16 ม.ค. 2023 เวลา 12:04

สีของน้ำมูก​ / เสมหะ​ / ไข้​ กับยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย

ภาพจาก https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/สีน้ำมูก-บอกโรคได้จริงห/
😪น้ำมูก หรือเมือกในทางเดินหายใจ ทำหน้าที่จับกับสิ่งต่างๆที่ปนมากับลมหายใจ เช่น สารก่อภูมิแพ้ (ไรฝุ่น, ละอองเกสร), ควัน, ฝุ่นบ้าน, เชื้อโรค นอกจากนี้ในน้ำมูกยังมีสารต่อต้านเชื้อโรค เช่น แอนติบอดี, เอนไซม์ ซึ่งเราไม่ค่อยได้ให้ความสนใจกับน้ำมูกมากนัก จนกระทั่งเรามีปัญหาเรื่องน้ำมูกไหลมาจากจมูกหรือหวัดไหลลงคอ ​
น้ำมูกใส
เป็นน้ำมูกที่มีความข้นน้อยที่สุด มีลักษณะใส ไม่มีสี เหลวเป็นน้ำ
บ่งบอกถึงการมีสุขภาพดี แต่คนส่วนใหญ่มักเจอบ่อยตอนเป็นหวัดเล็กน้อย หรือภูมิแพ้อ่อนๆ รวมไปถึงตอนร้องไห้
น้ำมูกสีขาว
เหนียวหนืดกว่าแบบใส เกิดจากน้ำมูกขังอยู่ในโพรงจมูกเป็นเวลานานจนสูญเสียน้ำที่เป็นองค์ประกอบหลัก ทำให้น้ำมูกหนาเป็นสีขาว​ แม้ไม่เป็นอันตรายแต่หากพบบ่อยอาจเป็นต้นเหตุของโรคไซนัส
น้ำมูกสีเขียว
เกิดจากภูมิต้านทานกำลังเปิดศึกกับเชื้อโรคบริเวณทางเดินหายใจ​ โดยเม็ดเลือดขาวจะผลิตเอนไซม์ที่ทำให้น้ำมูกเป็นสีเขียวปนเหลืองออกมา
น้ำมูกสีแดง
ส่อสัญญาณบาดเจ็บบริเวณจมูก หรือเส้นเลือดในโพรงจมูกแตก ทั้งจากการสั่งน้ำมูกมากเกินไป แคะขี้มูกบ่อย ทำให้น้ำมูกติดสีแดงจากเลือด​ และเป็นสีน้ำตาลจากเลือดที่แห้งแล้ว
น้ำมูกสีเทา
พบเห็นได้ยากซึ่งอาจเป็นลักษณะอย่างหนึ่งของริดสีดวงจมูกจากไซนัสที่บวมเบ่งออกมา
น้ำมูกสีดำ
อาจเกิดจากการติดเชื้อราที่รุนแรงจนเป็นสัญญาณโรคไซนัสอักเสบจากเชื้อรา รวมถึงสาเหตุจากการสูบบุหรี่หรือใช้สารเสพติด รวมทั้งอยู่เขตอากาศที่เป็นมลพิษมากเกินไป
.
.
😷เสมหะ หรือเสลด คือ การระคายเคืองในลำคอ ที่เกิดจากเชื้อโรค หรือสิ่งแปลกปลอม รวมทั้งพฤติกรรมที่ทำให้เกิดเสมหะ เช่น การดื่มเหล้า สูบบุหรี่ จะทำให้กระตุ้นการหลั่งเสมหะออกมาเคลือบในลำคอ เมื่อหลังออกมาในปริมาณมาก มีความเหนียว ข้น สามารถติดคอได้ สร้างความรำคาญให้เกิดขึ้น ซึ่งเสมหะในคอนี้ สามารถบอกโรคได้เช่นกัน
เสมหะสีใส หรือไม่มีสี
มีลักษณะเป็นเมือกที่ออกมาจากจมูก ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อไวรัส หรืออาจเป็นโรคไข้หวัด​ ภูมิแพ้​ หลอดลมอักเสบ
เสมหะสีขาว​
อาจเกี่ยวข้องกับหลอดลมอักเสบ โรคที่เกี่ยวกับปอด​ กรดไหลย้อน
 
เสมหะสีเขียว หรือเหลือง
ร่างกาย มีการติดเชื้อแบคทีเรีย
อาจเป็นโรคภูมิแพ้​ ไซนัสอักเสบ​ หลอดลมอักเสบ​ ปอดบวม ซิสติกไฟโบรซิส (โรคทางพันธุกรรมที่เกิดจากความผิดปกติของยีน ทำให้สารคัดหลั่งของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายเหนียวข้นขึ้น)​
เสมหะสีชมพู
แสดงว่ามีเลือดออกภายในร่างกาย
อาจเป็นฝีในปอด​ ลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด​ มะเร็งปอด​ วัณโรค
 
