30 พ.ค. 2022 เวลา 02:09 • การศึกษา
Ejection seat หรือ เก้าอี้ดีดตัวของนักบิน ✈️
เก้าอี้ดีดตัวของนักบินรบอุปกรณ์ที่มีเฉพาะในเครื่องของกองทัพ ไม่มีในเครื่องบินพาณิชย์ ตามปกติแล้วจะใช้งานเมื่อเครื่องบินไม่สามารถควบคุมได้หรือในสภาพที่ควบคุมได้แต่มีเหตุขัดข้องอื่นที่ไม่สามารถไปถึงหรือลงที่สนามบินได้
เครื่องบินไอพ่นถูกออกแบบมาให้ลงในสนามบินที่มีสิ่งอำนวยความสะดวกเพียงพอเท่านั้น
โดยปกติการสละอากาศยานนั้นมีข้อจำกัดหลายอย่างตามแต่ชนิดและแบบของเครื่อง
ในยุคปัจจุบันเก้าอี้ดีดสามารถสละอากาศยานได้ในทุกท่าทางการบินในทุกความสูงความเร็ว แต่ก็ยังมีขีดจำกัดในบางเรื่องอีกเช่นการสละอากาศยานในท่าทางที่ไม่ปกติจะต้องมีความสูงและความเร็วที่เหมาะสมหรือในท่าทางที่ปกติก็มีขีดจำกัดในเรื่องของความเร็ว ขีดจำกัดนี้เพื่อความปลอดภัยของนักบิน
การสละอากาศยานด้วยความปลอดภัยจึงมีองค์ประกอบไม่ใช่เฉพาะเก้าอี้ดีดที่มีประสิทธิภาพเท่านั้น ในมุมกลับกัน วัตถุประสงค์ของเก้าอี้ดีดตัวสำหรับเครื่องบินรบนั้นอาจจะมุ่งเน้นที่การรอดตายของนักบิน แต่ไม่รับประกันว่าต้องรอดแบบครบสามสิบสอง มีเปอร์เซ็นต์สูงที่เขาถูกดีดออกมาแล้วจะบาดเจ็บจากปัจจัยหลายๆอย่าง
รวมทั้งดีดออกแล้วร่มไม่กางซึ่งต้องดูกันเป็นกรณีๆไป เช่น ใช้งานมานานแต่เก่าเก็บขาดการตรวจสอบ หรือนักบินใช้เก้าอี้ผิดวิธีจนมันไม่ทำงานได้ตามสเป็คที่ออกแบบมา การดีดตัวที่ความเร็วใกล้หรือเกิน1มัคก็มีสิทธิ์ทำให้กระดูกหักทั้งตัวจากแรงลมตีแขนขาให้พับ มีโอกาสเสียชีวิตมากเช่นกันเมื่อลงพื้นแล้วไม่ได้รับความช่วยเหลือทัน
นอกจากนั้นอีกปัจจัยนึงที่อาจจะเกิดขึ้น คือ นักบินไม่มีโอกาสเลือกว่าจะสละอากาศยานในลักณะท่าทางใดความสูงใดๆเพราะเนื่องจากสภาพอากาศยานที่ต้องสละนั้นเป็นสภาพที่ไม่ปกติ ควบคุมไม่ได้จึงอาจจะสละในท่าทางของอากาศยานที่มีความเร็วเกินขีดจำกัด ความสูงไม่เพียงพอหรือน้อยกว่าที่จะออกมาด้วยความปลอดภัยหรือท่าทางของนักบินก่อนจะสละอากาศยานด้วยท่าทางที่ถูกต้องสมบูรณ์
เมื่อนักบินรบบังคับเครื่องบินคู่ชีพของตนไม่ได้ และการเสียการควบคุมนั้นอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตด้วยเหตุผลใดก็ตาม ทางเลือกมีอย่างเดียวเท่านั้นคือต้องสละเครื่องด้วยเก้าอี้ดีดตัว(Ejection seat)
