บทความ Blockdit ตอน นอสตราดามุสตัวจริง
นักทำนายอนาคตที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งในโลกย่อมคือนอสตราดามุส ข้อเขียนของเขาถูกตีความเป็นคำทำนายต่างๆ ว่าแม่นยำยิ่งนัก
แต่หากศึกษาอย่างละเอียดจะรู้ว่า การทำนายแบบนี้เป็นการเอาข้อเขียนในอดีตมาผูกกับเหตุการณ์ เป็นประเภท จับยัด เหมือนผลสลากกินแบ่งออกมาแล้ว ค่อยโยงว่าตัวเองทายแม่น คำทำนายของนอสตราดามุส (หากเขาตั้งใจให้งานเขียนเป็นคำทำนายจริง) จึงไม่มีความเป็นวิทยาศาสตร์
ทว่าโลกเราก็มีบุคคลผู้หนึ่งที่ทำนายเหตุการณ์ล่วงหน้าอย่างแม่นยำและอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ เขาคนนั้นมิใช่หมอดู แต่เป็นนักวิทยาศาสตร์และนักเขียน คนเขียนนิยายไซไฟชั้นดีจำนวนหนึ่ง
อาร์เธอร์ ซี. คลาร์ก (Arthur C. Clarke) คนที่ผมชอบเรียกเขาว่า ปู่อาร์เธอร์
ACC สมัยหนุ่ม
นิยายวิทยาศาสตร์ของปู่อาร์เธอร์ต่างจากนักเขียนคนอื่นคือหากนักเขียนคนหนึ่งจะเล่าเรื่องการเดินทางในอวกาศ นักเขียนทั่วไปจะบรรยายว่ายานข้ามจากดาว ก. ไปดาว ข. ก็จบ แต่เขาจะอธิบายแบบจัดเต็ม นั่นคือยานอวกาศหน้าตาเป็นอย่างไร ทำงานด้วยระบบอะไร มันสร้างแรงโน้มถ่วงเทียมได้ยังไง ถ้าเดินทางนานๆ ระบบจำศีลเป็นอย่างไร เขาอธิบายความเป็นไปได้ทางเทคนิคในแทบทุกจุด
ในเรื่อง 2001: A Space Odyssey อธิบายว่ายานอวกาศมีแรงโน้มถ่วงเทียมที่เกิดจากการหมุนเหวี่ยงของยาน หรือเรื่อง Rendezvous with Rama บรรยายยานของพวกต่างดาวแบบละเอียดยิบ
ในเรื่อง Imerial Earth เขาบรรยายว่าหากมนุษย์จากดาวเคราะห์ดวงอื่นเดินทางมาเยือนโลกเรา ก็ต้องผ่านการปรับและฝึกให้ร่างกายรับแรงโน้มถ่วงต่างกันได้ก่อน ไม่ใช่มาถึงก็เดินปร๋อเลยอย่างในหนัง
นอกจากงานนิยาย ปู่อาร์เธอร์ยังเขียนสารคดีวิทยาศาสตร์มากมาย โดยเฉพาะเรื่องการเดินทางไปในอวกาศ เขียนมาตั้งแต่ 1950 งานของเขาจริงจังจนสามารถใช้เป็นงานอ้างอิงได้ ทั้งนี้เพราะเขาเป็นนักวิทยาศาสตร์จริงๆ ด้วย
ความรู้จริงเรื่องวิทยาศาสตร์อวกาศ และการเดินทางระหว่างดวงดาว ทำให้เขาเป็นที่ต้องการตัวในฐานะผู้บรรยายหรือผู้วิจารณ์การส่งจรวดไปนอกโลก เช่น การเดินทางครั้งประวัติศาสตร์ของอพอลโล 11
เมื่อนักสร้างจรวดเยอรมัน-อเมริกัน เวอร์เนอร์ ฟอน บราวน์ ต้องการอธิบายต่อประธานาธิบดีเคนเนดีว่า การไปดวงจันทร์เป็นไปได้จริงอย่างไร ก็ต้องใช้หนังสือของปู่อาร์เธอร์เรื่อง The Exploration of Space (1951) อ้างอิง
ปู่อาร์เธอร์มองไปไกลจนได้รับฉายาว่า Prophet of the Space Age (นักพยากรณ์แห่งยุคอวกาศ)
ขณะที่คนจำนวนมากในโลกตอนนี้กลัวว่า AI หรือเครื่องจักรฉลาดๆ จะมาแทนที่มนุษย์ นานปีมาแล้ว ปู่อาร์เธอร์กลับมีความเชื่อว่าวันหนึ่งเรานั่นแหละที่อาจย้ายไปอยู่ในร่างเครื่องจักร เพราะมันคือส่วนหนึ่งของวิวัฒนาการ
