[Bnomics] หรือว่า “วิกฤตฟองสบู่ดอทคอม” จะหวนคืนมาอีกครั้งในปี 2022? คนที่อยู่ในยุคมิลเลนเนียลน่าจะยังคงจำเหตุการณ์ที่ฟองสบู่ดอทคอมแตกในช่วงต้นทศวรรษ 2000 ได้เป็นอย่างดี ความคาดหวังที่สูงเกินไปอย่างไร้เหตุผลของน

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

24 พ.ค. 2022 เวลา 12:19 • หุ้น & เศรษฐกิจ

หรือว่า “วิกฤตฟองสบู่ดอทคอม” จะหวนคืนมาอีกครั้งในปี 2022?

คนที่อยู่ในยุคมิลเลนเนียลน่าจะยังคงจำเหตุการณ์ที่ฟองสบู่ดอทคอมแตกในช่วงต้นทศวรรษ 2000 ได้เป็นอย่างดี ความคาดหวังที่สูงเกินไปอย่างไร้เหตุผลของนักลงทุนต่อหุ้นกลุ่มเทคโนโลยี ส่งผลให้ฟองสบู่เริ่มก่อตัวจนแตกในที่สุด

วันเวลาผ่านไปกว่า 20 ปี เหตุการณ์หุ้นกลุ่มเทคโนโลยีและตลาดคริปโตเคอร์เรนซีในช่วงที่ผ่านมานี้อาจทำให้หลายคนรู้สึกเหมือนเดจาวูอีกครั้ง

ในบทความนี้ Bnomics จึงอยากจะพาทุกคนไปทบทวนความทรงจำช่วงฟองสบู่ดอทคอมดู ว่าประวัติศาสตร์จะซ้ำรอยอีกครั้งหรือไม่

📌 ย้อนเหตุการณ์ฟองสบู่ดอทคอม

ในช่วงปลายทศวรรษที่ 1990 วิกฤตการเงินในเอเชียและรัสเซียทำให้กองทุนเฮดฟันด์ใหญ่อย่าง Long Term Capital Management พังลง ซึ่งส่งผลต่อเสถียรภาพของตลาดการเงินโลก และส่งผลให้ตลาดทุนตกต่ำ อย่างไรก็ตาม

ธนาคารกลางสหรัฐฯ ภายใต้การนำของคุณ Alan Greenspan จึงได้เข้าไปอุ้มกองทุนเฮดฟันด์นี้ และยังลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายลง รวมถึงส่งสัญญาณว่าจะลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายลงอีก เพื่อให้นักลงทุนมั่นใจว่าเขาจะไม่ยอมปล่อยให้ตลาดพัง

ทางอีกด้าน นักลงทุนในยุคนั้นก็แห่เอาเงินไปลงทุนในสตาร์ทอัพที่เกี่ยวกับอินเทอร์เน็ต ด้วยหวังว่ามันจะทำกำไรให้อย่างมหาศาลในวันหนึ่ง เมื่อตลาดทุนลงเทเงินลงไปที่ภาคส่วนเทคโนโลยี

กลุ่มเทคสตาร์ทอัพเหล่านี้ก็เริ่มแข่งขันกันเพื่อให้เติบโตขึ้นได้เร็วที่สุด ด้วยการทำการตลาดเพื่อสร้างแบรนด์ของตัวเองให้แตกต่างจากคู่แข่ง ถึงขนาดที่ว่าสตาร์ทอัพบางราย ใช้เงินกว่า 90% ของงบประมาณไปกับการโฆษณา ทั้งที่แทบจะไม่มีแผนธุรกิจหรือสินค้าอะไรออกมาเป็นรูปเป็นร่างเลยด้วยซ้ำ

ถ้าถามว่าทำไมนักลงทุนและกลุ่มบริษัทเทคโนโลยีถึงกล้าทำเช่นนั้น ก็เพราะนักลงทุนด้านเทคโนโลยีหลายคนคาดการณ์ว่าไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นก็ตาม ธนาคารกลางสหรัฐฯ ก็จะเข้าไปอุ้มพวกเขาอยู่ดีถ้าเกิดฟองสบู่ขึ้นในหุ้นกลุ่มเทคโนโลยี

ช่วงเวลานั้นมูลค่าของหุ้นในตลาดจึงเติบโตขึ้นเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะดัชนี Nasdaq ซึ่งเป็นดัชนีของหุ้นกลุ่มเทคโนโลยีเป็นหลัก ก็พุ่งขึ้นจากในระดับต่ำกว่า 1000 จุด ไปถึง 5000 จุด ในระหว่างปี 1995 ถึงปี 2000

แต่แล้วฟองสบู่ในหุ้นกลุ่มเทคโนโลยี โดยเฉพาะในหุ้นที่เกี่ยวกับอินเทอร์เน็ตใหม่ๆ เริ่มค่อยๆ ก่อตัวขึ้น ในช่วงปลายปี 1996 จนกระทั่งวันที่ 10 มีนาคม ปี 2000 ดัชนี Nasdaq พุ่งขึ้นไปสูงสุดที่ระดับ 5048.62 จุด

