พระเครื่อง ประวัติศาสตร์มีชีวิต Ep 13 เล่นพิเรนทร์ คำคะนองสู่พจนานุกรม : หลวงพ่อเข่ง กรุวัดพระพิเรนทร์
คำว่าเล่นพิเรนทร์พจนานุกรมได้บัญญัติความหมายเอาไว้ว่า "กระทำสิ่งที่นอกลู่นอกทางหรือนอกรีตนอกรอยเพื่อความสนุก" ซึ่งคนโดยส่วนใหญ่พอเข้าใจความหมายอยู่แล้ว แต่ในวันนี้ขอเล่าที่มาชองศัพท์คำนี้ให้ฟังเสียหน่อย
เรื่องราวของคำว่าเล่นพิเรนทร์เกี่ยวข้องด้วยประวัติศาสตร์อันมีเหตุการณ์สำคัญในสมัยรัชกาลที่ 5 คือเหตุการณ์ รศ 112 โดยใน พศ 2436 ฝรั่งเศสได้นำเรือปืนมาจ่อพระราชวังหลวงแล้วขู่ให้ไทยยอมเจรจาสัญญาอันเสียเปรียบ ทั้งเสียดินแดนและค่าปรับ มิเช่นนี้จะถือว่าไทยไม่เป็นมิตร ก็จะทำสงครามและยึดเอาเป็นเมืองขึ้นเสีย
ในขณะที่เหตุการณ์คุกรุ่น เรือรบเหล็กจอดรอท่าท้าตีในแม่น่ำเจ้าพระยา ได้มีขุนนางในตำแหน่งคุณพระตำรวจหลวง ราชทินนามพระพิเรนทรเทพเกิดความคิดพิศดารจัดหาผู้อาสาจอมขมังเวทย์มาฝึกดำน้ำเพื่อจะลอบเข้าไปใต้ท้องเรือฝรั่งเศสจะได้จมเรือจากด้านใต้น้
(ราชทินนินามนี้คนไทยค่อนข้างคุ้นหู เนื่องจากสมัยอยุธยา ขุนพิเรนทรเทพได้ร่วมกันรัฐประหารขุนวรวงศาและแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ ก่อนถวายบัลลังก์ให้พระเฑียรราชาขึ้นเป็นพระมหาจักรพรรดิ์ ส่วนขุนพิเรนทรเทพได้ตั้งเป็นพระมหาธรรมราชารั้งพิษณุโลก ต่อมาได้ครองกรุงศรีฯ หลังเสียกรุงครั้งที่ 1 และเป็นพระราชบิดาพระนเรศ)
แน่นอนว่าหน่วยซีลนอกตำราคาดการณ์เอาไว้ว่ากว่าจะเจาะท้องเรือเหล็กได้ต้องใช้เวลาพอสมควร ความสามารถดำน้ำได้อึดได้นานจึงมีความจำเป็นสำหรับภาระกิจจารชน พระพิเรนทร์ฯ จึงพากองอาสาไปฝึกดำน้ำหน้าท่าเรือน แรกๆ พอทนไม่ไหวก็ผุดขึ้นสูดอากาศบ่อยๆ ความที่กลัวแผนจะล้มเหลว พระพิเรนทร์ฯ จึงเอาท่อไม้กดหัวไว้ไม่ให้ขึ้นมา สุดท้ายทำเอาผู้ฝึกตายไปบางคน
ความรู้เข้าถึงหูผู้คนก็เลยมองว่าพระพิเรนทร์ฯ นี้ทำอะไรไม่ยั้งคิด ไม่มีสาระ ติดว่าเอาแต่เล่น แทนจะช่วยบ้านเมืองกลับมาทำอะไรบ้าๆบอๆ จนมีคนตาย หลังจากนั้นใครทำอะไรแบบไร้เสาระติดเล่นไม่สมเหตุผล จึงเกิดเป็นคำคะนองว่า เล่นพิเรนทร์นั่นเอง
โดยคำคะนองคือคำแสลงที่นิยมใช้เฉพาะกลุ่ม เฉพาะช่วงเวลา โดยแสดงความหมายแปลกไปจากความมหมายปกติของคำนั้น แต่เป็นที่เข้าใจเฉพาะกลุ่ม โดยปกติคำคะนองมักหมดความนิยมและหายไปตามกาลเวลา หากแต่บางคำถ้าใช้แทนความหมายที่มีอยู่เดิมได้ดีกว่า อาจจะใช้เรื่อยมาจนราชบัณฑิตบัญญัติไว้ในพจจนานุกรมแบบคำว่าเล่นพิเรนทร์นี้เอง
พระหลวงพ่อเข่ง วัดพระพิเรนทร์ แม้จะสร้างในสมัยใดไม่ปรากฏ แต่จากศิลปะที่ลวดลายรายละเอียดค่อยข้างมาก น่าจะเกิดในรัตนโกสินทร์นี้เอง โดยวัดที่แตกกรุคือวัดพระพิเรนทร์ จะได้เกี่ยวข้องกับขุนนางที่ทำให้เกิดคำว่าเล่นพิเรนทร์หรือไม่ไม่ปรากฏ แต่เห็นชื่อวัดก็นึกถึงเรื่องนี้ทุกที จึงนำมาเล่าสู่กันฟัง
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
