19 ก.ค. 2022 เวลา 14:33 • การ์ตูน
ใครทันการ์ตูนเรื่องนี้กันบ้าง “กุหลาบแวร์ซายส์” เลดีออสการ์กับอังเดร การ์ตูนเรื่องนี้มีอายุมากกว่าครึ่งศตวรรษแล้ว ความนิยมของการ์ตูนเรื่องนี้ได้สะท้อนและสร้างความเปลี่ยนแปลงในสังคมญี่ปุ่นโดยเฉพาะสถานะของผู้หญิง บังเอิญได้ดูสารคดีทาง NHK ที่นำเสนอเกี่ยวกับมุมมองของผู้เขียน ผู้อ่าน และนักเขียนรุ่นใหม่ที่ได้รับอิทธิพล
ตัวละครเอกคือเลดี้ออสการ์ เป็นผู้หญิงที่แต่งตัวเป็นผู้ชายเป็นบุตรสาวของขุนนางฝรั่งเศสที่ได้มาเป็นราชองครักษ์ให้กับพระนางมารี อองตัวเนต ออสการ์กลายเป็นตัวละครที่ผู้หญิงญี่ปุ่นในยุค 70 หลงใหลใฝ่ฝันอยากเป็นเหมือนออสการ์
การ์ตูนเรื่องนี้เริ่มเผยแพร่ในปี 1972 หรือปี 2515 ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศกว่า 10 ภาษาไม่ว่าจะเป็นเกาหลี ฝรั่งเศสซึ่งเป็นต้นเค้าโครงเรื่องและไทย
ในช่วงที่การ์ตูนเรื่องนี้ตีพิมพ์ออกมาเป็นยุคที่มีการเรียกร้องสิทธิสตรีในสหรัฐและที่ญี่ปุ่นก็เริ่มมีการเรียกร้องความเท่าเทียมทางเพศเช่นกัน แต่ถ้าย้อนไปดูสารคดีในปี 2513 จะเห็นว่ายังเป็นสังคมที่ผู้ชายไปทำงานนอกบ้านผู้หญิงเป็นแม่บ้านอยู่กับบ้านเลี้ยงลูก
อิเคดะ ริโยโกะ ผู้เขียนการ์ตูนเรื่องนี้บอกว่าในยุคของเธอถ้าอายุ 23 แล้วยังไม่แต่งงานถือว่าช้าไปแล้ว และถ้าอยากไปทำงานนอกบ้านก็ต้องขออนุญาตสามีก่อน ตัวผู้เขียนเองเป็นคนที่หัวก้าวหน้าเริ่มเขียนการ์ตูนเพราะต้องเลี้ยงตัวเองเนื่องจากมีความคิดไม่ตรงกับพ่อแม่ และตัวเธอก็เข้าร่วมการเคลื่อนไหวของนักศึกษาในตอนนั้นด้วย
คุณอิเคดะเล่าว่า เค้าโครงเรื่องได้แรงบันดาลใจจากหนังสือเกี่ยวกับพระนางมารี อองตัวเนตที่เธออ่านตอนมัธยมปลาย เธอจึงคิดเรื่องที่มีฉากหลังเป็นพระราชวังแวร์ซายส์และมีตัวละครเอก 3 คน เธอบอกว่าช่วงเวลาของการปฏิวัติฝรั่งเศสมีเนื้อหาที่แน่นอนอยู่แล้วแต่เรื่องราวก่อนที่จะไปถึงจุดนั้นเธอได้ใช้จินตนาการในการสร้างเรื่องต่าง ๆ ขึ้น แน่นอนว่าตัวละครเอกคือพระนางมารี อองตัวเนต และเคานท์ แฟร์ซองแห่งสวีเดนที่พระนางมารี อองตัวเนต หลงรัก
