Blockdit Logo (Mobile)
อาจวรงค์ จันทมาศ
•
30 มิ.ย. 2022 เวลา 01:12 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
นักวิทย์พบว่าฟองน้ำล้างจาน = บ้านในฝันของแบคทีเรีย
(เรียบเรียงโดย ศศิวิมล อินทวงษ์)
รู้หรือไม่ ว่าฟองน้ำล้างจานที่เราใช้กันแทบทุกวันคือบ้านในฝันของเหล่าแบคทีเรียเพราะมันสัมผัสกับเศษอาหาร และความชื้นอยู่ตลอดเวลาทำให้แบคทีเรียสามารถเจริญเติบโตได้ดีมาก การศึกษาวิจัยก่อนหน้านี้พบว่าฟองน้ำล้างจานอาจมีเซลล์แบคทีเรียอาศัยอยู่ได้มากเทียบเท่ากับจำนวนของแบคทีเรียในอุจจาระของมนุษย์!
2
ล่าสุด นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยดุ๊กตั้งคำถามว่ารูพรุนในฟองน้ำอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับจำนวน และความหลากหลายของแบคทีเรีย เพื่อตอบข้อสงสัยนี้ พวกเขาจึงสร้าง ”บ้านจำลอง” ให้กับแบคทีเรียเพื่อดูว่าบ้าน หรือสภาพแวดล้อมที่แตกต่าง จะกันส่งผลกับชุมชนแบคทีเรียอย่างไร
นักวิจัยนำเชื้อแบคทีเรีย E. coli หลากหลายสายพันธุ์ไปเลี้ยงในจานเพาะเชื้อ ที่มีจำนวนหลุม และขนาดของหลุมที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่ 6 หลุม ไปจนถึง 1,536 หลุมเป็นเวลา 30 ชั่วโมง หลังจากนั้นทีมงานก็จะทำการนับจำนวนโคโลนี และระบุชนิดของแบคทีเรียในแต่ละจาน
1
แบคทีเรีย E. coli  ส่องผ่านกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน
แน่นอนว่า แบคทีเรียนั้น มีทั้งชนิดที่ชอบอยู่อย่างโดดเดี่ยวและชนิดที่ชอบอยู่ร่วมกับชนิดอื่นเป็นสังคม ผลการทดลองพบว่าบนจานเพาะเชื้อที่มีหลุมเพียง 6 หลุมจะมีแบคทีเรียชนิดที่ชอบอยู่เป็นสังคมเท่านั้นที่รอดชีวิต ทำให้มีความหลากหลายของแบคทีเรียค่อนข้างต่ำ
ส่วนบนจานเพาะเชื้อที่มี 1,536 หลุมพบว่าแบคทีเรียที่รอดชีวิตส่วนใหญ่เป็นชนิดที่ชอบอยู่ตามลำพัง เนื่องมาจากการมีจำนวนหลุมที่มากทำให้แบคทีเรียที่ชอบอยู่ตามลำพังมีพื้นที่อาศัยมากขึ้นและแผ่ขยายโคโลนีของตัวเองออกมาเป็นวงกว้างและไปกระทบกับแบคทีเรียที่ชอบอาศัยอยู่ร่วมกันเป็นสังคม ความหลากหลายจึงค่อนข้างต่ำเช่นกัน
ที่มา : ANDREA WEISS, ZACH HOLMES และ YUANCHI HA
น่าแปลก...จานเพาะเชื้อที่มีจำนวนหลุมปานกลางกลับเป็นจานที่มีความหลากหลาย และจำนวนของแบคทีเรียมากที่สุด เนื่องจากความเหมาะสมของสภาพแวดล้อม ทำให้แบคทีเรียทั้งสองชนิดสามารถแบ่งพื้นที่อยู่อาศัยและอยู่ร่วมกันได้บนจานเพาะเชื้อแบบพอดีๆ ซึ่งจานเพาะเชื้อที่มีจำนวนหลุมปานกลางมีโครงสร้างคล้ายคลึงกับฟองน้ำมากที่สุด จึงไม่แปลกใจที่ฟองน้ำล้างจานจะเป็นเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียจำนวนมาก และหลากหลาย และบางทีอาจจะมากกว่าในหลอดเลี้ยงเชื้อของห้องปฏิบัติการด้วยซ้ำ (ในห้องทดลองนี่เลี้ยงเท่าไหร่ก็ไม่โต 😭 )
นับว่าโชคยังเข้าข้างเรา ที่แบคทีเรียที่พบในฟองน้ำตามห้องครัวส่วนใหญ่เป็นแบคทีเรียชนิดไม่ก่อโรค แต่ก็ไม่แน่เสมอไป หากห้องครัวของเรามีการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียที่เป็นอันตราย เช่น ซัลโมเนลลาจากไก่ดิบ ฟองน้ำอาจกลายเป็นบ้านที่แสนอบอุ่นของพวกมัน ที่ช่วยให้พวกมันอยู่รอด เพิ่มจำนวน และทำให้เราป่วยได้เหมือนกัน
โฆษณา