19 มี.ค. 2023 เวลา 11:42 • ข่าวรอบโลก

หนทางแสนริบหรี่ที่ 'ปูติน' จะถูกจับกุมส่งตัวขึ้นศาลอาญาโลก?

ก่อนอื่น ศาลอาญาระหว่างประเทศ คืออะไร"
*ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ICC International Criminal Court เป็นศาลระหว่างประเทศซึ่งมีที่ทำการอยู่ในกรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ ก่อตั้งขึ้นเพื่อเป็นส่วนเสริมของระบบยุติธรรมที่แต่ละประเทศมีอยู่ จึงมีเขตอำนาจเมื่อเป็นไปตามเงื่อนไขเท่านั้น
ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ICC International Criminal Court
ศาลอาญา ICC เริ่มปฏิบัติงานในวันที่ 1 กรกฎาคม ปี ค.ศ. 2002 เป็นวันที่ธรรมนูญกรุงโรมเริ่มประกาศใช้บังคับ โดยธรรมนูญดังกล่าว เป็นสนธิสัญญาพหุภาคีซึ่ง กำหนดการบริหารจัดการของศาล
รัฐที่เข้าเป็นภาคีแห่งธรรมนูญจะนับเป็นรัฐสมาชิกของศาล ปัจจุบันมีรัฐภาคี 123 รัฐ
ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ICC มีเขตอำนาจดำเนินคดีผู้กระทำความผิดอาญาระหว่างประเทศ 4 โทษฐาน คือ
1. การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์
2. อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ
3. อาชญากรรมสงคราม
4. อาชญากรรมอันเป็นการรุกราน
ศาลอาญาระหว่างประเทศ หรือ ICC International Criminal Court
มีโอกาสแค่ไหน ที่ ประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน จะถูกพิจารณาคดีต่อศาลอาญาระหว่างประเทศ ณ กรุงเฮก?
-คำตอบคือ น้อย - เป็นไปไม่ได้เลย
ผู้สนับสนุน 'หมายจับปูติน'
ประการแรก คือ ต้องทราบก่อนว่า รัสเซียไม่ได้เป็นภาคีของธรรมนูญกรุงโรม (Rome Statute) ซึ่งเป็นสนธิสัญญาที่ก่อตั้งศาลอาญา (ICC) ในปี 2002
ด้วยเหตุนี้ ศาลอาญา (ICC) จึงไม่มีเขตอำนาจศาลเหนืออาชญากรรม ที่กระทำบนแผ่นดินรัสเซีย หรือโดยพลเมืองรัสเซีย เว้นแต่ว่าอาชญากรรมนั้นจะถูกส่งไปยังศาลอาญา (ICC) โดยคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ หรือโดยรัสเซียเอง
ประการที่ 2 - ปัจจุบัน'ปูติน' ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีรัสเซีย นอกจากจะมีอำนาจสูงสุด เขายังได้รับการยกเว้นจากการถูกฟ้องร้องในขณะที่ดำรงตำแหน่งตามรัฐธรรมนูญ และองค์กรนี้ในสายตาของ'รัสเซีย' ก็คือเครื่องมือของชาติตะวันตกเอาไว้โจมตี หรือ 'discrediting strategy into a political text ' เท่านั้น
(แต่...อย่างไรก็ตาม หาก' ปูติน' ต้องลงจากตำแหน่ง หรือถูกปลดจากตำแหน่งในอนาคต เขาอาจถูกดำเนินคดีในข้อหาก่ออาชญากรรมระหว่างดำรงตำแหน่งได้ เช่น อาชญากรรมสงครามหรืออาชญากรรมต่อมนุษยชาติ)
ประการที่ 3 - แม้ว่าประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน จะถูกตั้งข้อหาก่ออาชญากรรมภายใต้เขตอำนาจของศาล ICC แต่ก็แน่นอนว่ายังไม่มีความชัดเจนว่า รัฐบาลรัสเซียจะให้ความร่วมมือ หรือปฏิบัติตามหมายจับที่ออกโดยศาล ซึ่งภาพรวมจากสถานการณ์ขณะนี้ ...โอกาสมีเท่ากับ 0
