1 ม.ค. 2023 เวลา 16:36 • หนังสือ

🐒 จ๋อเตี่ยมเตี่ยม (坐恬恬)

วันหนึ่งค้นพบคำจีนแต้จิ๋ว คือคำว่า ‘จ๋อเตี่ยมเตี่ยม (坐恬恬)’ ก็ให้นึกได้ว่าชีวิตในวัยเด็กเมื่อยังร่ำเรียนอยู่ประถม ๒ หรือประถม ๓ ด้วยความซุกซนไม่ค่อยนั่งติดเก้าอี้เวลาเรียน ครูบัณฑิตเลยสั่งให้ ‘จ๋อเตี่ยมเตี่ยม’ ซึ่งคำจีนแต้จิ๋วนี้มีความหมายคือ นั่งนิ่งๆ หรือ นั่งเฉยๆ
1
มีผู้อธิบายให้ฟังว่า ‘จ๋อ (坐​ )’ เป็นคำกิริยา แปลว่า นั่ง เวลานำหน้าคำอื่น ต้องผันเสียงจัตวาเป็นเสียงเอก กลายเป็น ‘จ่อ’
เมื่อนำหน้าคำว่า ‘เตี่ยมเตี่ยม (恬恬)’ ที่เป็นคำวิเศษณ์ แปลว่าเงียบๆ ‘จ่อเตี่ยมเตี่ยม’ จึงมีความหมายว่า ‘นั่งนิ่งๆ’ หรือ ‘นั่งเฉยๆ’
อันเป็นคำที่ผู้ใหญ่มักใช้กล่าวเตือนเด็กซนทั้งหลาย อันหมายถึงผมด้วยในเวลานั้น
1
ในห้วงเวลาของการเป็นเด็กนักเรียน เราล้วนผ่านประสบการณ์ของการ ‘ล้อเลียน’ มาแทบทั้งสิ้น นับแต่การเรียก ‘เรา’ ด้วยชื่อของ ‘พ่อ’ หรือ ‘แม่’
เมื่อเข้าเรียนในชั้นมธัยมต้น มีเพื่อนร่วมห้องมาจากต่างโรงเรียน แต่มีมรดกตกทอดสืบเนื่องมาจากชั้นประถม คือ เรียกชื่อเพื่อน ‘ชุมพล’ ด้วยชื่อของพ่อว่า ‘เจ๊กยาว’ ซึ่งเป็นพ่อค้าก๋วยเตี๋ยวมีชื่อในความอร่อยของบ้านดอน สุราษฎร์ธานี พวกเราที่มาจากต่างสถาบันและมารวมกันอยู่ในห้องเรียนเดียวกัน ต่างยอมรับและเรียกเพื่อนผู้ชื่อ ‘ชุมพล’ ในชื่อฉายานาม ‘เจ๊กยาว’ กันอย่างติดปาก
1
วันหนึ่งเมื่อถึงเวลาทำพานดอกไม้ธูปเทียน ‘ไหว้ครู’ นักเรียนใหม่ของโรงเรียนมัธยมประจำจังหวัด ม. ๑ ห้อง ๖ กลุ่มหนึ่งนัดแนะกันไปพบกันที่บ้าน ‘ชุมพล’ พลันที่ไปถึงหน้าบ้านที่ ‘เจ๊กยาว’ ตัวจริงกำลังยืนขายก๋วยเตี๋ยวอยู่นั้น ไอ้เพื่อนคนหนึ่งเอ่ยเอื้อยวาจาถามไถ่ตัวจริงว่า ‘เจ๊กยาวอยู่มั้ย’
ตัวจริงตอบกลับ ‘อยู่ กำลังยืนลวกก๋วยเตี๋ยวอยู่’
ยามนั้นผมเห็นลูกค้าในร้านนั่งอมยิ้ม และเชื่อว่าพวกเขากำลังคิด...นี่มันสืบทอดกันมาตามเจนเนอเรชั่นโดยไม่ต้องสั่ง ไม่ต้องสอน มันเป็นเองโดยธรรมชาติ...
นับเนื่องแต่การถูกครูบัณฑิตเรียกกลับมาให้นั่งที่โต๊ะเรียนของตน พร้อมคำกำชับแน่นหนัก ‘จ่อเตี่ยมเตี่ยม’ นะ เพื่อนผู้เคยเรียกชื่อผมด้วยอักษรหน้าของชื่อว่า ‘สอ’ ก็เริ่มเลือนกลายเป็น ‘จ๋อ’ และที่สุดกลายเป็นชื่อที่แนบแน่นติดตัว เป็นจุดจำแนกแยกแยะเพื่อนในยุควัยประถมและมัธยมได้
1
เพราะเพื่อนในวัยมหาวิทยาลัย และหลังทำงาน ล้วนต่างเรียกชื่อเล่นเดียวกับที่พ่อแม่ และญาติพี่น้องเรียกขานกัน
แต่ทั้งผม และชุมพล ล้วนต่างไม่เคยคิดว่ามันเป็น ‘ปมด้อย’ แต่อย่างใดไม่ เพราะเมื่อพบกันเล่าขานกันถึงเรื่องนี้ ‘ไอ้ตัวการ’ ที่เรียกชื่อเตี่ยชุมพลต่อหน้าตัวจริงในวันนั้น ยังคงยืนกระต่ายขาเดียวปฏิเสธด้วยคำตอบว่า ‘พวกมึงเรียกกันทุกคน’
ถึงตรงนี้มีเรื่องจะกระซิบบอกอย่างหนึ่ง ด้วยเหตุผลข้างต้นผมจึงมีหนังสือที่ชื่นชอบและตามเก็บ คือ หนังสือเกี่ยวกับ ‘ลิง’
โฆษณา