~สิ่งต่างๆไม่มีตัวตนถาวรของมันเอง บังคับให้เป็นไปตามใจเราไม่ได้~
[ภายหลังจากที่ภิกษุปัญจวัคคีย์ได้บวชครบทั้ง 5 รูปและเกิดดวงตาเห็นธรรมว่า ‘สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งมวลมีความดับไปเป็นธรรมดา’ แล้ว พระพุทธเจ้าก็ได้สอนต่อไปว่า]
พ: ภิกษุทั้งหลาย รูปเป็นอนัตตา (สิ่งที่มองเห็นจับต้องได้ต่างไม่มีตัวตนถาวรของมันเอง มีแต่เหตุปัจจัยประกอบกันขึ้นและจะเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัยนั้น) ถ้ารูปเป็นอัตตา (มีตัวตนถาวร) รูปนี้ ก็คงไม่เจ็บป่วย และเราก็คงกำหนดได้ว่า ให้รูปของเราเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ หรืออย่าเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ แต่เพราะไม่มีตัวตนถาวร รูปนี้จึงเจ็บป่วย และเราก็ไปบังคับไม่ได้ที่จะให้รูปของเราเป็นหรือไม่เป็นอย่างนั้นอย่างนี้ตามใจเรา
ความรู้สึก (เวทนา)...ความจำ (สัญญา)...ความคิด (สังขาร)...และความรับรู้ (วิญญาณ) ก็ไม่มีตัวตน...เราจะไปบังคับไม่ได้ที่จะให้เป็นอย่างนั้นอย่างนี้ตามใจเรา
ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอคิดว่ารูปเที่ยงหรือไม่เที่ยง?ภ: ไม่เที่ยง
พ: ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์หรือสุข?
ภ: เป็นทุกข์
พ: ก็สิ่งใดไม่เที่ยง เป็นทุกข์ บังคับไม่ได้ เปลี่ยนแปลงตลอด ควรหรือที่จะเห็นว่าสิ่งนั้นเป็นของเรา เป็นตัวเรา
ภ: ไม่ควรเลย
พ: พวกเธอคิดว่าความรู้สึก...ความจำ...ความคิด...ความรับรู้ เที่ยงหรือไม่เที่ยง?
ภ: ไม่เที่ยง
พ: ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์หรือสุข?
ภ: เป็นทุกข์
พ: ก็สิ่งใดไม่เที่ยง เป็นทุกข์ บังคับไม่ได้ เปลี่ยนแปลงตลอด ควรหรือที่จะเห็นว่าสิ่งนั้นเป็นของเรา เป็นตัวเรา
ภ: ไม่ควรเลย
พ: เพราะเหตุนี้แหละ เธอพึงเห็นด้วยปัญญาตามความเป็นจริงว่า ร่างกาย...ความรู้สึก...ความจำ...ความคิด...และความรับรู้ต่างๆทั้งที่เป็นอดีต อนาคต หรือปัจจุบัน ดีหรือเลว หยาบหรือละเอียด ต่างไม่ใช่ของเรา ไม่ใช่ตัวเรา
ผู้ที่เห็นความจริงอย่างนี้ย่อมเบื่อหน่ายสิ่งเหล่านั้น เมื่อเบื่อหน่ายย่อมไม่รู้สึกอยาก เมื่อไม่รู้สึกอยาก จิตย่อมหลุดพ้น เมื่อหลุดพ้นย่อมรู้ชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว ไม่เกิดอีก สิ่งที่ควรทำก็ได้ทำเสร็จสิ้นแล้ว
[พระปัญจวัคคีย์ได้ฟังดังนี้ จิตก็หลุดพ้นจากกิเลสทั้งหมดเพราะไม่ยึดมั่นถือมั่น เมื่อนั้น ในโลกจึงได้มีพระอรหันต์ (พระที่ละการยึดมั่นถือมั่นในตัวตนและหมดสิ้นกิเลสทั้งปวงแล้ว) ทั้งหมดแล้ว 6 องค์]
ที่มา: เรียบเรียงจากพระไตรปิฎก ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 6 (พระวินัยปิฎก มหาวรรค ภาค 1 มหาขันธกะ เรื่องพระปัญจวัคคีย์และเรื่องทรงแสดงอนัตตลักขณสูตร ข้อ 20), 2559, น.25-29
จากเพจ : ชยันโต โพธิธรรมรังสี
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
