Original Blockdits [บทความพิเศษ]
ทำไม NATO ลังเลที่จะรับยูเครนเป็นสมาชิกตอนนี้ไม่ได้?
ไม่ต้องสงสัยเลยว่า ประเด็นที่จุดชนวนให้เกิดสงครามบานปลายระหว่างรัสเซีย และ ยูเครน จนถึงตอนนี้ เกิดจากความต้องการของ โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ ผู้นำยูเครนที่ต้องการพายูเครนไปเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพยุโรป และกำลังจะก้าวล้ำเส้นข้ามไปถึงการเป็นหนึ่งในสมาชิกขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (NATO)
แต่สัญญาณที่ชัดเจน เป็นรูปธรรมจริงๆของยูเครนที่ต้องการเข้าร่วมเป็นสมาชิก NATO กลับเกิดขึ้นหลังจากที่โดนรัสเซียรุกรานมานานถึง 8 เดือน จนตอนนี้รัสเซียได้ประกาศผนวนดินแดน 4 เขตของยูเครน ได้แก่ เคอร์ชอน ซาโปริสเซีย ลูฮันค์ส และ โดเนสค์ อย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2022 โดยอ้างอิงจากผลประชามติที่จัดขึ้นอย่างรีบด่วน
และในวันเดียวกันนั้นเอง โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ ผู้นำยูเครน ก็ประกาศออกสื่อชัดเจนเช่นกันว่า ได้ส่งใบสมัครเป็นสมาชิก NATO ไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และต้องการให้ทางองค์กรพิจารณาใบสมัครของยูเครนในระบบ Fast Track ที่จะทำให้ยูเครนสามารถเข้าสู่องค์กร NATO ได้ภายใน 2-3 เดือน ที่เร็วกว่ากระบวนการพิจารณาใบสมัครแบบปกติ ซึ่งต้องรอนานเป็นปีๆ หรือ อาจนานจนไม่มีกำหนด
และจากการโจมตีอย่างหนักของรัสเซียในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา ก็ทำให้เชื่อได้ว่า ยูเครนน่าจะผ่านกระบวนการพิจารณาใบสมัคร NATO แบบเร่งด่วน ได้เป็นกรณีพิเศษ และแม้แต่ชาติสมาชิก NATO ด้วยกันที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต อาทิ โปแลนด์ โรมาเนีย สโลวาเกีย เชค เอสโทเนีย ลิทัวเนีย ต่างออกมาสนับสนุนการพิจารณาใบสมัครของยูเครนแบบ Fast Track กันถ้วนหน้า
แต่คนที่เป็นหัวเรือใหญ่ของเรื่องนี้จริงๆ คือ เย็นส์ สต็อลเตินบาร์ก เลขาธิการของ NATO กลับแบ่งรับ แบงสู้ที่จะตอบรับใบสมัครของยูเครน และหนักกว่านั้นอีก คือ เจค ซัลลาแวน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของสหรัฐ ออกมาพูดเลยว่า ยูเครนควรเลื่อนการยื่นใบสมัครเข้า NATO ออกไปก่อนดีกว่า
เพราะเหตุใดที่ชาติมหาอำนาจเสาหลักของ NATO ยังไม่กล้ารับพิจารณาใบสมัครของยูเครนในตอนนี้? ทั้งๆที่ผู้นำยูเครนตัดสินใจพาประเทศเข้ากลุ่ม NATO แน่นอนแล้ว และพยายามเรียกร้องว่า ยูเครนไม่สามารถยุติสงครามนี้ได้ด้วยตัวเอง หากไม่มีกองกำลัง NATO เข้ามาช่วย (แทรกแซง)
