16 ก.พ. 2023 เวลา 12:00 • การศึกษา

5 ลักษณะที่สร้างทักษะความคิดสร้างสรรค์

“ความคิดสร้างสรรค์” เป็นคำที่เรามักได้ยินบ่อย หลากหลายวงการต่างให้ความสำคัญกับคำ ๆ นี้ พร้อมเห็นพ้องต้องกันว่าเป็นทักษะที่เราต้องมี
แต่หากให้มาดูว่าจริง ๆ แล้ว อะไรคือองค์ประกอบของการมี “ความคิดสร้างสรรค์” อย่างเป็นรูปธรรม เราอาจจะต้องกลับมาทบทวนกันอีกสักหน่อย เพราะแค่คำว่าความคิดสร้างสรรค์ก็เป็นคำกว้าง ๆ ที่ยังไม่ระบุแน่ชัด
ซึ่งทีมผู้เชี่ยวชาญอันประกอบด้วย ศาสตราจารย์ Bill Lucas, ศาสตราจารย์ Guy Claxton และด็อกเตอร์ Ellen Spencer ได้ทำวิจัยและสรุปออกมาเป็นโมเดลคุณลักษณะ 5 ประการของทักษะคิดสร้างสรรค์ (The Creative Habits of Mind)
โดยปกติโมเดลตัวนี้ถูกนำไปใช้ในการประเมินทักษะความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนในโรงเรียน ซึ่งคุณลักษณะ 5 ประการนั้นประกอบด้วย
(1) มีความอยากรู้อยากเห็น (inquisitive)
มีความสงสัยใคร่รู้ วิพากษ์กับสิ่งที่เกิดขึ้น หมั่นตั้งคำถามที่ชวนให้เกิดการคิดต่อยอด และนอกจากตั้งคำถามแล้ว ยังมีความพยายามที่จะหาขวนขวายหาคำตอบให้กับคำถามของตัวเองด้วย
(2) ช่างจินตนาการ (imaginative)
พัฒนาไอเดียและเล่นกับความเป็นไปได้ใหม่ ๆ เชื่อมโยงสิ่งที่แตกต่างกันรอบตัว ๆ และใช้การหยั่งรู้ด้วยตนเองในการเชื่อมโยงสิ่งต่าง ๆ โดยไม่ต้องพึ่งการคิดเชิงวิเคราะห์เพียงอย่างเดียว
(3) มีความอดทน (persistent)
อยู่กับสิ่งที่ยากและสิ่งที่ท้าทายได้ เพื่อก้าวข้ามไอเดียที่คุ้นชินและทำให้ได้ซึ่งไอเดียที่แปลกใหม่ กล้าที่จะแตกต่างและรับความเสี่ยงอันเกิดจากการทดลองทำอะไรใหม่
(4) ทำงานเป็นทีม (collaborative)
สามารถนำเสนอไอเดียและทำออกมาได้จริง ให้ข้อเสนอแนะและรับฟังข้อวิจารณ์ภายในทีมได้เพื่อพัฒนาไอเดียให้ดียิ่งขึ้น
(5) มีวินัย (disciplined)
หมั่นฝึกฝนทักษะทางเทคนิคต่าง ๆ อยู่สม่ำเสมอ มีการคิดทบทวนกับสิ่งต่าง ๆ ที่ทำไป และคอยพัฒนางานให้ดียิ่งขึ้น
แม้ว่าที่ผ่านมาโมเดลตัวนี้จะถูกนำไปใช้กับการพัฒนาการเรียนรู้ในระดับนักเรียน แต่ถ้าคุณลักษณะเหล่านี้เป็นรากฐานของการสร้างทักษะความคิดสร้างสรรค์แล้ว แม้จะเป็นคนในวัยทำงานก็สามารถหันกลับมาย้อนดูพิจารณาถึงฐานที่ว่านี้ได้
ถ้าจะประเมินว่าเรามีทักษะความคิดสร้างสรรค์เป็นอย่างไร ให้เปลี่ยนมาเป็นถามตัวเราเองว่าเรามีคุณลักษณะต่าง ๆ เหล่านี้หรือไม่ น่าจะทำให้เราประเมินได้ชัดมากยิ่งขึ้น
เพราะความคิดสร้างสรรค์สามารถฝึกฝนและสร้างได้ในคนทุกวัย
อ้างอิง
โฆษณา