สำหรับเครื่องบินสองที่นั่งเรียงกันสามารถกำหนดได้ว่าจะให้ใครดีดก่อน ตามปกตินักบินนั่งหลังจะดีดก่อนเพื่อไม่ให้ถูกความร้อนจากเครื่องยนต์จรวดในเก้าอี้ตัวหน้าย่างสด แล้วตามด้วยนักบินนั่งหน้า ถ้าเป็นสองที่นั่งเคียงกันโอกาสรอดของนักบินคนหนึ่งจะน้อยกว่าอีกคน ตามสถิติของกองทัพอากาศสหรัฐฯที่เก็บมาตลอดตั้งแต่เริ่มใช้เก้าอี้ดีดตัวกับเจ็ตขับไล่
เก้าอี้ดีดตัวยุคปัจจุบันนี้ถูกออกแบบด้วยสุดยอดเทคโนโลยีเพื่อความปลอดภัยสูงสุดของนักบิน มันถูกควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์และช่วยนักบินได้แม้เครื่องจะจอดบนพื้น เก้าอี้ดีดตัวระบบ ”Zero-Zero”(ความสูงและความเร็วของเครื่องบินเป็นศูนย์)
ถูกออกแบบให้ช่วยชีวิตนักบินได้ทั้งจากความเร็วและความสูงต่ำๆ รวมทั้งที่เครื่องบินจอดอยู่กับพื้นแต่มีเหตุให้นักบินต้องสละเครื่อง เทคโนโลยีซีโร-ซีโรคือการใช้แรงระเบิดขนาดเล็กเพื่อดึงร่มออกอย่างรวดเร็ว ตามหลังการยิงตัวเองพ้นเครื่องบินด้วยเครื่องยนต์จรวดใต้เก้าอี้ ฝาครอบระเบิดหลุดออกเองหรือใช้พนักเก้าอี้กระแทก ไม่ต้องใช้ความเร็วลมขณะบินมาเป่าให้หลุด
เก้าอี้ดีดตัวจึงเป็นนวัตกรรมเพื่อความปลอดภัยของอากาศยานแท้ๆ เพราะต้องใช้ระยะมากทั้งความกว้างและความสูงเพื่อให้ดีดออกและลอยลงมาอย่างปลอดภัย มันไม่เหมาะกับสำหรับรถยนต์หรือยานพาหนะอื่น มีที่ใกล้เคียงบ้างก็คือเรือยนต์แข่งความเร็วสูง
ที่สร้างค็อกพิตเลียนแบบแต่ให้หลุดออกทั้งยวงแทนที่จะยิงตัวเองเหมือนของเครื่องบิน
แต่กับรถยนต์แล้วเก้าอี้แบบนี้คงทำให้ดีดทิ้งได้อย่างเดียวแบบไม่ต้องมีร่มเวลาคนนั่งข้างๆทำตัวน่ารำคาญ ในความเป็นจริงแล้วไม่มี จะมีก็ในภาพยนตร์เท่านั้นที่สายลับอังกฤษรหัส007ใช้ดีดผู้ร้ายพ้นรถตัวเองบ่อยๆ
ในช่วงเวลานี้ คงพลาดไม่ได้กับเรื่องของเครื่องบินรบ ที่กำลังติดเทรนด์ ในภาพยนต์เรื่อง Top Gun : Maverick โดย Tom Cruise ที่กำลัมาแรงในตอนนี้ ที่มาพร้อมความท้าทายที่ต้องเผชิญขณะขึ้นบินด้วยเครื่องบินรบ F-14 Tomcat
ได้สัมผัสกับศักยภาพของเครื่องบิน F-14 Tomcat ว่ามันคือเครื่องบินรบที่ทรงประสิทธิภาพสูงสุดของกองทัพเรือสหรัฐฯ เป็นสัตว์ประหลาดขนาดยักษ์ที่ได้รับการออกแบบโดยทีมงานสเปเชียลเอฟเฟ็กต์ของ Star Wars 🥰
ขอบคุณข้อมูล :
- คุณสรศักดิ์ สุบงกช
- Poor Pilot
- เด็กการบิน
โฆษณา