"ผมคิดว่าเป็นไปได้ว่าเราขณะที่เราพัฒนา เราจะเคลื่อนจิตของเราไปสู่เครื่องจักร คุณจะสามารถมีประสบการณ์ทุกอย่าง สามารถอยู่ได้ทุกที่"
ถ้าคนทั่วไปหรือนักเขียนนิยายไซไฟทั่วไปพูดอย่างนี้ เราก็อาจสรุปได้ว่ามันเป็นแค่จินตนาการฝันเฟื่อง แต่หากคนพูดปู่อาร์เธอร์ เราต้องรับฟังมันอย่างจริงจัง
เขามองไปไกลและคิดข้ามช็อตเสมอ
ในปี 1945 คลาร์กทำนายว่าจะมีการสื่อสารทางดาวเทียม ทั้งที่ตอนนั้นโลกยังไม่มีดาวเทียม
แม้จะไม่ใช่คนแรกที่คิดเรื่องดาวเทียมโคจรรอบโลก แต่เขาเป็นคนพัฒนาความคิดนี้อย่างเป็นรูปธรรม มีส่วนแผ้วทางให้เกิดดาวเทียมขึ้นจริงๆ เราจึงให้เครดิตเขาเรื่องเป็นผู้ทำให้โลกมีดาวเทียม
นอกจากนี้เขายังเสนอไอเดียการถ่ายทอดสดผ่านดาวเทียม ทั่วทุกมุมโลก ตีพิมพ์ในนิตยสาร Wireless World ฉบับตุลาคม 1945 และทำได้จริงก็ในปี 1962
ปี 1964 ปู่อาร์เธอร์ทำนายการเกิดของระบบคอมพิวเตอร์หรืออินเทอร์เน็ต มันกลายเป็นความจริง
หลายสิบปีก่อนยุคโทรศัพท์มือถือ เขาทำนายเรื่องสิ่งประดิษฐ์อุปกรณ์สื่อสารส่วนตัวที่ทุกคนมีติดตัว เวลาจะมาถึงเมื่อเราสามารถโทร.หาใครสักคนที่ไหนในโลกได้ เพียงแค่กดปุ่มเลขหมาย เขายังทำนายว่าอุปกรณ์ชนิดนี้จะสามารถกำหนดพิกัดใดๆ บนโลกได้ และจะไม่มีคนหลงทางอีกต่อไป เขาเชื่อว่าสิ่งประดิษฐ์ชนิดนี้น่าจะเป็นจริงในทศวรรษ 1980
ทายพลาดแค่เรื่องเวลา แต่สิ่งประดิษฐ์ที่เรียกว่าสมาร์ทโฟนทำทุกอย่างที่ว่ามานี้ได้จริงหมด
ในปี 1974 คลาร์กทำนายการกำเนิดอี-แบงกิ้ง ช็อปปิ้งออนไลน์ การจองตั๋วหนัง ฯลฯ เขาทำนายว่าคนในยุคอนาคตยุคนั้น จะมีคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กกะทัดรัดที่สามารถใช้พูด สามารถใช้หาข้อมูลทุกอย่างที่ต้องการ เช่น บัญชีธนาคาร การจองตั๋วหนัง
ทุกอย่างเป็นจริงหมด
เขาเป็นมนุษย์ผู้มาก่อนกาลจริงๆ
ถ่ายคู่กับฉากหนังเรื่อง 2001
ขณะที่ชาวโลกไม่น้อยเห็นว่าโครงการอวกาศเป็นเรื่องสิ้นเปลือง เปล่าประโยชน์ ปู่อาร์เธอร์กลับมองว่าประโยชน์ของโครงการอวกาศไปไกลกว่าแค่การศึกษา เฉพาะคุณค่าทางแรงบันดาลใจของมันสูงกว่าเงินลงทุนหลายเท่า
ยังไม่ต้องพูดถึงประโยชน์การพัฒนาวิทยาการต่างๆ นับร้อยๆ อย่างที่ปรับปรุงคุณภาพชีวิตของชาวโลก
เรื่องบางเรื่องมองใกล้ๆ จะเห็นแค่มุมของความเปล่าประโยชน์ ต้องมองไกลๆ จึงจะเห็นประโยชน์ในภาพรวมของมนุษยชาติ
ปู่อาร์เธอร์มักพูดเรื่องการขึ้นบกของปลา จนวิวัฒนาการเป็นมนุษย์ในวันนี้ หากวันนั้นไม่มีปลาตัวไหนกล้าขึ้นบก หรือเห็นว่าการขึ้นบกเป็นเรื่องเปล่าประโยชน์ เราก็ไม่มีทางเกิดเป็นสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าคน ในรูปชีวิตอย่างที่เป็นอยู่ ณ วันนี้
และขณะที่เราชาวมนุษย์ขึ้นจรวดไปในอวกาศแล้ว พวกมันยังคงเป็นปลา
เขาชอบคำกล่าวของเพื่อนนักเขียนไซไฟ แลร์รี นิเวน ที่ว่า "พวกไดโนเสาร์สูญพันธุ์เพราะพวกมันไม่มีโครงการอวกาศ และถ้าเราสูญพันธุ์เพราะเราไม่มีโครงการอวกาศ ก็สมน้ำหน้าว่ะ"
