EP.12 การคิดแบบติดกลุ่ม (Groupthink) ทำไมถึงผิดพลาด
(ข้อคิดดี ๆ จากประเทศญี่ปุ่นสู่คนไทย)
ฟัง podcast คลิ๊กลิงค์ https://spotifyanchor-web.app.link/e/TqpyvyIKhwb
สวัสดีครับ ยินดีต้อนรับ ทุกท่านเข้าสู่รายการ เซย์เก่ง podcast
รายการที่จะนำสาระ ข้อคิดดี ๆ จากประเทศญี่ปุ่นสู่คนไทย
ผมเซย์เก่ง จากเพจ “เรียนภาษาญี่ปุ่นออนไลน์ By เซย์เก่ง”
เช้านี้อากาศที่น่านดีมาก ไม่ค่อยหนาว แถวที่พักสัญญาณเน็ตไม่ค่อยดี..
จึงออกมากร้านการแฟสวย ๆ ปกติก็จะเลือกร้านการแฟที่มีบรรยากาศ สไตลญี่ปุ่น
เมื่อวาน..ไปร้านการแฟ ชื่อว่า tsubame (ที่แปลว่านกนางแอ่น) อยู่ในตัวเมืองน่านเลย
สามีเป็นสถาปนิค ภรรยาเป็นคนญี่ปุ่น ยังเป็นวัยรุ่นอยู่เลย ขนมโมจิอร่อยมาก
เจ้าของร้านใจดี อัธยาศัยไมตรีดี มีทั้งกาแฟ และชาญี่ปุ่น เพื่อนที่มาเที่ยวน่าน ลองไปแวะเยี่ยมชมดูนะครับ
ช่วงวันสองวันนี้อาจจะ upload ช้านิดหน่อย เนื่องจากอยู่ระหว่างเดินทางก็ติดขัดหลายอย่าง
ถึงจะช้าหน่อยแต่ก็ upload ตอนใหม่ทุกวัน
วันนี้จะมาแบ่งปันข้อคิดที่ได้ฟังมาจากคนญี่ปุ่น
เรื่องนี้ผมได้ฟังมาจากคุณ Nishino Akihiro
ก่อนที่จะพูดถึงข้อคิดที่ได้ฟังจากเรื่องนี้ก็อยากจะบอกว่า เห็นด้วยกับความคิดที่ว่า มติหรือการตัดสินใจที่ได้จากประชุมกลุ่มไม่ได้ถูกต้องเสมอไป
บ่อยครั้งที่ตัดสินใจเพราะความกดดัน เวลาจำกัด ไม่มีเวลาเพราะมีอีกหลายวาระ ๆ ที่ต้องรีบสรุป ดังนั้นคิดรอบก่อนให้ดีก่อนตัดสินใจ
Nishino-san พูดว่าทุกวัน ตั้งแต่เช้าถึงเย็น สิ่งที่ทำมีอยู่ 4 งาน
"สร้าง content งานด้าน Entertainment"
"จัดทำงบประมาณ"
"สร้างทีม" และ
"ส่งมอบ"
วันนี้จะพูดเรื่อง “การสร้างทีม”
ซึ่งทีมที่ Nishino-san ทำงานด้วยก็มีอยู่หลายทีม เช่น ทีมผลิตหนังสือภาพ, ทีมสร้างระครเวที, ทีมสร้างภาพยนตร์, ทีมพัฒนาผลิตภัณฑ์
เป็นต้น
การสร้างทีมมักจะเกิดปัญหาอยู่เสมอ แต่สิ่งหนึ่งที่ Nishino-san ระมัดระวัง การคิดแบบกลุ่มมักจะเกิดความผิดพลาดได้ง่าย ๆ
สิ่งนี้เรียกว่า (Groupthink) หรือภาษาญี่ปุ่นเรียกกันว่า （集団浅慮・しゅうだんせんりょ）ส่ิงที่เกิดขึ้นคือ เกิดปรากฎการลงมติของกลุ่ม ที่ไม่มีเหตุผล
(การตัดสินใจแบบโง่ ๆ) ซึ่งเกิดมาจากหลายสาเหตุด้วยกัน เช่น ไม่มีเวลา หรือ ให้ความสำคัญกับการตัดสินใจหรือลงมติมากกว่า ความตอบที่ถูกต้อง
