมนุษย์ขึ้นภายหลัง โอดินต้องการให้มนุษย์เรียนรู้การใช้ชีวิตอย่างกล้าหาญ รักครอบครัวและพวกพ้องเผ่าพันธุ์เหมือนหมาป่าปกป้องลูกๆ และฝูงของมัน
โอดินกับหอก กาและหมาป่า (จาก snl.no)
สรุป
อักษร Anzus เป็นอักษรลำดับที่ 4 ในชุดอักษรรูนโบราณ หมายถึง เทพเจ้า โดยเฉพาะโอดิน ซึ่งเป็นเทพบิดรในเทพปกรณัมนอร์ส โอดินเป็นผู้สร้างโลก เป็นเทพที่มีบุคลิกงหลากหลาย เป็นผู้ครอบครองภูมิปัญญาเก่าแก่ และเป็นที่เคารพในหมู่ชาวนอร์สมานับศตวรรษ
แหล่งข้อมูล
Blum, Ralph H. (2008). The Book of Runes. St. Martin's Press.
Signs & Symbols. (2008). Kim Dennis-Bryan et al (editors). DK.
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
