ไม้คาน
=====================
1.
[1] ไม้คานเป็นคำนามที่เกิดจาก 2 คำ คือ ไม้ และคานรวมกันเป็นคำประสม ไม้ที่นิยมมาทำ"ไม้คาน" ส่วนใหญ่จะทำมาจากไม้ไผ่ คานคือให้เท่ากันไม่เอียงข้างใดข้างหนึ่ง
"ไม้คาน" คือไม้ที่ไม่เอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง คุณเคยใช้ไม้คานไหมคะ?
[2] สมัยก่อนน้ำดื่มน้ำใช้ต้องเดินทางไปตักจากบ่อน้ำมาใส่ในตุ่มไว้ น้ำดื่มมักอยู่ไกลหมู่บ้าน และเป็นบ่อดินที่ขุดลงไปเจอน้ำธรรมชาติ ส่วนน้ำใช้มักจะเป็นบ่อซีเมนต์และอยู่ในหมู่บ้าน ใช้อาบ ซักผ้า ล้างจาน
[3] น้ำดื่มจะอยู่ห่างไกลจากหมู่บ้าน และใช้เวลานานในการไปตักมาใส่ตุ่ม กว่าจะเดินไปถึงบ่อ เพราะทางไปบ่อน้ำจะเปลี่ยว ถ้าสาวๆหรือใครก็ตาม จะไปตักน้ำดื่มมักจะไปเป็นเพื่อนกัน ฉะนั้นการไปตักน้ำดื่ม ไปครั้งละหลายๆคน คุยไปเดินไป หาบน้ำไปทางไกลๆก็กลายเป็นทางใกล้ ไม่เหนื่อยด้วย
2.
[4] ทุกๆ บ้านจะมี"ไม้คาน" ประจำบ้านใคร บ้านมัน เพราะคนที่เหลาทำ"ไม้คาน" คือ พ่อบ้าน มักจะเหลา และแกะสลัก หัว"ไม้คาน" เป็นรูปต่างๆ เช่น รูปพญานาค รูปหัวสิงโต บ้านไหนที่พ่อบ้านไม่มีฝีมืองานช่าง ก็จะเหลาหัว"ไม้คาน"ให้เป็นไม้คานธรรมดา ไม่มีลวดลายอะไร
[5] "ไม้คาน"ส่วนใหญ่จะยาวประมาณ 1.50 เมตร เพื่อให้ถังน้ำห่างจากคนหาบ และถังที่มีน้ำเต็ม จะถ่วงให้ปลาย"ไม้คาน" ทั้งสองข้างแอ่นตัวลง เพื่อคานน้ำหนัก ไม่หนักเกินไป สามารถหาบน้ำได้ไกลๆ
[6] หนุ่มๆสาวๆมักจะนัดพบ พูดคุยกัน ที่บ่อน้ำดื่ม และจะไม่ค่อยได้เจอกัน สองต่อสอง หนุ่มๆมักจะมาช่วยสาวๆตักน้ำ ช่วยหาบมาส่ง ใกล้ๆหมู่บ้านก็จะให้สาวๆหาบน้ำเข้าไปในหมู่บ้าน ไม่เป็นที่สังเกตของชาวบ้าน ใครจีบใครเพื่อนๆจะสังเกต ได้จากการอาสาหาบน้ำไปส่งนี่แหละ
3.
[7] "ไม้คาน" เป็นไม้สำหรับหาบน้ำหาบ ข้าวไปโรงสี ใช้แล้วเก็บไว้เป็นของใช้ส่วนตัวของใคร ของเรา จะไม่ทิ้งระเกะระกะให้ใครต่อใครข้าม
ฉะนั้น พ่อบ้านที่เหลา"ไม้คาน" จึงนิยมแกะสลักเป็นรูปพญานาค เพื่อจะช่วยคุ้มครอง ให้ลูกสาวปลอดภัยและหาบน้ำได้อย่างอดทน ไม่เหนื่อยง่าย
[8] บ้านที่มีลูกสาวมักจะ ให้ลูกสาวเก็บ"ไม้คาน" ไว้ในที่ๆคนเห็นได้ยาก เพราะหากมีคนไปข้ามหรือนำ "ไม้คาน" ให้คนอื่นยืมไป มักจะนำเรื่องเสื่อมเสีย มาสู่ครอบครัวนั้น ดังนั้น การยืม"ไม้คาน" มีเรื่องทะเลาะเบาะแว้งกันบ่อยๆ
[9] ความเชื่อในเรื่อง "ไม้คาน" มักจะมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับสาวๆที่ไปตักน้ำ แล้วท้อง ในความเป็นจริงก็คือ ไปตักน้ำดื่มไกลๆ และนัดหมายกับชายคนรัก ไม่มีความยับยั้งชั่งใจ จึงมีบ่อน้ำไกลๆหมู่บ้านเพื่อให้ไปหลายๆคน เป็นการป้องกันหนุ่มสาวไปนัดพบปะกันสองต่อสอง เพื่อไม่ให้เกิดเรื่องเสื่อมเสียของครอบครัวของใครของมัน
[10] หัว"ไม้คาน" ที่มักจะเหลา แกะสลักเป็นรูปพญานาค ความหมายโดยนัยก็เพื่อให้เกิดความกลัว ไม่ให้ทำผิด ทั้งเรื่องชู้สาว และอีกนัยหนึ่งเพื่อให้พญานาคคุ้มครอง ปกป้องลูกสาวให้ปลอดภัยจากพยันตรายทั้งปวง ทั้งเรื่องผีสาง เวทมนต์ รวมทั้งปลอดภัยจากหนุ่มๆที่มักจะเอาเปรียบหญิงสาว ผู้เป็นลูกสาวที่รักของแต่ละครอบครัว
[11] การเก็บ "ไม้คาน" ให้เก็บในที่ๆมองเห็นยาก และไม่ระเกะระกะ ก็เป็นการอบรมสั่งสอนการเก็บสิ่งของเครื่องใช้ให้เป็นระเบียบ ดั่งคำโบราณว่า "หยิบก็ง่าย หายก็รู้ ดูก็งามตา" เป็นการอบรมสั่งสอนลูกๆผ่านการใช้สิ่งของคือ "ไม้คาน"
[12] น้ำดื่มสมัยนี้เป็น น้ำดื่ม 5G สั่งผ่านมือถือ มีพนักงานส่งถึงบ้าน กวาดบ้าน ถูบ้าน ล้างจาน มีเครื่องดูดฝุ่น หุ่นยนต์ทำความสะอาด เครื่องล้างจาน เพียงแค่กดปุ่ม เป็นเรื่องง่ายๆ เพียงแต่ใช้เงินซื้อสิ่งเหล่านี้มาบริการตัวเอง
[13] ฉะนั้นคำสั่งสอนอบรมของพ่อแม่ บางครั้งเราก็มองผ่าน หาว่าหัวโบราณ เต่าล้านปี บ้างหละ แต่จริงๆแล้ว เชื่อไว้บ้างไม่ต้องเชื่อหมด ก็ได้ ดั่งคำโบราณว่าไว้ "เดินตามหลังผู้ใหญ่หมาไม่กัด" ก็ไม่น่าจะเสียหายตรงไหน หรือคุณว่าไงคะ?
#ชอบกดLike ถูกใจกด Share
# ไม้คาน
# คุณยายเล่าว่า
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