Groupthink
พูดอีกอย่างหนึ่ง คือ แทนที่จะเลือกคำตอบที่ถูกต้อง แต่กลับคล้อยตามไปกับบรรยากาศ ณ ตอนนั้นแทน
ถ้าเราตัดสินใจเองอาจจะหาเหตุผลที่ถูกต้องได้ดีกว่า แต่ถ้าเป็นประชุมกลุ่มบรรยากาศมันพาไป อาจจะมาจากแรกกัดคนจากผู้ร่วมประชุม
หรือภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า 同調圧力 どうちょうあつりょく
เวลาทำอะไรเป็นกลุ่มเรามีจะไม่กลัว รู้สึกว่ามี power เช่น เวลาเดินข้ามถนนพร้อมกันหลายคน ถ้าเป็นจังหวะไฟแดง ทุกคนก็เดินข้ามพร้อมกัน ก็ไม่รู้สึกกลัวอะไร
แต่ถ้าจะข้ามคนเดียวบางครั้งก็ต้องหยุดคิดก่อน ระแวดระวังมองซ้ายมองขวา
แต่ถ้าอยู่กันหลายคน ใจมันจะใหญ่ขึ้นเกิดความฮึกเหิม “ลุยเลยพวกเรา” เป็นต้น
หลายครั้งเวลาประชุมกลุ่ม ที่ประชุมเกิดความเครียดมาก ๆ แทนที่จะเลือกหาวิธีทางเลือกเพิ่ม แต่กลับเลือกตัดสินลงมติไปเลย
ไม่อยากรอเวลา ทั้ง ๆ ที่ถ้ารอเวลาไปอีกหน่อย อาจจะได้คำตอบที่ดีกว่านี้ก็ได้
ทุกครั้งที่พูดเรื่อง (Groupthink) ก็จะยกตัวอย่าง เรื่อง การระเบิดของกระสวยอวกาศแชลเลนเจอร์ ของ Nasa ในปี 1986
เป็นอุบัติเหตุที่น่าเศร้าสลดใจมากที่กระสวยอวกาศถูกยิงขึ้นไปเพียง 73 วินาที ก็ระเบิดเป็นเสี่ยง ๆ ทำให้นักบินและลูกเรือเสียชีวิตทันที รวม 7 คน
กลุ่มควันพวยพุ่งบนท้องฟ้า หลังจากกระสวยอวกาศ ชาเลนเจอร์ระเบิด
จากการสำรวจหาสาเหตุก็พบว่า ก่อนหน้า 1 วันได้มีโทรศัพท์แจ้งเตือนจากวิศวกรที่ก่อสร้างแล้วว่า พรุ่งนี้ไม่ควรยิงกระสวยอวกาศเพราะอุณภมิอากาศติดลบเกินไป ต้องรอให้อุณภูมิสูงประมาณ 12 องศาเสียก่อน
เนื่องจาก อุณภูมิต่ำเกินไปอาจทำให้อุปกรณ์ต่าง ๆ ทำงานผิดปกติได้
แต่เนื่องจากตอนนั้น กระสวยอวกาศแชลเลนเจอร์ ก็เลื่อนการปล่อยมาหลายครั้งแล้ว ผู้รับผิดชอบก็บอกว่า รอไม่ได้แล้ว จึงรวมตัวกันลงมติกันว่า ปล่อยพรุ่งนี้เลย
สรุปก็คือ กระสวยอวกาศเกิดระเบิดขึ้น ถ้าไม่ตัดสินใจลงมติเป็นกลุ่ม และเชื่อคำเตือนของวิศวกรเพียงคนเดียว
ก็อาจจะรักษากระสวยอวกาศแชลเลนเจอร์ไว้ได้
อีกอย่างหนึ่งที่มักจะใช้ยกตัวอย่างบ่อย ๆ ก็คือการผลิตหนังสือภาพ “ปูเปลล์มนุษย์ขยะแห่งเมืองปล่องควัน “
หรือภาษาญี่ปุ่นใช้คำว่า “ えんとつ町のプペル” ซึ่งเวลาประกาศออกไปว่า เราใช้ระบบแบ่งงานกันทำ ทั้งคนที่ต่อต้านและแฟน ๆ ก็โห่ร้องกันใหญ่
