5 ก.พ. 2023 เวลา 13:36 • ประวัติศาสตร์

#ให้รูปเล่าเรื่อง,#ฝรั่งเศสผู้จัดเจนกับเขมรที่ไม่ธรรมดา,

#เมื่อฝรั่งเศสClaimจดทะเบียนโบราณสถานในกัมพูชากว่า600แห่งในช่วงสมัยรัชกาลที่5, #โปรโมทความยิ่งใหญ่ของนครวัดในงานThe ColonialExpositionof 1931,
สวัสดีครับ เพื่อนๆ
คืนนี้ ผมขออนุญาตส่งบทความสั้นๆ “ให้รูปเล่าเรื่อง” เพื่อปูพื้น เพิ่มอรรถรสในการอ่านนิยายจันทร์เจ้าขากันนะครับ
ขอบคุณครับ
ฝันดีราตรีสวัสดิ์นะครับทุกคน
(T.Mon)
5/2/2023
#เงาประวัติศาสตร์จ่าฟร็องซัวร์และพลทหารแพทริค,
หลุยส์ เดอลาปาร์ต และคณะ
ภาพของหลุยส์ เดอลาปาร์ต (Louis Delaporte) และบรรดาคณะผู้ขนย้ายสมบัตินครวัดออกนอกประเทศกัมพูชากลับไปปารีสและถูกนำไปร่วมแสดงในภายหลังที่งาน The Universal Exposition Paris in 1878
1
ภาพนี้เป็นแรงบันดาลใจให้ผมสร้างตัวละคร จ่าฟร็องซัวร์และพลทหารแพทริคในนิยายจันทร์เจ้าขา ขึ้นครับ
1
เดอลาปาร์ต มีลูกหาบและลูกมือ ราว 50 คนได้ศึกษาและวาดภาพพิมพ์เขียวฉบับสมบูรณ์ที่เป็นสำเนาแผนภูมิทุกอย่างของนครวัด-นครธม ..
เดอลาปสร์ต มีความประทับใจในความยิ่งใหญ่ของอารยธรรมเขมร และหวังจะอวดคนทั้งโลกให้จารึกชื่อของเขา ในวัฒนธรรมโบราณที่เขาค้นพบ ซึ่งเขาและคณะได้ขนย้ายวัตถุโบราณจำนวนมาก ไปยังฝรั่งเศสเพื่อแสดงถึงชัยชนะของฝรั่งเศสในภูมิภาคนี้ รวมถึงสร้างภาพชวนฝันอันน่าตื่นตาตื่นใจให้กับเหล่านักประวัติศาสตร์ในสมาคมฯ
1
#เมื่อฝรั่งเศสClaimจดทะเบียนโบราณสถานในกัมพูชากว่า600แห่งในช่วงสมัยรัชกาลที่5,
1
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ในบันทึกนิราศนครวัด ของสมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ มีพระปรารภถึง นครวัด-นครธมอันเนื่องมาจากการเสด็จเยือน ระหว่างวันที่ 16 พฤศจิกายน-14 ธันวาคม ค.ศ.1924 ไว้อย่างน่าสนใจว่า ..
1
“แต่เมืองนครธม ร้างมาช้านานกว่าห้าร้อยปี บ้านเมืองราษฎร ตลอดจนราชมณเฑียรที่พระมหากษัตริย์เสด็จอยู่สูญเสียหมดแล้ว..
ทั่วตัวเมืองและวัดวาปราสาทกลายเป็นเหมือนซ่อนอยู่ในป่ารกชัฎ”
1
“แต่ก่อนนี้ใครจะไปดูของโบราณในนครธมก็ต้องขี่ช้างบุกป่าหาคนไปช่วยเฉพาะถากทางจึงไปดูได้..
1
พึ่งเที่ยวดูได้สะดวกเมื่อฝรั่งเศสจัดการรักษาของโบราณในที่นี้ วิธีการที่จัดนั้น รัฐบาลมอบหน้าที่ให้สมาคมเอคโคฝรั่งเศสเอกสตรีมออเรียนต์ ซึ่งศาสตราจารย์ฟีโนต์เป็นนายกอยู่ในบัดนี้ อำนวยการรักษาของโบราณ..
1
สมาคมจัดให้มีนายช่างฝรั่งเศสเป็นผู้จัดการรักษาของโบราณ ตั้งทำการประจำอยู่ที่เมืองเสียมราษฐ์คนหนึ่ง ใช้เขมรเป็นนายงาน และจ้างราษฎรเป็นรองงานประจำทำการราว 300 คน ..
