9 ส.ค. 2022 เวลา 11:50 • หุ้น & เศรษฐกิจ
ทำไม ยางพาราไทย ส่งออกลดลง ครึ่งหนึ่ง ใน 10 ปี
3
รู้หรือไม่ว่า ประเทศไทยส่งออกยางพารา มูลค่ากว่า 176,000 ล้านบาท
เรียกได้ว่ามากเป็นอันดับ 1 ของโลก ในปีที่ผ่านมา
แม้ประเทศไทยของเราจะดูเป็นแชมป์แห่งการส่งออกยางพารา
แต่มูลค่าการส่งออกที่เราเห็นนั้น ลดลงมากเกินกว่าครึ่งหนึ่งในรอบ 10 ปี
เกิดอะไรขึ้นกับตลาดยางพาราไทย ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
3
ยางพาราเป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของบ้านเรา
มีพื้นที่การปลูกทั้งหมดในประเทศไทย กว่า 24 ล้านไร่
มีการเพาะปลูกมากที่สุดในบริเวณภาคใต้ เนื่องจากสามารถเติบโตได้ดี ในสภาพภูมิอากาศแบบร้อนชื้น
โดย 3 จังหวัดที่มีการปลูกยางพารามากที่สุด ได้แก่ สุราษฎร์ธานี สงขลา และนครศรีธรรมราช
2
สำหรับยางพาราต้นหนึ่งนั้น นอกจากจะมีน้ำยางสดจากการกรีดยางของเกษตรกรแล้ว
1
ยางพาราก็สามารถนำไปผลิตเป็นวัตถุดิบ เพื่อให้ธุรกิจนำไปผลิตเป็นสินค้าต่อ เรียกกันว่า “ผลิตภัณฑ์ขั้นกลาง” รวมถึงเป็นผลิตภัณฑ์แปรรูป เช่น ยางล้อรถ และถุงมือยาง อีกด้วย
1
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ขั้นกลางของยางพารา ก็เช่น
2
- ยางแท่ง
เกิดจากการนำยางก้อนมาสับ อัด และบดให้เป็นแท่ง
2
- ยางแผ่นรมควัน
เกิดจากการนำน้ำยางสดใส่ในตะแกรง เติมสารลงไป จากนั้นจึงขึ้นรูป นำไปตากแห้ง และรมควัน
- น้ำยางข้น
เกิดจากน้ำยางสดที่แยกน้ำออกไป เพื่อให้มีความเข้มข้นมากขึ้น
3
สำหรับประเทศไทย ผลิตภัณฑ์ขั้นกลางนี้เอง เป็นสินค้ากลุ่มยางพาราที่มีการส่งออกมากที่สุด
โดยมีการส่งออกไปยังต่างประเทศ สัดส่วนกว่า 80% แบ่งออกเป็น
1
- 37% ยางแท่ง
- 22% น้ำยางข้น
- 12% ยางแผ่นรมควัน
โดยมีตลาดส่งออกหลักมากที่สุด คือ ประเทศจีน
สาเหตุที่ผลิตภัณฑ์เหล่านี้กลายเป็นที่ต้องการ
เพราะมันเป็นวัตถุดิบตั้งต้นของสินค้าหลาย ๆ ชนิด เช่น
2
- ยางแท่ง และยางแผ่นรมควัน มักจะนำไปผลิตเป็นยางล้อรถ
- น้ำยางข้น สามารถนำไปผลิตเป็น ถุงมือยาง ท่อยาง และถุงยางอนามัยได้
3
โดยไทยเองก็มีความได้เปรียบ เพราะเรามีผลผลิตตั้งต้นจากสวนยางเป็นน้ำยางสด
เราจึงสามารถแปรรูปเป็นสินค้าขั้นกลางได้อย่างหลากหลาย
แตกต่างจากประเทศเพื่อนบ้านอย่าง อินโดนีเซียและมาเลเซีย ผู้ส่งออกยางพารารายใหญ่รองจากไทย
ที่สามารถผลิตสินค้าขั้นกลางได้เพียง ยางแท่ง เท่านั้น
2
อย่างไรก็ตาม หากเราไปดูมูลค่าการส่งออกยางพาราของไทย ย้อนหลัง 10 ปี พบว่า
3
ปี 2554 มูลค่าการส่งออก 382,903 ล้านบาท
ปี 2559 มูลค่าการส่งออก 155,757 ล้านบาท
ปี 2564 มูลค่าการส่งออก 176,002 ล้านบาท
4
จะเห็นได้ว่า มูลค่าการส่งออกยางพาราไทยหายไปกว่าครึ่งหนึ่ง
คำถามที่ตามมาก็คือ มันเกิดอะไรขึ้น ?