บริษัทเทคโนโลยีชั้นนำในขณะนั้นอย่าง Dell และ Cisco จึงได้เทขายหุ้นที่ถืออยู่ในปริมาณมาก ทีนี้นักลงทุนก็เลยขายตามด้วยความตื่นตระหนก หรือที่เรียกว่า Panic sell ภายในสัปดาห์เดียวเท่านั้น มูลค่าตลาดหุ้นหายไปกว่า 10%

ในสิ้นปี 2001 มูลค่าหุ้นบลูชิพในกลุ่มเทคโนโลยีอย่าง Cisco, Intel และ Oracle ก็หายไปถึง 80% จนในเดือนตุลาคม ปี 2002 ดัชนี Nasdaq ตกลงไปกว่า 76.81% เหลืออยู่แค่เพียงหลักพันกว่าจุด และต้องใช้เวลานานนับ 15 ปี กว่าที่ดัชนี Nasdaq จะกลับไปจุดสูงสุดอีกครั้ง

📌 แบบนี้แล้วประวัติศาสตร์จะซ้ำรอยหรือไม่?

กลับมาที่สถานการณ์ในปัจจุบันกันบ้าง ดัชนี S&P 500 ตกลงไปกว่า 19% นับตั้งแต่ต้นปี ส่วนดัชนี Nasdaq นั้นซ้ำร้ายยิ่งกว่า เพราะตกลงไปกว่า 28% แล้ว ในขณะที่ทางด้านของตลาดคริปโตเคอร์เรนซีก็ยับเยินไม่แพ้กัน

เพราะสูญเสียมูลค่าไปราวๆ กว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ แล้ว เหตุการณ์เหล่านี้ จึงทำให้นักลงทุนหลายคน เริ่มกังวลว่าประวัติศาสตร์ฟองสบู่ดอทคอมจะซ้ำรอยเดิมเนื่องจากดูเหมือนว่าตลอด 20 ปีที่ผ่านมา นักลงทุนไม่ได้เปลี่ยนไปจากเดิมเลย

เพราะสิ่งที่นักลงทุนเมื่อ 20 ปีก่อน กับตอนนี้มีเหมือนกัน ก็คือการที่พร้อมจะจ่ายเงินให้กับอะไรก็ตามที่เขามองว่ามันน่าจะมีศักยภาพในการทำเงินได้ในอนาคต แม้ว่าแผนธุรกิจของบริษัทนั้นยังพิสูจน์ไม่ได้ด้วยซ้ำว่ามันจะสามารถทำกำไรได้จริงหรือไม่

และแน่นอนว่าสิ่งที่จะตามมาหากเกิดฟองสบู่คือ ภาวะเศรษฐกิจถดถอย หรือ Recession

📌 ภาวะเศรษฐกิจถดถอยที่กำลังจะตามมา

ในตอนนี้ นักลงทุนจึงต่างเริ่มกังวลว่าสถานการณ์ฟองสบู่นี้อาจก่อให้เกิดผลร้ายต่อเศรษฐกิจ และดูเหมือนว่าสิ่งที่น่ากังวลกว่านั้นคือ สถานการณ์ตอนนี้จะเลวร้ายกว่าในปี 2000 สักเล็กน้อยตรงที่ว่า ฟองสบู่ในตอนนั้นเกิดในตลาดหุ้นสหรัฐฯ เป็นหลัก ส่วนตลาดพันธบัตรก็มีผลตอบแทนดีมาก

ราคาบ้านและสินค้าโภคภัณฑ์นั้นก็อยู่ในระดับที่ดี ถ้าเทียบกับตอนนี้ที่ต้องเผชิญแรงกดดันจากสงครามระหว่างรัสเซีย-ยูเครน ที่ทำให้ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ปรับตัวสูงขึ้นเป็นอย่างมาก ราคาพลังงาน ราคาเหล็ก ราคาอาหารก็สูงขึ้น

ส่วนตลาดอสังหาริมทรัพย์ก็ส่งสัญญาณซบเซา อีกทั้งธนาคารกลางยังเริ่มใช้ “ยาแรง” โดยการขึ้นอัตราดอกเบี้ยจากระดับที่ต่ำเกือบถึง 0 เพื่อสู้กับอัตราเงินเฟ้อที่สูงสุดในรอบ 4 ทศวรรษ ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นปัญหาร้ายแรงต่อเศรษฐกิจ และเป็นปัจจัยที่ทำให้ธนาคารกลางสหรัฐฯ อาจจะพาเศรษฐกิจ “Soft landing” ได้ยากขึ้น

ดังนั้นสถานการณ์ที่เลวร้ายยิ่งกว่า อาจเป็นการที่เศรษฐกิจชะลอตัว แต่อัตราเงินเฟ้อยังคงอยู่ หรือที่เรียกกันว่า Stagflation (Stagnation + Inflation) นั่นเอง

Bnomics ก็เลยอยากปิดท้ายบทความนี้ด้วยประโยคคลาสสิคของ Mark Twain ที่ว่า

“History doesn’t repeat itself, but it often rhymes.”

(ประวัติศาสตร์มันไม่เคยซ้ำรอยเดิมหรอก

แต่มันมักเกิดขึ้นในลักษณะที่คล้ายๆ เดิม)

Mark Twain