ประวัติศาสตร์
จอมพล ป. นายทหารที่สามัญชน ที่ได้ยศ “จอมพล” เป็นคนแรก
(จากซ้าย) พันโท ท่านผู้หญิงละเอียด, จอมพล ป. และว่าที่ร้อยตรี จีรวัสส์ พิบูลสงคราม
ผู้เขียน คนไกล วงนอก
เผยแพร่ วันจันทร์ที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ.2565
ในประวัติของกองทัพไทย มีนายทหารที่เป็น “สามัญชน” ซึ่งได้รับตำแหน่ง “จอมพล” มีทั้งหมด 10 นาย ดังนี้
1.เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (หม่อมราชวงศ์อรุณ ฉัตรกุล) 2. เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม แสง-ชูโต) 3. จอมพล แปลก พิบูลสงคราม 4. จอมพล ผิน ชุณหะวัณ 5. หลวงยุทธศาสตร์โกศล (ประยูร ยุทธศาสตร์โกศล) 6. จอมพล ฟื้น รณนภากาศ ฤทธาคนี 7. จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ 8. จอมพล เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร 9. จอมพล ถนอม กิตติขจร 10. จอมพล เกรียงไกร อัตตะนันทน์
หาก เทพ บุญตานนท์ กลับเสนอ จอมพล ป. เป็นนายทหาร “สามัญชน” คนแรกที่ได้เป็น “จอมพล” โดยตอนหนึ่งใน “ทหารของพระราชา กับการสร้างสำนึกแห่งศรัทธาและภักดี” (สนพ.มติชน, มีนาคม 2565) เขาให้เหตุผลว่า
“ตําแหน่งจอมพล คนแรกคือเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม แสง-ชูโต) [1] ซึ่งดํารงตําแหน่งผู้บังคับการ กองทัพบกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อีกคนหนึ่งคือ เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (ม.ร.ว. อรุณ ฉัตรกุล) [2] เสนาบดีกระทรวงกลาโหมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
แต่แท้จริงแล้วอาจไม่สามารถจัดว่า นายทหารทั้งสองเป็นสามัญชนได้อย่างเต็มตัวนัก
เพราะเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีก็เป็นสมาชิกในครอบครัวของชนชั้นสูง โดยมีบิดาคือพระยาสุรศักดิ์มนตรี (สวัสดิ์ ชูโต) ซึ่ง เป็นขุนนางในราชสํานัก ส่วนมารดาคือเดิม บุนนาค ซึ่งเป็นสมาชิกของตระกูลบุนนาค อันเป็นตระกูลที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในราชสํานักสยามเวลานั้น
ขณะที่เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิตก็เป็นหลานปู่ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก…” [จัดย่อหน้าใหม่และสั่งเน้นคำโดยผู้เขียน]
ขณะที่ประวัติครอบครัว จอมพล ป. พิบูลสงคราม มีพื้นฐานเป็นครอบครัวบิดาและมารดาชาวสวนในจังหวัดนนทบุรี จึงควรนับว่า จอมพล ป. เป็น จอมพลสามัญชน คนแรกด้วยเหตุนี้
ส่วนเหตุที่จอมพล ป.ได้รับพระราชทานยศ “จอมพล” นั้น เทพอธิบายไว้ว่า
“เนื่องจากชื่อเสียงและความนิยมในตัว ที่สามารถทวงคืนดินแดนที่ฝรั่งเศสยึดครองกลับมาได้ สงครามคราวนี้ทําให้จอมพล กลายเป็นวีรบุรุษของชาติ…ด้วยเหตุนี้กระทรวงกลาโหมจึงมีหนังสือกราบบังคมทูลถึงคณะผู้สําเร็จราชการแทนพระองค์เพื่อขอพระราชทานเลื่อนยศจากพลตรีเป็น พลเอก อันเป็นการยกย่องคุณความดีของจอมพล ป. [3]
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภาที่นอกจากจะทรงดํารงตําแหน่ง ประธานคณะผู้สําเร็จราชการแทนพระองค์…ทรงเห็นด้วยกับคํากราบบังคมทูลของกองทัพบกเป็นอย่างยิ่งที่จะเชิดชูจอมพล ป. ไม่เพียงเท่านั้น พระองค์ยังทรงรู้สึกว่าการพระราชทานเพียงยศพลเอกอาจไม่สมเกียรติเมื่อเทียบกับสิ่งที่จอมพล ป. ได้กระทําให้ประเทศชาติ
ด้วยเหตุนี้พระองค์จึง พระราชทานยศจอมพล โดยพระองค์และเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ในฐานะผู้สําเร็จราชการแทนพระองค์ได้ลงพระนามและลงนามประกาศพระราชทาน ยศจอมพล โดยให้เหตุผลในการพระราชทานยศครั้งนี้ไว้ว่า
‘… การที่ประเทศไทยได้ความมีชัยในกรณีพิพาทแห่งการปรับปรุงเส้นเขตต์แดนกับอินโดจีนฝรั่งเศสนี้ นับเป็นเหตุการณ์ที่สำคัญของชาติเป็นอย่างยิ่ง ด้วยว่าเป็นการเกี่ยวกับเกียรติศักดิ์ของประเทศ ในกรณีย์การสงครามเช่นนี้ตามรัฐธรรมนูญพระมหากษัตริย์ย่อมดำรงตำแหน่งจอมทัพ แต่เมื่อโอกาสที่แล้วมา
พระมหากษัตริย์ไม่มีโอกาสปฏิบัติหน้าที่นี้ได้ จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ พลตรี หลวงพิบูลสงคราม เป็นผู้บัญชาการทหารของชาติเสมอเหมือนผู้แทนพระองค์ไปอํานวยการในการบังคับบัญชาในยุทธภูมิโดยตลอด …’
‘คณะผู้สําเร็จราชการแทนพระองค์ก็ทราบอยู่แล้วว่า นายพลตรี หลวงพิบูลสงคราม ได้แสดงความคิดเห็นไว้ว่า ในกรณีที่ได้ ปฏิบัติการไปในครั้งนี้จะไม่ยอมขอรับความชอบตอบแทน แต่ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว คณะผู้สําเร็จราชการแทนเห็นว่า การพระราชทานความชอบในครั้งนี้หาใช่เป็นการฉะเพาะตัวนายพลตรี หลวงพิบูลสงครามไม่
แต่เพื่อเป็นเกียรติศักดิ์ ของกองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ ซึ่งได้ทําการมีชัย จึ่งเป็นการสมควรที่จะมีผู้นําที่ทรงเกียรติศักดิ์สูง ทั้งเพื่อในอนุสสรแด่กองทัพไทยที่ได้ความมีชัยชนะในครั้งนี้ด้วย กับเพื่อเป็นแบบอย่าง แก่วีระบุรุษผู้ประกอบคุณงามความดีให้แก่ประเทศชาติในภายหน้า’ ”
ไม่เพียงแต่จอมพล ป. เท่านั้น ในปี 2485 ท่านผู้หญิงละเอียด พิบูลสงคราม ก็รับพระราชทานยศ “พันโทหญิง” จากกองทัพไทย และเป็นครั้งแรกของกองทัพอีกเช่นกันที่ “หญิงสามัญชน” ได้รับพระราชทานยศทางทหาร
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