สำนักข่าวยุโรป ได้วิเคราะห์ถึง 5 เหตุผลที่สร้างความลังเลให้กับชาติมหาอำนาจใน NATO ที่จะพิจารณาใบสมัครของยูเครนในตอนนี้ หรืออย่างน้อยก็ไม่รวดเร็วทันใจอย่างที่เซเลนสกี้คาดหวังแน่ๆ
1. ชาติตะวันตกยังไม่อยากเข้าร่วมสงครามแบบเต็มตัว
ในขณะที่ทั่วโลกภาวนาว่า อย่าให้ถึงขนาดเกิดเป็นสงครามโลกครั้งที่ 3 เลย ถ้าอะไรที่จบกันได้ ควรจบเสีย แต่หากยูเครนได้รับการรับรองเป็นสมาชิก NATO ภายในระยะเวลาอันใกล้ ภาพแห่งมหาสงครามโลกจะชัดเจนขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้อีกต่อไป
เนื่องจากทันทีที่ยูเครนเข้าสู่ครอบครัว NATO เมื่อใด มาตรา 5 แห่งสนธิสัญญา NATO จะมีผลบังคับใช้ทันที ที่ว่าหากมีการโจมตีชาติหนึ่ง ชาติใดในสมาชิก NATO เท่ากับการโจมตีชาติพันธมิตรทั้งหมด ซึ่งเท่ากับว่าทุกชาติใน NATO ต้องเกณฑ์ทรัพยากร และกำลังพลกระโจนเข้าสู่สงครามรัสเซีย-ยูเครน อย่างเต็มตัว
ซึ่งมาตรา 5 ของ NATO ถูกใช้ครั้งแรก ในวันที่มีการก่อวินาศกรรมตึกเวิร์ลเทรดเซ็นเตอร์ ในมหานครนิวยอร์คของสหรัฐ เมื่อวันที่ 11 กันยายน 2001 ที่ชาติพันธมิตรต้องส่งกำลังรบ และทรัพยากรสนับสนุนให้กับสหรัฐไปจัดการกับกลุ่มตาลีบันในอาฟกานิสถาน
แต่นั่นคืออาฟกานิสถาน ประเทศที่มีแต่ปืนครก กับนักรบใต้ดิน สถานการณ์จึงไม่บานปลายไปสู่มหาสงคราม แต่ไม่ใช่กับรัสเซีย หากต้องรับมือกับศึกแบบ 30 รุม 1 ขึ้นมาจริงๆ ก็จะบีบให้รัสเซียต้องงัดอาวุธร้ายแรงที่มีออกมาใช้อย่างไม่มีทางเลือก และนั่นอาจไปสู่ช่วงเวลาแห่งวันโลกาวินาศ อย่างที่โจ ไบเดน เคยพูดไว้ และค่าความเสียหายที่จะเกิดในแผ่นดินยุโรปมันไม่คุ้ม ต่อให้ชนะสงครามก็เถอะ
2. สงครามนี้เป็นเรื่องระหว่างรัสเซีย-ยูเครน ไม่ควรเป็นสงครามโลก
เมื่อประเมินความคุ้มทุนของประเด็นแรกแล้ว มีหลายประเทศที่มองว่า ความขัดแย้งนี้ เป็นเรื่องภายในระหว่างรัสเซีย กับ ยูเครน เท่านั้น ไม่ได้เกี่ยวข้องกับชาติอื่นๆมาตั้งแต่แรก จึงไม่สมควรที่จะไปขยายขอบเขตของความขัดแย้งออกไปโดยไม่จำเป็น แม้แต่โจ ไบเดน ผู้นำสหรัฐเอง ยังเคยกล่าวว่า เขาจะไม่ส่งทหารสหรัฐ ไปร่วมในสงครามยูเครนอย่างแน่นอน และก็ไม่อยากให้ชาติพันธมิตร อื่นๆเข้าไปยุ่งด้วยเหมือนกัน
อีกทั้งมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจ และการเข้าร่วมสมาชิก NATO ของฟินแลนด์ และสวีเดน ก็ทำรัสเซียเจ็บไปไม่น้อยแล้ว และหาก NATO จะยกทัพ 30 ชาติไปถล่มรัสเซีย อาจได้ผลลัพธ์ตรงกันข้าม เรียกคะแนนสงสารให้กับรัสเซียที่โดนรุมไปเสียอีก ดังนั้น NATO ควรวางตัวออกห่างจากวงในความขัดแย้งนี้ไปก่อนจะดีกว่า
3. การเป็นสมาชิก NATO อาจไม่จำเป็นสำหรับยูเครน