ว่าด้วยเหตุผลทางกฎหมายรัฐธรรมนูญรัสเซียเอง หรือ ในมุมของ Conservative and Patriotism views และเกียรติยศแห่งศักดิ์ศรี หรือในวลีที่ว่า "Not on my Watch" หรือ "Over my dead body"
โดยรวมแล้ว แม้จะมีความเป็นไปได้ที่ 'ปูติน' อาจจะถูกนำตัวขึ้นศาล ICC เพื่อดำเนินคดีในอนาคต แต่ก็เป็นการยากที่จะประเมินความเป็นไปได้ของเหตุการณ์นี้ เนื่องจากอุปสรรคทางการเมือง และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
แม้ว่าจะเป็นเช่นนั้น แต่คดีของ ICC หลายคดีก่อนหน้าก็แสดงให้เห็นว่าเป็นการยากที่จะลงโทษเจ้าหน้าที่ระดับสูงที่สุด เนื่องจากตลอด 20 ปีที่ผ่านมา ศาล ICC ตัดสินลงโทษผู้กระทำความผิดอาญาระหว่างประเทศเพียง 5 คดี
ชาวรัสเซียฟังคำปราศรัยของประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน
อุปสรรคใหญ่อย่างน้อย 2 อย่าง ที่จะขัดขวางการพิจารณาคดีของ 'ปูติน'
ข้อแรก- (ตามที่กล่าวก่อนหน้า) 'รัสเซีย' ไม่ได้ยอมรับขอบเขตอำนาจของศาล ICC และไม่ได้ร่วมเป็นสมาชิกรัฐภาคี ที่ร่วมสัตยาบรรณสนธิสัญญา ธรรมนูญกรุงโรม (Rome Statute) ซึ่งมีบทบัญญัติว่า
- เป็นภาระหน้าที่ของทุกรัฐภาคีที่จะใช้อำนาจศาลดำเนินคดีต่อผู้ก่ออาชญากรรมระหว่างประเทศ
- ศาล ICC จะเข้าแทรกแซงเฉพาะกรณีที่รัฐเหล่านี้ไม่สามารถ หรือไม่ยอมดำเนินการสอบสวน หรือดำเนินคดี ต่อผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำผิด
ประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน กับ ประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูตินโจ ไบเดน ของสหรัฐอเมริกา
ปัญหาใหญ่อีกประการคือ ศาล ICC ไม่มีกระบวนการพิจารณาคดีลับหลังจำเลย โดยที่ไม่มีผู้ถูกกล่าวหาเข้าร่วมการพิจารณาในศาล จึงทำให้โอกาสที่จะเอาผิดต่อ 'ปูติน' มีอยู่ริบหรี่
ประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน
***ปฏิกิริยาของรัฐบาลเครมลินแห่งมอสโก ต่อการออกหมายจับประธานาธิบดี วลาดีมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย ของศาลอาญาระหว่างประเทศ (ไอซีซี)
ที่ผ่านมา นาย ดมิทรี เปสคอฟ โฆษกรัสบาลเครมลิน ได้แสดงความคิดเห็นตอบโต้ หมายจับ และคำกล่าวอ้างของศาลแห่งว่า
"รัสเซียก็เหมือนกับประเทศอื่นๆ หลายชาติ ไม่ได้รับรองขอบเขตอำนาจของศาลแห่งนี้"
ดมิทรี เปสคอฟ โฆษกรัฐบาลเครมลิน ในวันศุกร์ (17 มี.ค.66)
"หมายจับเป็นเรื่องน่าโมโห และไม่อาจยอมรับได้ มันไม่มีค่า และเป็นโมฆะจากมุมมองทางกฎหมาย"
ดมิทรี เปสคอฟ โฆษกรัฐบาลเครมลิน ในวันศุกร์ (17 มี.ค.66)
อย่างไรก็ดี หมายจับผู้นำรัสเซียครั้งนี้ จึงอาจเป็นแค่การส่งสัญญานเพื่อยืนยันอย่างเป็นทางการ จากองค์กรยุติธรรมระหว่างประเทศ ต่อประชาคมโลกว่า
สิ่งที่กำลังเกิดขึ้นในยูเครนเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ เพื่อหวังว่าจะช่วยยับยั้งไม่ให้การก่ออาชญากรรมแบบนี้ดำเนินต่อไป
โฆษณา