• ประวัติศาสตร์ความขัดแย้งจีน-ไต้หวัน ฉบับรวบรัด
• เนื้อหาในบทความนี้ จะนำเสนอในรูปแบบของไทม์ไลน์เวลา ดังนั้นในบางเหตุการณ์ที่มีความละเอียดซับซ้อน อาจจะไม่ได้ปรากฏอยู่ในไทม์ไลน์นี้
• 1911-1912
การปฏิวัติซินไฮ่ (Xinhai Revolution) ขบวนการปฏิวัตินำโดย ซุนยัตเซ็น (Sun Yat-sen) ก่อการปฏิวัติโค่นล้มราชวงศ์ชิง จุดสิ้นสุดของระบอบจักรพรรดิจีน เกิดการสถาปนาสาธารณรัฐจีน (Republic of China) โดยรัฐบาลตั้งอยู่ที่กรุงปักกิ่ง (เรียกว่ารัฐบาลเป่ยหยาง)
อย่างไรก็ตาม ซุนยัตเซ็นกลับไม่ได้เป็นประธานาธิบดีคนแรกของจีน (ยกเว้นประธานาธิบดีเฉพาะกาล) เพราะซุนยัตเซ็นได้ให้หยวนซื่อไข่ (Yuan Shi Kai) อดีตผู้นำกองทัพของราชวงศ์ชิง เป็นประธานาธิบดีคนแรกแทน
ซุนยัตเซ็นผู้นำการปฏิวัติซินไฮ่
• 1915 ถึง 1916
นับตั้งแต่เป็นประธานาธิบดี หยวนซื่อไข่กลับกลายเป็นผู้นำเผด็จการ ที่สำคัญเขายังเคยพยายามที่จะตั้งตัวเองเป็นจักรพรรดิ แต่สุดท้ายก็ล้มเหลว ก่อนที่เขาจะเสียชีวิตในปี 1916
• 1916 ถึง 1928
เมื่อหยวนซื่อไข่เสียชีวิต ก็ได้เกิดการแย่งชิงอำนาจภายในรัฐบาลเป่ยหยาง แผ่นดินจีนแตกแยกเป็นส่วน ๆ เกิดสงครามภายใน เรียกว่า 'ยุคขุนศึก' (Warlord Era)
ส่วนทางด้านซุนยัตเซ็น ก็มีฐานที่มั่นอยู่ทางภาคใต้ของจีน มีการก่อตั้งพรรคชาตินิยมจีนหรือพรรคก๊กมินตั๋ง (Kuomintang)
ซุนยัตเซ็นเสียชีวิตในปี 1925 เจียงไคเช็ค (Chiang Kai-shek) สืบทอดอำนาจต่อมา เจียงไคเช็คเริ่มต้นการเดินทัพขึ้นเหนือ (Northern Expedition) เพื่อยุติยุคขุนศึกและรวมจีนเป็นหนึ่งเดียว สุดท้ายก็ประสบความสำเร็จในปี 1928 รัฐบาลสาธารณรัฐจีนย้ายมาอยู่ที่เมืองนานกิง ภายใต้การนำของพรรคก๊กมินตั๋ง
ธงชาติสาธารณรัฐจีน
• 1921
พรรคคอมมิวนิสต์จีน (Chinese Communist Party หรือ CCP) ถูกก่อตั้งขึ้น
• 1927 ถึง 1937
สงครามกลางเมืองจีน (Chinese Civil War) ระหว่างรัฐบาลก๊กมินตั๋งหรือจีนคณะชาติที่นำโดย เจียงไคเช็ค กับพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่นำโดย เหมาเจ๋อตง (Mao Zedong)
• 1937 ถึง 1945
ระหว่างที่ก๊กมินตั๋งรบกับคอมมิวนิสต์ ญี่ปุ่นได้รุกรานจีนแผ่นดินใหญ่ สงครามกลางเมืองจีนจึงยุติลงชั่วคราว ก๊กมินตั๋งกับคอมมิวนิสต์จับมือเป็นพันธมิตรเพื่อสู้กับญี่ปุ่น
• 1945 ถึง 1949
สงครามกับญี่ปุ่นจบลงด้วยชัยชนะของจีน หลังจากนั้นก๊กมินตั๋งกับคอมมิวนิสต์ก็เปิดศึกกันอีกครั้ง สุดท้ายคอมมิวนิสต์เป็นฝ่ายชนะ เจียงไคเช็คพร้อมด้วยประชากรกว่า 2 ล้านคน ลี้ภัยไปอยู่ที่เกาะไต้หวันแล้วตั้งรัฐบาลสาธารณรัฐจีนขึ้นมาอีกครั้ง
