12 ต.ค. 2022 เวลา 01:57 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
กฎกับทฤษฎีแตกต่างกันอย่างไร?
ทำไมไม่เรียกกฎการเคลื่อนที่ของนิวตันว่าทฤษฎีการเคลื่อนที่ของนิวตัน ?
ทำไมไม่เรียกทฤษฎีสัมพัทธภาพว่ากฎสัมพัทธภาพ ?
ตอบ
กฎ คือ สิ่งที่เราเชื่อว่าเป็นจริง มักจะมีไม่กี่ข้อ ใช้เป็นหลักการพื้นฐาน เป็นจุดเริ่มต้นของการคิดต่อยอดเพื่อนำไปอธิบายปรากฏการณ์ธรรมชาติ เช่น กฎการเคลื่อนที่ของนิวตัน และกฎแรงโน้มถ่วงของนิวตัน ที่นำไปใช้อธิบายปรากฎการณ์ต่างๆ ทั้งเชิงกลศาสตร์ ดาราศาสตร์ ได้กว้างขวาง
ส่วนทฤษฎี เป็นแนวคิดที่สร้างขึ้นจากกฎ
เช่น ทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ ถูกสร้างขึ้นจากกฎของสัมพัทธภาพสองข้อ
ทฤษฎีทางเทอร์โมไดนามิกส์ ถูกสร้างขึ้นจากกฎของเทอร์โมไดนามิกส์
กฎ หลายๆอย่างนั้น เป็นสิ่งที่ผ่านการตรวจสอบ คัดกรอง และครุ่นคิดอย่างยาวนาน
เวลาเห็นอะไรที่ขัดกับกฎฟิสิกส์ ก่อนจะเชื่อว่ากฎผิด มันง่ายที่จะลองกลับมาดูว่าสิ่งนั้นมีอะไรไม่ชอบมาพากล เช่น เห็นคนอ้างว่าสร้างพลังงานได้เรื่อยๆโดยไม่มีแหล่งจ่าย เราควรแทงไว้ก่อนว่าเป็นไปไม่ได้ เพราะมันขัดกับกฎฟิสิกส์ หรือ ถ้าคิดคำนวณอะไรออกมาแล้วมันขัดกับกฎฟิสิกส์ เราควรจะเริ่มย้อนกลับไปดูว่าคิดอะไรผิด และถ้าหาอย่างรอบคอบ ในที่สุดเราจะเจอ
1
หลายอย่างที่ทุกวันนี้เราเรียกว่า กฎ บางทีก็เป็นผลจากการสังเกตธรรมชาติอย่างละเอียดรัดกุม จนนำมาซึ่งข้อสรุป เช่น กฎของเคปเลอร์ 3 ข้อ ซึ่งในยุคหนึ่ง มันเคยทำตัวเหมือนเป็นกฎ เพราะ ไม่มีใครอธิบายกฎของเคปเลอร์ได้ว่าเกิดขึ้นจากอะไร จนกระทั่ง ไอแซค นิวตัน อธิบายมันด้วยสิ่งที่พื้นฐานยิ่งกว่าได้สำเร็จ
ที่มา : HOWSTUFFWORKS
สิ่งที่เคปเลอร์ค้นพบจึงไม่ใช่กฎพื้นฐานของธรรมชาติอีกต่อไป เช่น เดียวกับอีกหลายอย่างที่เรายังเรียกว่า กฎ เช่น กฎของบอยล์ (Boyle's law) ที่เกิดจากการทดลองแล้วสังเกตเห็นธรรมชาติของความดันและปริมาตรแก๊ส แต่มันก็ไม่ใช่กฎที่พื้นฐานที่สุดของแก๊ส
เอาเถอะ จะด้วยเหตุผลกลใดก็ตามแต่ กฎในแบบหลังก็ยังคงถูกเรียกว่า กฎ ทั้งที่มันไม่ใช่เรื่องพื้นฐาน จะเป็นเพราะต้องการรักษาประวัติศาสตร์ หรือ เรียกติดปากมานาน จนไม่เปลี่ยนก็ตาม
ภาพแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง ปริมาตรกับอุณหภูมิ เมื่อควบคุมความดันให้เท่ากัน ซึ่งเป็นที่มาของ กฏของชาลส์ (Charles's Law) ที่มา : Wikipedia
ประเด็นคือ กฎฟิสิกส์ที่เป็นเรื่องพื้นฐานนั้นแข็งแกร่งมาก และมันถูกใช้ในหลายๆทฤษฎีด้วย เช่น กฎการอนุรักษ์พลังงาน ฯลฯ แต่ทฤษฎีหลายอย่างก็แข็งแกร่งจนทุกวันนี้นักฟิสิกส์เชื่อจนแทบจะไร้ข้อกังขาไปแล้ว เช่น ทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป
กระนั้น ก็ยังมีนักฟิสิกส์จำนวนมาก ทั้งนักทฤษฎีและนักทดลองที่พยายามท้าทายความถูกต้องของทฤษฎีต่างๆ อย่างทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปก็ถูกทดสอบอยู่เรื่อยๆจากการศึกษาในมุมต่างๆ ด้วยเครื่องไม้เครื่องมือที่ดีขึ้นละเอียดขึ้น
แน่นอนว่าถ้ามีใครพิสูจน์ได้ว่าทฤษฎีที่แข็งแกร่งเหล่านี้มีปัญหา คุณก็จะกลายเป็นคนดัง แต่ถ้าคุณค้นพบว่ากฎฟิสิกส์มีปัญหา ถ้ามันจริง คุณจะดังกว่ามากๆ แต่อย่างที่กล่าวไปตอนต้น ถ้าคุณพบว่ากฎฟิสิกส์มีปัญหา คิดให้รอบคอบก่อนก็ดีครับ เพราะมันมีโอกาสสูงที่จริงๆแล้วการคิดของคุณจะมีปัญหาเสียเอง
ทฤษฎีสัมพัทภาพทั่วไป และ สมการสนามของไอน์สไตน์ ท่ีมา : Wikipedia
โฆษณา