เสมหะสีน้ำตาล
เกิดจากสาเหตุเดียวกับเสมหะสีชมพู เพียงแต่ว่าเลือดที่ออกภายในร่างกายนั้น เป็นเลือดที่มีการค้างคาในร่างกายนานมากกว่า
อาจเป็นปอดบวม​ ฝีในปอด​ ฝุ่นจับปอด​ มีพยาธิในปอด
 
เสมหะสีดำ
แสดงว่าร่างกายมีการติดเชื้อรา
อาจเป็นฝีในปอด​ ฝุ่นจับปอด​ มะเร็งปอด
.
.
.
👨‍🏫ในกรณีที่​น้ำมูกหรือเสมหะมีสีเขียวเหลือง​ เกิดจากการที่เม็ดเลือดขาวกำลังทำหน้าที่ดักจับทำลายเชื้อโรค​ ซึ่งส่วนที่เหลือของเม็ดเลือดขาวจะเสียอิเลคตรอน​จากการออกซิไดซ์ทำลายเชื้อโรค ทำให้น้ำมูกเปลี่ยนเป็นสีเขียวหรือเหลือง
ดังนั้นการที่น้ำมูกเปลี่ยนสีจึงไม่ได้บ่งบอกว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรียและไม่ใช่ข้อบ่งชี้ในการให้ยาปฏิชีวนะ
เช่นเดียวกับการมีน้ำมูกเขียวก็ไม่ได้หมายความว่าเป็นไซนัสอักเสบเสมอไป
.
❗อาการที่ควรสงสัยไซนัสอักเสบเฉียบพลันจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่
ไข้หวัดที่อาการไม่ดีขึ้นนานกว่า 10 วัน หรือ
อาการกลับแย่ลงทั้งที่อาการเคยทุเลาลงแล้ว หรือ
มีอาการรุนแรงตั้งแต่แรก ได้แก่
ไข้สูงร่วมกับน้ำมูกข้น หรือปวดใบหน้า ติดต่อกันเกิน 3-4 วันตั้งแต่เริ่มป่วย
.
.
.
👨‍🔬ดังนั้นเมื่ิอคุณสั่งน้ำมูก หรือสูดน้ำมูกลงคอแล้วขากออกมาเป็นเสมหะ อย่าลืมดูสีของน้ำมูก หรือเสมหะ เพราะสีของน้ำมูก อาจบ่งบอกโรคหรือพยาธิสภาพที่ซ่อนอยู่ในโพรงจมูกหรือไซนัส แต่ถ้าให้แน่ใจ ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อให้ได้การวินิจฉัย และการรักษาที่ถูกต้อง​ ในกรณีที่​มาร้านยาควรฟังคำชี้แจง​ของเภสัชกร​ ว่าตามอาการที่เป็นอยู่นี้​ มีความจำเป็นต้องใช้ยาฆ่าเชื้อหรือไม่​ เพราะการใช้ยาฆ่าเชื้ออย่างพร่ำเพรื่อไม่สมเหตุผล​ ย่อมก่อให้เกิดเชื้อดื้อยาได้
.
.
.
😀ใช้ยา​ระวัง​พิษ​ รัก​ชีวิต​อย่า​คิด​ลอ​งยา​
มีปัญหา​เรื่อง​การ​ใช้​ยา​ เชิญ​ปรึกษา​เภสัชกร
.
.
ภาพจาก
Antibiotics Smart Use pknhospital Pharmacy2.pdf
.
.
https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/admin/article_files/1137_1.pdf
.
.
🤒อาการไข้ที่มีสัญญาณบ่งชี้ว่าน่าจะมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
‼️อาการไข้ที่เกิดร่วมกับอาการแสดงเฉพาะที่ของร่างกายแต่ละระบบ
ตัวอย่างอาการไข้ที่มีสัญญาณติดเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่
▪️ระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ อาการไข้ร่วมกับอาการท้องเดิน
▪️ระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ อาการไข้ร่วมกับอาการเจ็บคอ ผนังคอแดง มีจุดหนอง
▪️ระบบผิวหนัง ได้แก่ อาการไข้ร่วมกับผิวหนังอักเสบเป็นหนอง บวมแดง
.
.
.
.
คู่มือ การรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรียด้วยยาปฏิชีวนะ
ที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
.
.
.
.
.
#การใช้ยาปฏิชีวนะในการรักษาโรคติดเชื้อจากฟัน📚
วันนี้ผมเอาตารางสรุปการใช้ยา ที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อจากฟันมาฝากครับ รวมถึงการใช้ยาแบบprophylaxis
ในเด็กและผู้ใหญ่ด้วยครับ สามารถนำไปใช้ในการรักษาคนไข้กันนะครับ😄
ขอบคุณข้อมูลจากการบรรยาย ของอ.ศศิโสภิณ ครับ
เรื่องupdate about antibiotics
#ความรู้คู่ช่องปาก
#clubฟันday
😀มีปัญหา​เรื่อง​การ​ใช้​ยา​เชิญ​ปรึกษา​เภสัชกร​
POSTED 2023.01.16
บทความอื่น
หวัด​ virus vs bact
🔰เจ็บคอ​
หวัดลงคอ​ / Post nasal drip
ไซนัสอักเสบ
ริดสีดวงจมูก
โฆษณา