ส่วนตัวละครอีกตัวคุณอิเคดะ บอกว่าอยากเขียนถึงนายทหารที่เป็นบุคคลที่มีอยู่จริงนั่นคือ ปิแอร์ ออกุสติน อูลัน ซึ่งภายหลังได้เข้าร่วมกับประชาชนบุกคุกบาสตีย์ และต่อมาได้เป็นผู้ว่าการกรุงปารีส แต่คุณอิเคดะได้เปลี่ยนตัวละครตัวนี้เป็นผู้หญิงซึ่งก็คือออสการ์
คุณอิเคดะ ให้เหตุผลง่าย ๆ ว่าทำไมทำให้ตัวละครตัวนี้เป็นผู้หญิงนั่นก็เพราะเธอไม่รู้ว่าทหารผู้ชายคิดอะไร ทำอะไรบ้างมีพฤติกรรมอย่างไร แต่เมื่อให้เป็นผู้หญิง คุณอิเคดะบอกว่าค่อนข้างลำบากใจที่จะทำให้ตัวละครตัวนี้เติบโตได้อย่างไร คิดไปถึงรายละเอียดว่าเป็นทหารแต่เป็นผู้หญิงเวลามีประจำเดือนจะเป็นอย่างไร
แต่ตัวละครตัวนี้จะมีลักษณะเฉพาะอย่างไร คุณอิเคดะเผยว่าตัวละครตัวนี้ได้รับอิทธิพลจากโมฮัมหมัด อาลี แชมป์โลกและเจ้าของเหรียญทองโอลิมปิก แต่ในปี 1967 อาลี ได้ปฏิเสธที่จะถูกเกณฑ์ไปร่วมรบในสงครามเวียดนาม โดยอาลีบอกว่าเขาไม่มีเหตุผลไปฆ่าคนเวียดนาม และคนเวียดนามก็ไม่ได้เรียกเขาว่านิโกร การปฏิเสธทำให้อาลีถูกยึดเข็มขัดแชมป์ถูกห้ามขึ้นสังเวียนชกอยู่นานถึง 7 ปี
คุณอิเคดะมองว่า อาลีไม่ยอมทำในสิ่งที่ขัดต่อความเชื่อของตัวเอง ถึงแม้จะต้องสูญเสียทุกอย่างไปก็ตาม และการกระทำของอาลีก็ได้ทำให้การเคลื่อนไหวต่อต้านสงครามเวียดนามมีพลังมากขึ้น คุณอิเคดะได้นำสิ่งนี้ใส่ไว้ในคาแรกเตอร์ของออสการ์
คุณอิเคดะเล่าว่า เมื่อนำแนวคิดไปเสนอบรรณาธิการได้รับการปฏิเสธ โดยบอกว่าเรื่องอิงประวัติศาสตร์เป็นเรื่องของเด็กผู้ชาย เขียนการ์ตูนผู้หญิงถึงสิ่งทีเกิดขึ้นแล้วในอดีตจะได้อะไร ประวัติศาสตร์เป็นโลกสำหรับผู้ชายไม่ใช่ของผู้หญิง ในสมัยนั้นการ์ตูนอิงประวัติศาสต์มีเรื่องอย่าง สามก๊ก ที่เผยแพร่ในนิตยสารการ์ตูนสำหรับเด็กผู้ชาย
แต่คุณอิเคดะ ไม่ยอมแพ้ขอให้เปลี่ยนตัว บ.ก.และบอกสำนักพิมพ์ว่าถ้าไม่เป็นที่นิยมก็ให้หยุดพิมพ์ในทันที และแล้ว กุหลาบแวร์ซายส์ก็ปรากฏโฉมครั้งแรกในเดือนเมษายน 1972 ในนิตยสารการ์ตูนผู้หญิง มากาเร็ต
หลังจากที่ลงนิตยสารเป็นตอนที่ 10 ปรากฏว่ามีจดหมายจากแฟน ๆ หลั่งไหลมาเป็นจำนวนมากโดยเฉพาะแฟน ๆ ของออสการ์ และความนิยมไม่ได้จำกัดแค่เฉพาะเด็กผู้หญิงแต่กลายเป็นที่นิยมของผู้หญิงวัยทำงานด้วย คุณยามาดะ โทโมโกะ นักวิจัยการ์ตูนให้ความเห็นว่าการที่ตัวละครเอกคือออสการ์เป็นทหาร เป็นหัวหน้าแต่เป็นผู้หญิงถือเป็นเรื่องแปลกใหม่ ออสการ์คือตัวแทนของผู้หญิงที่ทำงานจริง ๆ สร้างกำลังใจให้ผู้หญิงที่ทำงาน
