• ยุคขุนศึก ยุคแห่งไฟสงครามของจีน
ปลายปี 1911 ขบวนการถงเหมิงฮุ่ย (Tong Meng Hui) ของซุนยัตเซ็น (Sun Yat-sen) ได้เริ่มต้นก่อการปฏิวัติซินไฮ่ เพื่อโค่นล้มราชวงศ์ชิง มีการก่อตั้งสาธารณรัฐจีน (Republic of China) โดยที่ซุนยัตเซ็นเป็นประธานาธิบดีเฉพาะกาล
การปฏิวัติประสบความสำเร็จในเดือนกุมภาพันธ์ 1912 เมื่อจักรพรรดิปูยี (Puyi) ทรงสละราชสมบัติ นับเป็นจุดจบของราชวงศ์ชิงและระบอบราชาธิปไตยของจีนที่ดำรงยาวนานกว่าหลายพันปี
ทว่าหลังจากปฏิวัติสำเร็จ ซุนยัตเซ็นกลับมอบตำแหน่งประธานาธิบดีคนแรกของจีนให้กับหยวนซื่อข่าย (Yuan Shikai) อดีตแม่ทัพคนสำคัญของราชวงศ์ชิง เนื่องจากทั้งคู่เคยทำข้อตกลงว่า ถ้าหากหยวนซื่อข่ายย้ายข้างอยู่กับฝ่ายปฏิวัติ แล้วทำให้ราชวงศ์ชิงยอมจำนนได้ หยวนซื่อข่ายจะได้เป็นประธานาธิบดีคนแรกของจีน
หยวนซื่อข่ายจัดตั้งรัฐบาลสาธารณรัฐจีนอยู่ในกรุงปักกิ่ง โดยถูกเรียกว่า 'รัฐบาลเป่ยหยาง' (Beiyang Government) ตามชื่อของกองทัพที่หยวนซื่อข่ายบัญชาการ ส่วนซุนยัตเซ็นก็เดินทางลงใต้ ซึ่งเป็นฐานอำนาจเดิมของเขา
ทว่าเมื่อได้เป็นประธานาธิบดี หยวนซื่อข่ายกลับกลายเป็นเผด็จการ กุมอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จ รวมถึงมีความมักใหญ่ใฝ่สูง ถึงขั้นที่ว่าในปี 1915 หยวนซื่อข่ายได้สถาปนาตัวเองเป็นจักรพรรดิและฟื้นฟูระบอบราชาธิปไตยในจีน แต่สุดท้ายเขาก็ถูกต่อต้านอย่างหนัก จนต้องยอมลงจากตำแหน่งจักรพรรดิ จากนั้นไม่นานเขาก็ล้มป่วยและเสียชีวิตในปี 1916
เมื่อหยวนซื่อข่ายตาย แผ่นดินจีนก็แตกแยกเป็นเสี่ยง ๆ รัฐบาลเป่ยหยางอ่อนแอจนไม่มีอำนาจควบคุมหัวเมือง เปิดโอกาสให้ขุนศึกแม่ทัพในท้องถิ่นสร้างเขตอิทธิพลของตน และทำสงครามรบพุ่งระหว่างกัน ช่วงเวลาดังกล่าวถูกเรียกว่า 'ยุคขุนศึก' (Warlord Era)
ภายในรัฐบาลเป่ยหยางเกิดการแย่งชิงอำนาจ ระหว่างกลุ่มอันฮุย (Anhui Clique) ของนายกรัฐมนตรีต้วนฉีรุ่ย (Duan Qilui) กับกลุ่มจื่อลี่ (Zhili Clique) ของรองประธานาธิบดีเฝิงกั๋งจาง (Feng Guozhang)
ในช่วงเวลาเดียวกันนั้น ซุนยัตเซ็นที่มีฐานที่มั่นอยู่ทางภาคใต้ของจีน ก็ได้ก่อตั้งรัฐบาลของตัวเองภายใต้พรรคชาตินิยมจีนหรือพรรคก๊กมินตั๋ง (Kuomintang) และเตรียมพร้อมทำสงครามกับขุนศึกอื่น ๆ เพื่อรวมแผ่นดินจีนเป็นหนึ่งเดียว
ในปี 1920 เกิดสงครามใหญ่ระหว่างกลุ่มอันฮุยกับกลุ่มจื่อลี่ สุดท้ายกลุ่มจื่อลี่เป็นฝ่ายมีชัย และเข้ามามีอำนาจในรัฐบาลเป่ยหยาง แต่พอถึงปี 1924 กลุ่มจื่อลี่ก็ถูกโค่นล้มโดยกลุ่มเฟิ่งเทียน (Fengtian Clique) ของจางจั้วหลิน (Zhang Zuolin) ซึ่งเป็นอดีตพันธมิตรกับกลุ่มจื่อลี่
ทางด้านของก๊กมินตั๋ง ในปี 1925 ซุนยัตเซ็นก็ได้เสียชีวิต ทายาททางการเมืองของเขานามว่า เจียงไคเช็ค (Chiang Kai-shek) สานต่อเจตนารมณ์ในการรวมจีนเป็นหนึ่งเดียว
ทำให้ในปีถัดมา เจียงจึงยกทัพบุกขึ้นเหนือ (Northern Expedition) สุดท้ายในปี 1928 ก็สามารถกำราบกลุ่มเพิ่งเทียนและขุนศึกกลุ่มอื่นได้สำเร็จ รัฐบาลสาธารณรัฐจีนย้ายมาตั้งที่เมืองนานกิง นับเป็นจุดสิ้นสุดของยุคขุนศึก
ทว่ารัฐบาลก๊กมินตั๋งก็ได้เปิดศึกครั้งใหม่กับพรรคคอมมิวนิสต์จีน จนเกิดเป็นสงครามกลางเมืองจีน (Chinese Civil War) ที่กินเวลายาวนานจนถึงปี 1949 ซึ่งสุดท้ายฝ่ายคอมมิวนิสต์ก็เป็นฝ่ายชนะ เจียงไคเช็คกับรัฐบาลสาธารณรัฐจีนลี้ภัยไปอยู่ที่ไต้หวัน ส่วนฝ่ายคอมมิวนิสต์ก็ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน (People's Republic of China) ปกครองจีนแผ่นดินใหญ่นับแต่นั้น
*** Reference
• Britannica. Warlord Chinese History. https://bit.ly/2EOglV1
• Alpha History. The Warlord Era. https://bit.ly/3QWv9lN
• Ancestry. HISTORICAL INSIGHTS
China’s Warlord Era. https://bit.ly/3c3EMk4
#HistofunDeluxe
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