Nishino-san บอกว่า เขาใช้ปากาลูกลื่นสีดำแท่งเดียว เขียนมาตลอด
แฟน ๆ ก็บอกว่าถ้า Nishino-san ทำมันหายก็ทำงานเขียนไม่ได้ใช่ไหมล่ะ
ถ้าพูดถึงเรื่องการแบ่งงานกัน สำหรับในหัวของ Nishino-san แล้วเรื่อง เมืองปล่องควัน เป็นเหมือนปากกาสีส้มที่เปล่งแสงออกมา
Nishino-san เขาก็เพียงแค่วาด เมืองปล่องควันตามจินตนาการลงบนกระดาษ เขาไม่เก่งเรื่องระบายสี จึงว่าจ้างบริษัทภายนอกมาช่วยสร้างสรรค์ผลงาน “เมืองปล่องควัน” ขึ้น การนักประพันธ์ก็ต้องมีการแบ่งงานส่วนต่าง ๆ ให้คนอื่นทำด้วย
นอกจากนี้ก็มีคำพูดแง่ลบพูดโต้แย้งมาต่าง ๆ นานา เป็นนักประพันธ์ใช้ปากกาลูกลื่นเพียงแท่งเดียวเองเหรอ เป็นต้น
จริงๆ แล้ว ไม่ใครที่เก่งทุกด้านและสมบูรณ์แบบ
ที่ผ่านมาที่ Nishino-san ใช้ปากกาแท่งเดียว เขียนผลงานมาตลอด เป้าหมายไม่ใช่สร้างผลงานที่มาจากปากกาแท่งเดียว
แต่มีเป้าหมายที่จะส่งมอบผลงานด้านความบันเทิงที่สนุก ๆ อยากไปผูกผลงานกับปากกาเลย
นั่นเป็เหตุผลที่สร้าง “ปูเปลล์มนุษย์ขยะแห่งเมืองปล่องควัน “ โดยไม่ได้สนใจความคิดของทุกคน
ผมมัวแต่ฟังความคิดของทุกคน “ปูเปลล์มนุษย์ขยะแห่งเมืองปล่องควัน “ คงไม่เกิดขึ้นแน่ ๆ
อย่างน้อยคงไม่เป็นรูปเป็นร่างขนาดนี้
ปูเปลล์มนุษย์ขยะแห่งเมืองปล่องควัน
อาจจะพูดว่า “การคิดแบบกลุ่มอาจจะตกอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ง่ายต่อการสรุปผลไปยังทิศทางที่ผิดๆ “ มากว่าพูดว่า “การคิดแบบกลุ่มมักจะผิดพลาด” ก็ว่าได้
แล้วเราจะป้องกันการ การคิดแบบติดกลุ่ม (Groupthink) ได้อย่างไร?
อยากให้ทุกคนลองเอาไปทำในกลุ่มของตัวเองดู คือ ให้กำหนดคนที่จะ “แสดงความเห็นที่ไม่เห็นด้วย “ไว้ล่วงหน้า
ตอนที่จะมีการลงมติกลุ่ม กำหนดให้มีคนแสดงความคิดเห็นตรงกันข้าม
หน้าที่คือให้แสดงความคิดที่ตรงกันข้าม มันเป็นบทบาท ไม่สนใจบรรยาศในการประชุมตอนนั้นก็ได้ เพราะเป็นงานที่ไม่ต้องสนใจบรรยาศอะไรทั้งนั้น
จึงอยากแนะนำเป็นอย่างยิ่ง ก่อนที่จะมีการลงมติกลุ่ม ให้กำหนดบทบาทคนที่ที่จะออกความเห็นตรงข้ามไว้ เพื่อจะเบรค หรือป้องกันการตัดสินใจแบบกลุ่มที่บรรยากาศมันพาไป
นี่ก็คือเรื่อง “การคิดแบบติดกลุ่ม (Groupthink) ทำไมถึงผิดพลาด”
เจอกันใน EP ต่อไปนะคับ じゃまたね。
อ้างอิง :
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