นอกจากนั้นอังเดร ซึ่งเป็นตัวละครที่หลงรักออสการ์ มีอิทธิพลที่สำคัญเช่นกัน แฟน ๆ ต่างบอกว่าอยากได้อังเดรเป็นแฟน คุณอิเคดะได้สร้างความเป็นชายขึ้นมาใหม่ ในสมัยนั้นยังไม่มีการแบ่งงานให้ผู้ชายช่วยทำงานบ้านหรือเลี้ยงลูก ขณะที่ผู้หญิงทำงานก็ให้ทำหน้าที่แค่ก๊อปปี้หรือเสิร์ฟน้ำชาเป็นส่วนใหญ่ เลยทำให้ผู้หญิงที่ได้อ่านคิดว่าถ้ามีผู้ชายที่เข้าใจผู้หญิงและให้การสนับสนุนก็จะดีมาก
หลังจากลงในนิตยสารการ์ตูนติดต่อกัน 1 ปีครึ่ง กุหลาบแวร์ซายส์ก็มาถึงตอนจบ โดยออสการ์ท้ายที่สุดได้เลือกที่จะต่อสู้กับประชาชนและจบชีวิตด้วยการถูกยิง กุหลาบแวร์ซายส์มียอดพิมพ์รวมถึง 20 ล้านเล่มกลายเป็นตำนาน
นอกจากจะเป็นการ์ตูนแล้วกุหลาบแวร์ซายส์ยังถูกทำเป็นอะนิเมชั่น ภาพยนตร์และละครเพลง ทาการะซูกะ หรือละครหญิงล้วน และยังส่งผลต่อนักเขียนการ์ตูนรุ่นหลังในการตั้งคำถามไม่ว่าจะเรื่องแต่งงานที่อาจไม่ใช่เป้าหมายสุดท้ายของความสุขในชีวิต ซึ่งถือเป็นเรื่องใหม่ในสมัยนั้น
รวมไปถึงการ์ตูนที่ตัวละครเอกซึ่งเป็นผู้หญิงนำผู้ชาย หรือมองว่าความรักไม่ใช่สิ่งที่สำคัญที่สุด อย่างเรื่อง Hotaru no Hikari หรือ It's Only A Little Light In My Life ที่เคยนำมาฉายทาง Netflix ก็เป็นเรื่องของตัวละครเอกที่เห็นการนอนสำคัญกว่าความรัก
14. อีกเรื่องที่ในสารคดีไม่ได้บอกไว้คือการแต่งชายของออสการ์ที่เป็นหญิง สำหรับตัวเองแล้วซ่อนนัยะของ LGBT ไว้ด้วย ออสการ์ซึ่งเป็นทหารแต่งตัวเป็นชายกับอังเดรซึ่งเป็นชายที่หลงรักออสการ์ ฉากรักของทั้ง 2 คนมองดูเผิน ๆ ก็สามารถจินตนาการได้ว่าเป็นชายกับชายเช่นกัน หรือการแต่งชายของออสการ์ก็แสดงถึงทอมบอยได้เช่นกัน
ดูรายการโทรทัศน์ดี ๆ แบบนี้ในญี่ปุ่นที่ช่วยกระตุกความคิดแล้วอยากให้เมืองไทยมีรายการแบบนี้เพิ่มขึ้นที่ให้ความรู้ดูสนุก พอจะมีช่องที่พยายามทำอยู่เหมือนกันแต่ก็เหมือนปีนบันไดดูไม่สนุกประเด็นไม่ได้ทำให้รู้สึกถึงความเกี่ยวข้อง ว่าแล้วก็ดูรายการทีวีญี่ปุ่นต่อไป
โฆษณา