ซึ่งจริงๆแล้ว ยูเครนอาจไม่จำเป็นต้องเข้าร่วมเป็นสมาชิก NATO ก็ได้ ถ้าต้องการจำกัดสนามรบให้อยู่เฉพาะจุด และเท่าที่ผ่านมา ชาติพันธมิตรใน NATO หลายประเทศก็ส่งทั้งเงินทุน และอาวุธไปให้รัฐบาลยูเครนอยู่แล้ว ทั้งๆที่ไม่ได้เป็นสมาชิกด้วยซ้ำ ถือเป็นสิทธิพิเศษอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนแล้ว และด้วยเงินทุนด้านการทหารกลุ่มประเทศ NATO รวมกันกว่าหมื่นล้านยูโร เป็นท่อน้ำเลี้ยงใหญ่สนับสนุนกองทัพยูเครนได้สบาย ดังนั้น สถานะการเป็นสมาชิก NATO ในตอนนี้ แทบไม่มีความจำเป็นเลย
4. ยูเครน ก็ยังไม่พร้อมที่จะเป็นสมาชิก NATO
การพิจารณาเข้าร่วมเป็นหนึ่งในสมาชิก NATO ได้นั้น มีปัจจัยหลายอย่าง และปัจจัยที่สำคัญ อยู่ศักยภาพของตัวประเทศผู้สมัครเอง มากกว่าสถานการณ์ที่ประเทศนั้นๆ กำลังเผชิญอยู่ โดยเฉพาะสิทธิพิเศษในการพิจารณาสมาชิก NATO แบบเร่งด่วน ด้วยแล้ว ความมั่นคง แข็งแกร่งของประเทศยิ่งสำคัญขึ้นไปอีก
โดยเกณฑ์เบื้องต้นในการพิจารณาคุณสมบัติของประเทศสมาชิก ต้องมีการประเมินจาก ระบบการเมืองที่ดี มีความเป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์พร้อม ทั้งในแง่เศรษฐกิจ ตลาดเสรี สิทธิมนุษยชน การดูแลชาติพันธุ์ชนกลุ่มน้อย การใช้ยุทธศาสตร์การแก้ปัญหาแนวสันติวิธี และที่สำคัญก็คือ ศักยภาพในการสนับสนุนกองกำลังทหารให้กับ NATO ที่รวมถึงการส่งความช่วยเหลือด้านเงินทุนหรือกำลังพลได้ทันทีที่ต้องการ
ยกตัวอย่าง 2 ประเทศที่เพิ่งได้รับสิทธิพิเศษในการพิจารณาใบสมัคร NATO แบบ Fast Track ก็คือ สวีเดน และ ฟินแลนด์ ซึ่งมีคุณสมบัติเบื้องต้นครบถ้วน ไม่ว่าจะเป็นศักยภาพทางการเมือง การทหาร และ เศรษฐกิจ ที่องค์กร NATO ยิ่งกว่าพร้อมที่จะต้อนรับ ขอเพียงแค่ทั้ง 2 ชาติยื่นใบสมัครเข้ามาเท่านั้น
แต่ถึงจะคุณสมบัติเพอร์เฟคขนาดไหน สวีเดน และ ฟินแลนด์ ก็ยังต้องรอกระบวนการพิจารณาไม่ต่ำกว่า 2 เดือน ถึงจะสามารถรับรองการเป็นสมาชิก NATOได้
และเมื่อย้อนกลับมาดูยูเครน ก็ต้องยอมรับความจริงว่า ยังมีคุณสมบัติเทียบกับ 2 ชาตินอร์ดิกไม่ได้ ที่ได้สิทธิพิเศษในการตอบรับใบสมัครที่เร็วกว่า ง่ายดายกว่า และเพื่อรักษาบรรทัดฐานของ NATO ยูเครนก็จำเป็นต้องผ่านการประเมินคุณสมบัติเบื้องต้นเสียก่อน ที่ต้องใช้เวลา แล้วค่อยมาว่าในขั้นตอนต่อไป ดังนั้นจึงเป็นไปได้ยากที่ยูเครนจะสามารถเข้าเป็นสมาชิก NATO ได้อย่างรวดเร็วพอๆกับ สวีเดน และ ฟินแลนด์
5. ทุกชาติสมาชิกต้องพร้อมใจรับรองให้ยูเครน
ตามกฏของ NATO การรับสมาชิกเข้าใหม่ ต้องได้รับการรับรองจากทุกชาติสมาชิก โดยไม่มีประเทศไหนยกมือคัดค้านเลย ซึ่งเป็นเรื่องที่เหนือความควบคุมจากทั้งจากยูเครน และ ชาติอื่นๆที่ต้องลงมติร่วมกัน โดยไม่มีประเด็นใดให้ติดใจ ยกตัวอย่างจากกรณี สวีเดน และ ฟินแลนด์ ที่เคยถูกคัดค้านจากตุรกี ในการเข้าร่วม NATO ด้วยเหตุผลที่ว่า ทั้งฟินแลนด์ และ สวีเดน ให้การสนับสนุนกลุ่มก่อการร้าย PKK ที่เป็นภัยต่อความมั่นคงของตุรกี
