28 ก.พ. 2023 เวลา 13:46 • ไลฟ์สไตล์

ปฏิบัติธรรมแล้วได้อะไร?

พอพูดถึงการปฏิบัติธรรม หลายคนอาจรู้สึกไม่ค่อยดีกับคู่สนทนาที่คุยถึงเรื่องนี้  บางคนอาจรู้สึกว่า คนปฏิบัติธรรมคือคนที่มีปัญหา ผิดหวังในชีวิต ชอบทำอะไรสุดกู่ เพี้ยนๆ สร้างภาพ น่าเบื่อ ไม่อยากคุยด้วย ฯลฯ
ผมเองก็เจอคำถามนี้บ่อยๆว่า "ไปปฏิบัติธรรมแล้วได้อะไร?". ผมก็ได้แต่ยิ้ม เพราะพอเดาใจคนถามได้  จึงไม่อยากอธิบายอะไรให้ยืดยาว ก็ตอบไปสั้นๆว่า "ก็ไม่รู้สิ แต่ปฏิบัติแล้วสบายใจ ก็เลยทำอยู่เรื่อยๆ"
คำถามนี้ทำให้นึกถึงธรรมบทหนึ่งของพระพุทธเจ้าที่ว่า "สันทิฎฐิโก" หมายถึง เห็นเอง คือต้องพบเห็นหรือรู้สึกด้วยจิตเอง ไม่ใช่การคาดเดาหรือคิดคำนวณ หรือเชื่อตามคนอื่นหรือเชื่อตามตำราโดยไม่ได้เห็นเองจริงๆ
"อกาลิโก" หมายถึง ไม่มีเรื่องเวลามาเกี่ยวข้อง คือเป็นเรื่องในปัจจุบันทั้งสิ้น คือปฏิบัติเมื่อใด ก็เห็นผลเมื่อนั้น
คนอื่นจะเป็นยังไงผมไม่รู้ แต่สำหรับผม ได้ประเมินตนเองหลังการปฏิบัติมาอย่างต่อเนื่องแล้วเห็นว่า  นี่คือ "ศิลปะในการดำเนินชีวิตประจำวัน ตามปกตินั่นเอง"  เป็นวิธีการชำระจิตให้สะอาด หมดจดมากขึ้น  หากเราปฏิบัติอย่างถูกต้อง ยึดหลักทางสายกลาง และทำอย่างต่อเนื่อง ก็น่าจะมีอะไรดีๆเกิดขึ้นกับเราบ้างล่ะ
พูดถึงเรื่องนี้ ทำให้นึกถึงธรรมะบรรยายที่อาจารย์เคยสอนไว้  ถึงสิ่งชี้วัดของความสำเร็จในการปฏิบัติธรรม  โดยท่านให้เรานำมาถามตัวเองเพื่อประเมินตรวจสอบตนเองตลอดเวลาว่า
"ทุกวันนี้เรายังเสียสละได้มากขึ้นหรือเปล่า  เรามีน้ำใจมากขึ้นหรือเปล่า  เราทำอะไรให้พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ครูบาอาจารย์ และครอบครัวบ้างหรือเปล่า  เราสร้างความเดือดร้อนให้ตนเองและผู้อื่นหรือเปล่า  เราขี้หงุดหงิดน้อยลงหรือเปล่า  เราขยันขันแข็งมากขึ้นหรือเปล่า  เรายังนินทาผู้อื่นอยู่หรือเปล่า
เมื่อมีเหตุการณ์ไม่ดีเกิดขึ้นในชีวิตเรายังโทษคนอื่น โทษฟ้าโทษดินอยู่หรือเปล่า  เรายังเอาแต่ใจตัวเองอยู่หรือเปล่า  เรายังเป็นคนขี้บ่น ใช้เงินเปลือง พูดจาแง่ร้าย ชอบพูดชอบวิจารณ์ผู้อื่นอยู่หรือเปล่า  สิ่งที่เรารับผิดชอบอยู่เราทำได้ดีขึ้น แย่ลง หรือไม่ค่อยใส่ใจ  เราสามารถให้อภัยผู้อื่นได้ไหม โกรธน้อยลงหรือไม่"
อาจารย์บอกว่า "การตรวจสอบประเมินตนเองบ่อยๆก็จะทำให้เราเกิดสติ และหยุดคิดหยุดทำในสิ่งที่ไม่ดี  ใจก็คิดจะทำแต่เรื่องดีๆ  เราก็จะชุ่มชื่นใจที่เรายังไม่ละเลยการปฏิบัติธรรม เพราะเราเชื่อว่าการปฏิบัติธรรมก็คือการพัฒนาคุณภาพชีวิตประจำวันนั่นเอง"
อาจารย์ยังบอกอีกว่า  "การปฏิบัติธรรมนั้น เราปฏิบัติเพื่อให้ได้ผลเป็นความสงบร่มเย็นของใจ เกิดกำลังใจ และเกิดศักยภาพในการใช้ชีวิตในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน หรือในส่วนของการละกิเลส เราไม่ได้ปฏิบัติเพื่อมุ่งหวังเรื่องอื่นใด เมื่อจิตใจของเรามีสมดุล มีความสงบเย็นไปเรื่อยๆ ใจของเราก็จะถอยห่างจากกิเลสมากขึ้นเรื่อยๆ ตามธรรมชาติ  ทำให้เกิดการรู้เห็นตามความเป็นจริงของโลก เกิดคุณค่าต่อตนเองและคนรอบข้าง"
ดังนั้นหากใครยังมีคำถามว่า  "ปฏิบัติธรรมแล้วได้อะไร?" ก็อยากบอกว่า "ลองปฏิบัติด้วยตนเองตามธรรมบท 'สันทิฎฐิโก' และ 'อกาลิโก' ก่อนดีไหม?"
โฆษณา