วันของเขา...ต้องมีเธอ
คุณอาจจะไม่เคยได้ยิน ไม่เคยรับรู้มาก่อนว่า มีวันที่ทั่วโลกกำหนดให้เป็นวันของ "ภูเขา" ใช่... ภูเขาที่เราขับรถ เดิน ปั่นจักรยานขึ้นลง ภูเขาที่ตั้งตระหง่าอลังการนั่นแหละ
International Mountain Day 2022 หรือ วันภูเขาสากล 2022 ตรงกับวันที่ 11 ธันวาคมของทุกปี โดยองค์การสหประชาชาติกำหนดวันนี้ขึ้นในปี 2002 ให้เป็นปีแห่งภูเขาสากลของสหประชาชาติ เพื่อให้ความสำคัญกับวิถีชีวิต ประเพณี และวัฒนธรรมของชาวเขา (Hill Tribe) ที่มีกระจายอยู่ทั่วโลก และวันสากลแรกได้รับการเฉลิมฉลองเป็นครั้งแรกในปี 2003
วิธีชีวิตที่ปรากฎในชุมชนแบบดั้งเดิม ซึ่งมีธรรมเนียมปฏิบัติที่มีการสืบทอดกันมาอย่างต่อเนื่องนั้นครอบคลุม ความเชื่อต่อสิ่งเทพเจ้า ผีสางเทวดา การแสวงบุญ พิธีการและการบูชาทางศาสนา และทางความเชื่อ เรื่องราวจิตวิญญาณที่สะท้อนวิถีชีวิตในทุกทุกมิติที่ชาวเขาดำรงอยู่
ฉะนั้นเมื่อเรากล่าวถึง "ภูเขา" จึงไม่ได้หมายถึงภูมิศาสตร์ ธรณีวิทยา หรือปัจจัยทางกายภาพ ครอบคลุมทั้งมิติสภาพแวดล้อม ความหลากหลายทางชีวภาพ ที่พักหรือบ้านอันอบอุ่นสำหรับอาศัยอยู่ของต้นไม้ สัตว์ป่าทั้งขนาดใหญ่และแมลงขนาดเล็ก และเป็นบ้านอันอบอุ่นของชาวเขา เป็นที่ทำงาน หาเลี้ยงชีพ และสร้างรายได้ของผู้คนที่มีชีวิตผูกพันกันมาอย่างยาวนาน เป็นแนวคิดหนึ่งของการอยู่ร่วมกันอย่างเอื้อประโยชน์ (symbiosis) ในระบบนิเวศวิทยา
ภูเขาทั้งหลายนั้นคือ บ้านของผู้คนกว่าร้อยละ 15 ของจำนวนประชากรโลก และเป็นแหล่งอาศัยของความหลากหลายทางชีวภาพของทั้งโลกอีกกว่าครึ่ง ภูเขาเป็นต้นน้ำอันสดชื่นให้กับมนุษยชาติทุกชีวิตในทุกทุกวัน เรื่องราวเหล่านี้เป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาที่ยั่งยืนและยังเป็นส่วนหนึ่งของเป้าหมายที่ 15 ของ SDGs หรือ LIfe on Land อีกด้วย
ภูเขาเป็นแหล่งสิ่งมีชีวิตมากมาย ทั้งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำ จึงได้รับความเคารพจากชนเผ่าที่อาศัยทั้งบนที่สูง และที่ราบว่าเป็นเสมือนบ้านของเทพเจ้า นับตั้งแต่ประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ ด้วยความสูงของภูเขาที่ใกล้ชิดกับสวงสวรรค์ ทำให้เกิดการสร้างสถานประกอบศาสนาเกิดขึ้นมากมายบนยอดเขาสูง เช่น ชาวอินคาในประเทศเปรูที่สร้างวัดบนยอดเขาที่สูงเหนือยอดเขาอินดีสกว่า 6,000 เมตร หรือในประเทศจีน ที่มีความเชื่อต่อเทพเจ้าแห่งภูเขาในการปกปักษ์รักษาดูแลทั้งภูเขาและดูแลเมฆและฝน
เมื่อการพัฒนาตามอย่างสมัยใหม่ หรือ Modernization ส่งผลให้ชาวเขาถูกผลักกลายเป็นอื่น (Others) ที่ไม่มีความเจริญ ไม่มีการพัฒนา ถูกล่อหลอกเอารัดเอาเปรียบด้วยเงินทอง ถูกมองว่าล้าหลัง งมงายไม่มีการศึกษา ทำให้ความเชื่อ วัฒนธรรมอันหลากหลายของชาวเขาหลายพื้นที่ถูกทำลายไป เกิดความยากจน อีกทั้งด้วยพื้นที่ที่ห่างไกล ทำให้ชาวเขาไม่สามารถเข้าถึงองค์ประกอบที่ส่งเสริมให้เกิดความเท่าเทียมได้
