10 ม.ค. 2023 เวลา 01:42 • สุขภาพ

ExerSciene ความรู้คู่นักกีฬา

กลไกการสร้างพลังงานขณะออกกำลังกายต้องใช้พลังงานจาก3วิธีนี้ผสมกันไป เเต่สัดส่วนแตกต่างขึ้นกับชนิดกีฬา การออกเเรง ความยาวนาน
Glycolysis
คือการสลายเผาผลาญกลูโคสเป็นพลังงาน
1.ใน 3 นาทีเเรกเมื่อออกเเรงอย่างหนักสปีดเร็วจี๊ดระยะสั้นร่างกายจะใช้พลังงานเเบบ anaerobic glycolysis ไม่ใช้ออกซิเจน
ให้พลังงานอย่างมากรวดเร็วได้เเค่ 3 นาที
จากกลูโคส 1 โมเลกุลให้พลังงาน 2 ATP
fast twitch muscle fiber ทำงาน
เกิดกรดเเลคติกและกล้ามเนื้อล้ารวดเร็ว
ใช้ในกีฬาเร่งความเร็วเช่น วิ่ง100 เมตร
กรดเเลคติกใช้ผลิตพลังงานได้ในระยะพักหรือการออกเเรงเบาๆเเบบเเอโรบิก
💥💥ทำอย่างไรนักว่ายน้ำระยะสั้น นักวิ่งระยะสั้นจะหาประโยชน์จากการสร้างพลังงานชนิดนี้ได้มากที่สุด ต้องกินอะไร
ต้องพักอย่างไรบ้าง น่าสนใจมากๆ
2. เมื่อออกกำลังยาวนานออกเเรงน้อย ร่างกายใช้พลังงานจาก aerobic glycolysis โดยใช้ออกซิเจน เช่นวิ่ง 400 เมตรขึ้นไป ปกติจะนับเมื่อออกกำลังเกิน3 นาที กลูโคส 1 โมเลกุลให้พลังงาน 36 ATP ปลดปล่อยพลังงานให้ได้อย่างช้าๆจึงไม่พอในการออกเเรงหนักหน่วงสปีดในเวลาสั้นๆ วิธีนี้ได้พลังงานจากการสลายไขมันก็ได้ ออกเเรงมากใช้พลังงานจากกลูโคสมากขึ้น ออกเเรงน้อยใช้พลังงานจากไขมันมากขึ้น
slow twitch muscle fiber ทำงาน
การสร้างพลังงานเเบบนี้จำเป็นต่อการฟื้นตัวหลังการเเข่งขันกีฬาสปีดหนักระยะสั้นด้วย
คำถามคือ ทำอย่างไรนักกีฬาว่ายน้ำระยะทางยาว นักวิ่งระยะยาว จะได้ประโยชน์จากการสร้างพลังงานแบบนี้มากที่สุด ต้องกินอะไร นานเเค่ไหนก่อนลงเเข่ง วิทยาศาสตร์การกีฬาจะมีบทบาทตรงจุดนี้
3. ATP-CP pathway ไม่ใช้ออกซิเจน
สร้างพลังงานจาก creatine ในกล้ามเนื้อ
creatine phosphate มีปริมาณจำกัด
ใช้มากเมื่อกล้ามเนื้อหดตัว contraction
ให้พลังงานเมื่อออกเเรงหนักได้ 20 วินาที
เช่นการว่ายน้ำ-การวิ่งสปีดใน50 เมตรเเรก
fast twitch muscle fiber ทำงาน
ทำอย่างไรจะมี creatine เพียงพอในกล้ามเนื้อ
กีฬาเเต่ละชนิดใช้พลังงานผสมทั้งสามแบบเเต่สัดส่วนเเตกต่างกันไป เช่น
ว่ายน้ำ sprint 50 เมตร
ใช้พลังงาน ATP-CP 65%
พลังงาน anaerobic glycolysis 30%
และ aerobic glycolysis 5%
ว่ายน้ำ 1500 เมตร
ATP-CP 2%
anaerobic glycolysis 20%
aerobic glycolysis ราว 80%
Swimming Specific Training
ข้อมูลงานวิจัยชี้ว่าการฝึกว่ายน้ำระยะสั้นร่างกายจะปรับตัวให้เชี่ยวชาญการใช้พลังงานดียี่ยมกับการเเข่งระยะสั้น แต่ลดทอนจะสมรรถนะการว่ายทางไกลลง ส่วนผู้ฝึกฝนว่ายน้ำระยะไกลร่างกายจะทนทานการว่ายระยะทางยาวได้ดีแต่ลดทอนความสามารถการว่ายระยะสั้นลงเช่นกัน
สรุป
Train to race ปรัชญานักเเข่ง
ฝึกมาเเข่งเเบบไหนจะเเข่งได้ดีเเบบนั้น
อาจจะไม่ได้ดีทุกแบบ เพราะร่างกายจะจดจำสิ่งที่ฝึกฝนมา รวมทั้งความสามารถในการใช้สร้างพลังงานที่ฝึกมานั่นเอง เหมือนให้แแชมป์นักวิ่ง 100 เมตร ไปเเข่งมาราธอน 42 กิโลเมตร มักสู้นักวิ่ง มาราธอนไม่ได้ เเละให้เเชมป์มาราธอน 42 กิโลเมตรมาเเข่งวิ่ง 100 เมตร ยากที่จะชนะเเชมป์100 เมตรเดิม เพราะฝึกมาคนละทาง
นักลงทุนหุ้นในตลาดหลักทรัพย์เช่นกัน คนซื้อหุ้นพื้นฐานดีรอซื้อตอนหุ้นตกหนักเเล้วถือยาวกินปันผล กับคนซื้อมาขายไปรายวันรายสัปดาห์กินส่วนต่าง capital gain มีทักษะคนละเเบบ ไม่อาจเปรียบเทียบกันได้ ทางใครทางมัน
Source
Complete conditioning for swimming
โดย Dave Salo และ Scott A Riewald
โฆษณา