ส่วนฝ่ายคอมมิวนิสต์ก็ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน (People's Republic of China) ปกครองจีนแผ่นดินใหญ่
อย่างไรก็ตามในช่วงเวลานั้น ตัวแทนของจีนในสหประชาชาติก็คือสาธารณรัฐจีนหรือจีนไต้หวัน ไม่ใช่จีนคอมมิวนิสต์
เหมาเจ๋อตงสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนปกครองจีนแผ่นดินใหญ่
• 1950
ไต้หวันกลายเป็นพันธมิตรของสหรัฐฯ ซึ่งกำลังทำสงครามกับจีนในเกาหลี สหรัฐฯ ส่งกองเรือไปที่ช่องแคบไต้หวันเพื่อปกป้องไต้หวันจากการโจมตีจากจีนแผ่นดินใหญ่
• 1954 ถึง 1955
วิกฤตการณ์ช่องแคบไต้หวันครั้งที่ 1 (First Taiwan Strait Crisis) จีนโจมตีเกาะรอบนอกที่ไต้หวันควบคุมบริเวณชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของจีน ไต้หวันสูญเสียเกาะเหล่านี้ให้กับจีน มีการอพยพผู้คนไปอยู่ที่เกาะไต้หวัน
• 1958
วิกฤตการณ์ช่องแคบไต้หวันครั้งที่ 2 (Second Taiwan Strait Crisis) จีนโจมตีเกาะจินเหมิน (Kinmen) และเกาะหม่าจู่ (Matsu) ของไต้หวัน ซึ่งตั้งอยู่ใกล้กับชายฝั่งของจีน ไต้หวันตอบโต้จีนโดยใช้อาวุธที่ได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ ทำให้จีนยุติการโจมตี
• 1971
ผลพวงจากการที่สหรัฐฯ และชาติตะวันตกหลายชาติเริ่มต้นความสัมพันธ์ทางการทูตกับจีนแผ่นดินใหญ่ ทำให้ไต้หวันถูกขับออกจากสหประชาชาติ โดยที่สาธารณรัฐประชาชนจีนกลายเป็นตัวแทนของจีนในสหประชาชาติอย่างถูกต้อง
• 1979
สหรัฐฯ เปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ทางการทูตจากไต้หวันเป็นจีนแผ่นดินใหญ่ และยอมรับในนโยบายจีนเดียว (One China) ของเติ้งเสี่ยวผิง (Deng Xiaoping) ผู้นำของจีนที่ได้ประกาศว่า ไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน โลกมีเพียงแค่จีนเดียวเท่านั้น ก็คือสาธารณรัฐประชาชนจีน
เติ้งเสี่ยวผิงยังเสนอแนวทางรวมชาติอย่างสันติ (Peaceful Unification) เพื่อเป็นทางเลือกนอกเหนือจากการใช้กำลังทหาร
ส่วนสหรัฐฯ แม้ว่าตามนิตินัยจะตัดความสัมพันธ์กับไต้หวันไปแล้ว แต่ตามพฤตินัยสหรัฐฯ ยังคงมีความสัมพันธ์กับไต้หวันอยู่ ผ่านการก่อตั้งสถาบันอเมริกาในไต้หวัน (AIT) ซึ่งมีสถานะเหมือนกับสถานทูตอเมริกาประจำไต้หวัน
• 1996
วิกฤตการณ์ช่องแคบไต้หวันครั้งที่ 3 (Third Taiwan Strait Crisis) จีนยิงขีปนาวุธตกบริเวณช่องแคบไต้หวัน เพื่อตอบโต้การที่ไต้หวันจัดการเลือกตั้งประธานาธิบดีเป็นครั้งแรก สหรัฐฯ ส่งกองเรือมายังไต้หวัน
• 2000
พรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า (DPP) ชนะการเลือกตั้งเป็นครั้งแรกในไต้หวัน โดยพรรคมีเป้าหมายสำคัญ คือการสนับสนุนเอกราชของไต้หวัน และแยกตัวจากจีนแผ่นดินใหญ่
ธงประจำพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า พรรคการเมืองที่สนับสนุนเอกราชของไต้หวัน
• 2005
จีนประกาศใช้ร่างกฎหมายต่อต้านการแยกตัว ทำให้การแยกตัวของไต้หวันจากจีนเป็นสิ่งผิดกฎหมาย
• 2008
พรรคก๊กมินตั๋งชนะการเลือกตั้ง ประธานาธิบดีหม่าอิงจิ่ว (Ma Ying-jeou) ฟื้นฟูความสัมพันธ์กับทางปักกิ่ง
• 2016
ไช่อิงเหวิน (Tsai Ing-wen) จากพรรค DDP ชนะการเลือกตั้ง ความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับไต้หวันกลับมาย่ำแย่อีกครั้ง
ส่วนทางด้านสหรัฐฯ ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) ก็ได้พูดคุยผ่านโทรศัพท์กับไช่อิงเหวิน เป็นครั้งแรกในรอบเกือบ 40 ปี ที่ผู้นำสหรัฐฯ มีความสัมพันธ์กับไต้หวันอย่างเปิดเผย
ไช่อิงเหวิน ประธานาธิบดีไต้หวันคนปัจจุบัน
• 2017
สหรัฐฯ สนับสนุนงบประมาณอาวุธให้กับไต้หวันจำนวน 1.4 พันล้านดอลลาร์ สร้างความไม่พอใจให้กับจีน
• 2018
สหรัฐฯ มอบชิ้นส่วนอะไหล่และเครื่องบินรบให้กับไต้หวันมูลค่ากว่า 300 ล้านดอลลาร์ จีนเตือนว่า การกระทำดังกล่าวจะทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างวอชิงตันกับปักกิ่งต้องขาดสะบั้น
• กรกฎาคม 2022
ประธานาธิบดีโจ ไบเดน (Joe Biden) เจรจากับประธานาธิบดีสีจิ้นผิง (Xi Jingping) ของจีนนานถึง 2 ชั่วโมง โดยเน้นย้ำว่า นโยบายของสหรัฐฯ ไม่ได้เปลี่ยนแปลง และสหรัฐฯ จะคัดค้านความพยายามเพียงฝ่ายเดียวอย่างแข็งขันในการเปลี่ยนสถานะที่เป็นอยู่หรือบ่อนทำลายสันติภาพ และเสถียรภาพในช่องแคบไต้หวัน พูดง่าย ๆ ก็คือ สหรัฐฯ จะไม่ยอมให้จีนทำลายเสถียรภาพและสันติภาพในช่องแคบไต้หวัน
• กรกฎาคมถึงสิงหาคม 2022
แนนซี่ เพโลซี (Nancy Pelosi) ประธานสภาผู้แทนราษฎรของสหรัฐฯ เดินทางเยือนเอเชีย ครอบคลุมทั้งสิงคโปร์ มาเลเซีย เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ที่สำคัญก็คือไต้หวัน
จีนไม่พอใจเป็นอย่างมาก จีนเตือนสหรัฐฯ ว่าจะต้องรับผิดชอบการกระทำนี้ จีนประกาศซ้อมรบในพื้นที่รอบเกาะไต้หวัน ความขัดแย้งของทั้งสองกลับมาเป็นประเด็นที่ถูกพูดถึงอีกครั้ง
To be continued.
*** Reference
• BBC. Taiwan profile - Timeline. https://bbc.in/3SIZUMJ
• The Straits News. A timeline of milestones in relations between the US, China and Taiwan. https://bit.ly/3w0joTh
• DW. What's the Taiwan-China conflict all about?. https://bit.ly/3SWgvgm
• Britannica. Taiwan and China relationship. https://bit.ly/3SL3Ht3
#HistofunDeluxe
- 38
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