1
วิธีตรวจรักษาของโบราณสถานนั้น เริ่มต้นเขาลงมือทำทะเบียนให้รู้จำนวนและตำแหน่งแห่งที่ของโบราณว่ามีอยู่ที่แห่งใดๆบ้าง..
1
ข้อนี้ได้ยินว่า โบราณสถานที่เขาจดทะเบียนไว้แล้วในเขตแดนกรุงกัมพูชามีถึง 600 แห่ง”
1
#เขมรที่ไม่ธรรมดา,
1
ชาวเขมรนำคณะนักประวัติศาสตร์เข้าสำรวจโบราณสถาน
ในนิราศนครวัด ยังกล่าวถึงข้อตกลงในเรื่องการเสาะค้นหาโบราณสถาน กับคนเขมรในพื้นเมือง ว่า..
“การค้นพบโบราณสถานที่ยังไม่พบนั้นตั้งสินบนไว้ ถ้าคนในพื้นที่มาบอกผู้จัดการ และเขาไปตรวจพบได้ความจริงแล้วก็ให้สินบนบำเหน็จรางวีลแก้ผู้มาบอกเป็นเครื่องมือล่อให้ช่วยค้นหา..”
1
#ภาพนักรบชาวข่า
ภาพถ่ายของโจคิม แอนโทนิโอ ในช่วงปี พ.ศ.2443 มีชื่อว่า “ชุดภาพชาวเขมร-นักรบชาวข่า”
1
ภาพถ่ายนักรบชาวข่า
#พลทหารแม่นปืนชาวเขมรที่ถูกฝึกโดยทหารฝรั่งเศสที่พระบรมมหาราชวังในกรุงพนมเปญ,
1
รูปนี้ถ่ายโดยโจคิม แอนโทนิโออีกเช่นกัน เป็นภาพพลแม่นปืนชาวเขมร ที่หน้าพระบรมมหาราชวังกรุงพนมเปญ
1
โดยพระบรมมหาราชวังที่กรุงพนมเปญจะมีลักษณะคล้ายพระบรมมหาราชวังในกรุงเทพฯ
1
“แต่ช้าก่อน..โปรดอย่างพึ่ง Claim!!”
1
ภาพถ่ายของโจคิม แอนโทนิโอที่กรุงพนมเปญ
เพราะพระบรมมหาราชวังที่กรุงพนมเปญสร้างขึ้นในภายหลัง ตามแบบของพระบรมมหาราชวังในกรุงเทพฯ เมื่อประมาณ พุทธศักราช 2413..
1
#โปรโมทความยิ่งใหญ่ของนครวัดในงานThe ColonialExpositionof 1931,
1
The Colonial Exposition in Paris, 1931
ย้อนกลับไปอ่านถึง เมื่ิอครั้งหลุยส์ เดอลาปาร์ต (Louis Delaporte) และบรรดาคณะผู้ขนย้ายสมบัตินครวัดออกนอกประเทศกัมพูชากลับไปปารีสและถูกนำไปร่วมแสดงในภายหลังที่งาน The Universal Exposition Paris in 1878 และอีกครั้งใน งาน The Colonial Exposition in Paris..
1
จากรูป ก็พอจะเห็นว่า ขนสมบัติ ออกมาเยอะแค่ไหน..ถึงพอจะจัดงานได้ยิ่งใหญ่ขนาดนี้
1
ดังนั้นจึงไม่แปลกใจ ที่อารยธรรมเขมรและเรื่องราวของเขมรจะถูกโปรโมทกล่าวขยายผล อย่างน่าตื่นตาตื่นใจ เพื่อให้สมกับความยิ่งใหญ่ของชาติผู้ปกครองประเทศในเวลานั้น..และเพื่อให้สมศักดิ์ศรี..
1
“เขมรที่ไม่ธรรมดา ของชาติผู้ล่าอาณานิคม”
1
สวัสดีและขอจบเพียงเท่านี้,
ร้อยเรียง”ให้รูปเล่าเรื่อง”
(T.Mon),
5/2/2023,
1
ข้อมูลประกอบจาก:ฉายาลักษณ์สยาม,สยามรัฐท่ามกลางจักรวรรดิ์นิยม-อจ ไกรฤกษ์ นานา,Siam Days of Glory,
โฆษณา