เมื่อแนวคิดการพัฒนาได้ขับเคลื่อนมาถึงช่วงการเห็นคุณค่าของท้องถิ่น ภูมิปัญญาดั่งเดิม ความแตกต่างที่มีคุณค่ามากกว่าความเหมือน ๆ กัน ส่งผลทำให้หลายพื้นที่ตื่นตัว และส่งผลให้ชาวเขาทั่วโลกมีบทบาทสำคัญในการจัดระบบนิเวศน์ของพวกเขาเอง การใช้ดิน การปรับตัวกับภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง การใช้ประโยชน์จากความหลากหลายอย่างมีนัยสำคัญ
อย่างไรก็ดี การปรับเปลี่ยนแนวคิดที่ให้ความสำคัญกับภูเขาแม้จะเริ่มตั้งแต่ปี 2002 และเริ่มวันภูเขาสากลในปี 2003 นั้น แต่ก็ยังถือว่า กระบวนการในการปรับให้ผู้คนที่อื่นมองและเข้าใจการพัฒนาบริบทของผู้คนที่อาศัยในภูเขา ยังอยู่ในช่วงการพัฒนาและเรียนรู้ไปด้วยกัน แม้กระทั่งชาวเขาเองก็ตามก็ต้องมีการปรับกรอบแนวคิดให้ถูกต้อง เช่นกัน
WOMEN MOVE MOUNTAINS
IS THE THEME OF THE INTERNATIONAL MOUNTAIN DAY 2022 ON 11 DECEMBER.
ในปี 2022 คอนเซ็ปท์ของปีนี้คือ WOMEN MOVE MOUNTAINS หรือ ผู้หญิงเคลื่อนภูเขา
ผู้หญิงรับบทบาทสำคัญในการปกป้องธรรมชาติแวดล้อม การพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อมในบริเวณพื้นที่ภูเขา เธอเหล่านี้เป็นแกนหลักที่จัดการทรัพยากรต่าง ๆ คอยปกป้องความหลากหลายทางชีวภาพ รักษาภูมิปัญญาท้องถิ่น วัฒนธรรมท้องถิ่น และแพทย์แผนดั่งเดิม
ความแปรปรวนของสภาพอากาศที่เพิ่มขึ้น ประกอบกับขาดการลงทุนด้านการเกษตรในพื้นที่สูง และการพัฒนาชนบท จึงมักผลักดันให้เหล่าผู้ชายย้ายถิ่นไปหางานที่อื่นในการดำรงชีวิต ดังนั้นผู้หญิงจึงต้องรับผิดชอบหน้าที่เพิ่มเติมที่เคยทำโดยผู้ชาย แม้ผู้หญิงจะมีบทบาทรับผิดชอบงานที่หนักขึ้น แต่กลับไม่ถูกมองเห็น ไม่ถูกให้ความสำคัญ ถูกมองว่าเป็นบทบาทแรงงานที่ต้องดำเนินการตามหน้าที่ของผู้หญิง มากกว่าการให้อำนาจตัดสินใจและให้อำนาจในการเข้าถึงทรัพยากรที่เท่าเทียม
แต่เมื่อพิจารณาบทบาทที่หลากหลายมากมาย ที่ผู้หญิงรับผิดชอบนั้น ทั้งในฐานะ เกษตรกร ช่างฝีมือ ผู้ที่นำสินค้าเกษตรและงานฝีมือไปขายตามตลาดชุมชน การคิดถึงธุรกิจเพื่อการเลี้ยงชีพของครอบครัว การเป็นผู้ประกอบการ การเป็นเมีย ลูกสะใภ้ และแม่ เป็นต้น
บทบาทเหล่านี้สะท้อนถึงศักยภาพที่มีของผู้หญิงในการนำการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ เมื่อเหล่าผู้หญิงในชนบทสามารถเข้าถึงทรัพยากร และโอกาสได้นั้น เธอเหล่านี้จะกลายเป็นผู้ขับเคลื่อนในการต่อสู้กับความหิวโหย การขาดโภชนาการอาหาร (ซึ่งผู้ชายไม่ค่อยห่วงเรื่องนี้ของเด็ก ๆ) และความยากจนในชนบท
วันภูเขาสากลปี 2022 เป็นโอกาสที่ดีในการสร้างให้เกิดความตระหนักถึงความจำเป็นที่ต้องส่งเสริมผู้หญิงบนภูเขาและบนพื้นที่สูง ทำให้เธอมีส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิภาพในกระบวนการตัดสินใจ และมีส่วนในการควบคุมทรัพยากรการผลิต ด้วยการแบ่งปันโอกาส และการพัฒนาศักยภาพบนพื้นที่สูง วันดังกล่าวสามารถส่งเสริมความเท่าเทียมทางเพศ ทำให้เกิดการปรับปรุงความยุติธรรมในสังคม การดำรงชีวิต และความยืดหยุ่น
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