3
อย่างแรกเลย ก็เพราะว่า “ประเทศจีนขยายพื้นที่การปลูกยางพารามากขึ้น”
โดยเฉพาะการเข้าไปลงทุนขยายพื้นที่ ในกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านของไทย
เช่น ลาว กัมพูชา เวียดนาม พม่า รวมถึงมีการขยายพื้นที่การปลูก ภายในประเทศตัวเองอีกด้วย
6
ด้วยเหตุนี้ ไทยจึงส่งออกยางพาราไปยังจีน ซึ่งเป็นตลาดส่งออกหลักได้น้อยลง
ซึ่งนอกจากไทยแล้ว อินโดนีเซีย ผู้ส่งออกยางพาราอันดับ 2 ของโลก ก็ได้รับผลกระทบจากเรื่องนี้เช่นกัน
2
เรื่องถัดมาก็คือ “ยางแผ่นรมควัน ไม่เป็นที่ต้องการอีกต่อไป”
เนื่องจากอุตสาหกรรมยางล้อรถ หันไปใช้ยางแท่งมากขึ้น
ด้วยเหตุผลที่ว่า สามารถควบคุมคุณภาพในการผลิตได้มากกว่า
1
แม้ว่าไทยจะส่งออกผลิตภัณฑ์ยางแท่งอยู่ไม่น้อย แต่ก็ต้องยอมรับว่า คุณภาพด้อยกว่ายางแท่งของอินโดนีเซีย
เพราะผลิตจากยางแห้งหรือเศษยาง ในขณะที่อินโดนีเซีย ผลิตในระดับที่พรีเมียมกว่า
5
พอเป็นแบบนี้ จึงทำให้อินโดนีเซียกลายเป็นผู้นำด้านการส่งออกยางแท่งคุณภาพดีมานาน และสามารถรักษาส่วนแบ่งการตลาดได้อย่างต่อเนื่อง
5
อีกเรื่องหนึ่ง คือ “สัดส่วนการใช้ยางสังเคราะห์ทั่วโลกเพิ่มสูงขึ้น”
1
เนื่องจากยางสังเคราะห์ผลิตขึ้นจากปิโตรเลียม จึงสามารถควบคุมคุณภาพการผลิตล้อได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า
5
และแม้ภายในล้อเส้นหนึ่ง จะมีการผสมระหว่างยางสังเคราะห์ และยางธรรมชาติ
แต่หากไปดูสัดส่วน ความต้องการใช้ยางธรรมชาติ ต่อยางสังเคราะห์
พบว่าในเกือบทุกทวีป มีการใช้ยางสังเคราะห์ มากถึง 60% แล้ว
4
สรุปแล้ว ยางพาราไทย พืชความหวังของชาวสวนยาง
ก็เรียกได้ว่ากำลังเจอกับความท้าทายครั้งใหญ่
3
ทั้งความท้าทายจากประเทศเพื่อนบ้าน ที่ปลูกยางพารามากขึ้น
ตลาดส่งออกหลักอย่างจีน ที่นำเข้ายางพาราน้อยลง
และกระแสการใช้ยางสังเคราะห์ที่เพิ่มสูงขึ้น
2
ทั้งหมดนี้ ก็อาจเป็นเพราะเรายังพึ่งพา การส่งออกยางพารา ในรูปแบบของวัตถุดิบมากเกินไป
ไม่ได้มีแบรนด์ผลิตภัณฑ์ที่แข็งแรงพอ และเป็นที่ต้องการในตลาดโลก
5
จึงเป็นการเปิดความเสี่ยง ในวันที่เกิดความผันผวนของราคายางพารา และความต้องการในตลาดโลกที่เปลี่ยนแปลงไป
3
ความท้าทายของอุตสาหกรรมยางพาราไทยในวันนี้
ก็น่าจะเป็นการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากยางให้เป็นแบรนด์
และส่งเสริมการแปรรูป เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับพืชเศรษฐกิจของเรา ให้เป็นที่ต้องการในตลาดโลก ให้ได้..
1
หนังสือ BRANDING THE NATION หนังสือที่เล่าถึงการสร้างแบรนด์ของแต่ละประเทศที่ทำให้ แต่ละประเทศเป็นแบบทุกวันนี้
เช่น ทำไมเยอรมนีเป็นประเทศแห่งรถยนต์ ทำไมฝรั่งเศสเป็นประเทศแห่งแบรนด์หรู สั่งซื้อเลยที่
โฆษณา