13 ก.ค. 2022 เวลา 05:52 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
โครเมียม (Chromium)
ธาตุแห่งความงามที่ซุกซ่อนพิษร้าย
3
หนึ่งในวิธีเรียนวิชาภาษาอังกฤษให้สนุกและช่วยในการจดจำ คือ การทำความเข้าใจกับรากศัพท์ เพื่อให้เราเชื่อมโยงและคาดเดาความหมายของคำต่างๆที่ใช้รากศัพท์นั้นๆได้
อย่างคำว่า chroma ในภาษากรีกที่แปลว่า สี มักปรากฏในคำต่างๆมากมายในภาษาอังกฤษที่มีความหมายเชื่อมโยงกับสี ตัวอย่างเช่น
- โครมาโทกราฟี (Chromatography) เป็นเทคนิคการแยกสารด้วยการจุ่มสารละลายลงในตัวดูดซับ (กระดาษ) สารแต่ละชนิดในสารละลายนั้นจะเคลื่อนไปบนตัวดูดซับด้วยอัตราแตกต่างกันและแยกออกจากกันเป็นสีๆ
- โครโมโซม (chromosome) คือ ดีเอนเอที่ขดกันแน่นเป็นรูปทรงคล้ายๆปาท่องโก๋ เมื่อนำไปย้อมสีจะติดสีย้อมอย่างชัดเจน
- โครเมียม (Chromium) ธาตุชนิดหนึ่งที่เมื่อไปรวมกับธาตุอื่นๆจะเกิดเป็นสารประกอบสีสันหลากหลายมากๆ
1
บทความนี้จะพาทุกท่านไปรู้จักความน่าสนใจของธาตุโครเมียมแห่งสีสันกันครับ
อัญมณีที่สวยงามอย่างพลอยแดงนั้น เป็นผลมาจากธาตุโครเมียมที่เจือเข้าไปเพียงเล็กน้อยในแร่คอรันดัม (Corundum) ส่วนสีเขียวสดใสของมรกตก็เกิดจากธาตุโครเมียมหรือธาตุวาเนเดียมที่เจือเข้าไปในแร่เบริล (Beryl) นอกจากนี้ อัญมณีอย่างเจ้าสามสี หรืออเล็กซานไดรท์ (Alexandrite) ที่สร้างความตื่นตาให้กับผู้พบเห็นเพราะมันจะเปลี่ยนสีไปตามมุมที่เรามองมันและสภาพแสงที่ส่องมัน ก็ยังมีธาตุโครเมียมเจือเข้าไปในแร่คริโซเบริล (Chrysoberyl)
เจ้าสามสี หรืออเล็กซานไดรท์ (Alexandrite) ที่เปลี่ยนสีได้
แน่นอนว่า หากปราศจากธาตุอย่างโครเมียมที่เจือเข้าไป แร่เหล่านี้อาจนำมาทำเป็นกำไลหินสีทั่วไปหรือนำมาทำเป็นหินประดับตกแต่งที่ไม่ได้เป็นอัญมณีเลอค่าอันใด
ในสหรัฐอเมริกา รถบัสรับส่งนักเรียนที่มีสีเหลืองสดใสก็เพื่อให้พบเห็นได้ง่าย แม้ในสภาพแสงสลัวในช่วงเช้า เดิมทีเคยใช้สารประกอบโครเมียม (Chrome yellow) ที่มีสีเหลืองมาฉาบทา แต่เมื่อมีการตระหนักได้ว่าสารดังกล่าวมีความเป็นพิษจากโลหะหนักและโครเมียม จึงมีการเปลี่ยนมาใช้สีเหลืองจากแคดเมียม (cadmium yellow) แทน
1
ความเป็นพิษของโครเมียมเป็นสิ่งที่อุตสาหกรรมต่างๆที่นำโครเมียมไปใช้งานต้องระมัดระวังการรั่วไหลออกสู่สิ่งแวดล้อม และ สุขภาพของคนทำงานที่อยู่ในอุตสาหกรรมนั้นๆ เช่น การชุบโครเมียม (electroplating) ให้กับชิ้นส่วนยานยนต์อย่างรถมอเตอร์ไซด์ให้เงางาม ป้องกันการเกิดสนิมและทำให้พื้นผิวนั้นแข็งแกร่งขึ้น
การชุบโครเมียมให้กับมอเตอร์ไซด์
หรือ การฟอกหนัง ซึ่งเป็นการทำให้ผิวหนังสัตว์คงทนขึ้น ไม่เปลี่ยนแปลงสึกกร่อนและเปลี่ยนสีได้ง่าย ก็ใช้โครเมียมเป็นองค์ประกอบสำคัญเช่นกัน (Chrome tanning)
การฟอกหนังทุกวันนี้ มีวิธีอื่นๆเป็นทางเลือกมากขึ้น
จะเห็นได้ว่าโครเมียมนั้นเป็นธาตุที่เกี่ยวข้องกับสีสันและความงาม แต่ในความงามนั้นก็ซุกซ่อนความเป็นพิษไว้ ที่หากใช้งานอย่างไม่ระวัดระวังก็อาจส่งผลต่อสุขภาพและชีวิตได้ไม่น้อยทีเดียว
โฆษณา