กว่าทาง ตุรกีจะยอมเปิดทางให้ ก็ต้องมีการเจรจาแลกตัวผู้ร้ายข้ามแดน และการตัดท่อน้ำเลี้ยงของกลุ่ม PKK ให้เห็นเป็นประจักษ์ ทางตุรกีจึงยกมือสนับสนุนให้ทั้ง 2 สหายชาตินอร์ดิกมาร่วมใน NATO ได้
ส่วนยูเครนนั้น กระดูกชิ้นโต อยู่ที่ฮังการี ที่ปัจจุบันมีผู้นำคือ วิกโตร์ โอร์บาน ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นพันธมิตรกับรัสเซีย จนเคยถูกเปรียบว่าฮังการีเป็นม้าไม้ของรัสเซีย ที่แผงตัวเข้ามาใน NATO ซึ่งฮังการีเคยแสดงความเห็นคัดค้านการเข้าร่วม NATO และ EU ของยูเครนมาแล้วก่อนหน้านี้ โดยยกเหตุผลด้านการละเมิดสิทธิมนุษยชน และ ชนกลุ่มน้อยในยูเครน
เนื่องจากในปี 2017 รัฐบาลยูเครนได้ออกกฏหมายให้ใช้ภาษายูเครน เป็นภาษาบังคับใช้ภายในโรงเรียนประถมทั่วประเทศ ไม่เว้นแม้แต่โรงเรียนที่รับเด็กต่างชาติจากยุโรปตะวันออกจำนวนมาก ซึ่งกฏหมายนี้ ยังครอบคลุมถึงการใช้ภาษายูเครนเท่านั้นในการสื่อสารภายในโรงเรียน ที่จะมีผลกระทบต่อเด็กๆเชื้อสายฮังการี ที่เป็นถือเป็นชนกลุ่มน้อยในยูเครนไม่ต่ำกว่า 150,000 คน โดยทางฮังการีชี้ว่า นี่เป็นการละเมิดสิทธิ์ และ การกลืนกินวัฒนธรรมของชนกลุ่มน้อย
และด้วยหลักการนี้ ฮังการีอาจยกขึ้นมาใช้คัดค้านการเป็นสมาชิก NATO ของยูเครนก็เป็นไปได้ เว้นเสียแต่ว่าทางยูเครนจะมีอะไรมาเจรจาแลกเปลี่ยนให้สมน้ำสมเนื้อพอที่ฮังการีจะยอมปล่อยผ่านได้
และด้วยเหตุผลหลายประการที่นักวิเคราะห์ได้หยิบยกมา น่าจะเป็นสาเหตุที่ทาง NATO ลังเลที่จะพิจารณาใบสมัครของยูเครนในตอนนี้ และอาจต้องปล่อยให้เซเลนสกี้ต้องฝ่าดงระเบิดต่อไปอีกสักระยะ กว่าจะพายูเครนเข้าสู่ NATO ได้
เพราะการเป็นสมาชิก NATO ไม่ใช่แค่พันธมิตรด้านการทหาร แต่มีมิติทางการเมืองที่มากกว่านั้น ที่ผู้นำยูเครนจะแค่ขออย่างเดียวคงไม่ได้ ต้องมีอะไรมาแลกเปลี่ยนด้วย
อีกทั้งความยับเยินจากสงครามโลกทััง 2 ครั้งบนแผ่นดินยุโรป ก็เป็นอีก 1 ประเด็นที่ทำให้หลายชาติพันธมิตรตะวันตก ต้องคิดให้ดีว่า จะยอมเจ๊งทั้งทวีปอีกเป็นครั้งที่ 3 เพื่อตบเกรียนปูตินคนเดียว จะคุ้มหรือไม่นั่นเอง
****************
ติดตามบทความของ "หรรสาระ" เพิ่มเติมได้ที่
Facebook - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
Tiktok - @HunsaraByJeans
และ Blockdit - หรรสาระ By Jeans Aroonrat
แพลทฟอร์มคุณภาพ ไม่ปิดกั้นการมองเห็นเนื้อหา
****************
แหล่งข้อมูล
- 17
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