โลกคือความเปลี่ยนแปลง ชีวิตคือความเปลี่ยนแปลง ถ้าเราตามไม่ทันความเปลี่ยนแปลง และไม่มีวิสัยทัศน์ เราก็จะสูญพันธุ์
นอกจากนี้เรายังต้องมีความกล้าที่จะคิดในเรื่องที่คนส่วนมากเห็นว่าเป็นไปไม่ได้
ความจริงที่เขาพยายามชี้คือ ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ของโลกก้าวไปเร็วมาก จนเขามองว่า ด้วยอัตราเร็วของความก้าวหน้าในยุคปัจจุบัน (ปีที่เขาพูดประโยคนี้คือ 1983) มันแทบเป็นไปไม่ได้ที่จะจินตนาการว่าการค้นพบทางเทคโนโลยีใดๆ ที่จะทำไม่สำเร็จ (ถ้าหากมันทำได้จริงๆ) ภายในไม่กี่ร้อยปีข้างหน้า
หากโลกไม่พังเพราะสงครามนิวเคลียร์หรือโรคร้ายใดๆ เสียก่อน มนุษยชาติก็น่าจะไปถึงจุดที่ ณ ปัจจุบันเราเห็นว่ามันเป็นแค่ความฝันเฟื่องหรือเป็นไปไม่ได้
เทคโนโลยีชั้นสูงมากๆ นั้นมักแยกไม่ออกจากมายากล
เขาบอกว่า มันสำคัญที่จะจดจำว่า ข้อมูล (information) ไม่ใช่ความรู้ (knowledge) ความรู้ไม่ใช่ปัญญา (wisdom) และปัญญาไม่ใช่การมองเห็นอนาคต (foresight) แต่ข้อมูลเป็นขั้นตอนจำเป็นอันแรกที่จะนำไปสู่ทั้งหมดนี้
ปู่อาร์เธอร์บอกว่า "นี่เป็นยุคแรกในประวัติศาสตร์มนุษยชาติที่เราสนใจเรื่องอนาคต ซึ่งเป็นเรื่องย้อนแย้งอยู่บ้าง เพราะเราอาจจะไม่มีอนาคต!"
มนุษย์เสียเงินทองทรัพยากรมากมายมหาศาลเพื่อทำลายตัวเอง
นิยายวิทยาศาสตร์น้อยครั้งพยายามทำนายอนาคต ที่เป็นมากกว่าคือมันพยายามป้องกันอนาคต
เพราะเราอาจฆ่ากันตายหมดก่อน
ACC ในวัยชรา
ในความคิดของปู่อาร์เธอร์ วิสัยทัศน์ไม่เพียงมาจากการคิดนอกกรอบ แต่ความกล้าที่จะคิดนอกกรอบ ซึ่งมนุษยชาติยังติดอยู่ในกรอบของหลายเรื่อง เช่น ศาสนา
มุมมองเรื่องศาสนาของเขาน่าสนใจ โดยเฉพาะคริสต์ศาสนา และเขาก็มักพูดตรงๆ แรงๆ
เขาบอกว่าเขาเป็น atheist เขาไม่เชื่อเรื่องพระเจ้าและชีวิตหลังความตาย แต่นั่นไม่ได้ทำให้เขามีอคติต่อศาสนาเทวนิยม เขาว่าที่เหตุผลและหลักฐานที่ปรากฏ (คุณปู่สั่งเสียว่า งานศพของเขาต้องไม่มีพิธีกรรมทางศาสนาใดๆ โดยเด็ดขาด)
เขามองว่า ความเชื่อว่าพระเจ้าสร้างมนุษย์ขึ้นมาโดยอิงกับรูปลักษณ์ของพระองค์ เป็นระเบิดเวลาของรากฐานของศาสนาคริสต์
ประโยคของเขาที่สวนแทงความเชื่อของคนจำนวนมากคือ "I don't believe in God but I'm very interested in her."
เขาเคยบอกว่า หากพระเยซูไม่ได้ตายบนไม้กางเขน สัญลักษณ์ของคริสต์ก็จะเป็นรูปเครื่องประหารที่ใช้
J. B. S. Haldane นักเขียนที่เขาชื่นชม เขียนจดหมายถึงเขาว่า ถึงแม้เขาจะอยู่ฝั่งตรงข้ามกับคริสต์จักร แต่คลาร์กสมควรได้รับรางวัลในด้านเทวนิยม เพราะเขาเป็นหนึ่งในไม่กี่คนในโลกที่สามารถหามุมมองใหม่มาเขียนเรื่องศาสนาคริสต์ได้เสมอ
คนที่เคยอ่านเรื่องสั้น The Nine Billion Names of God (1953) และ The Star (1956 รางวัล Hugo Award) น่าจะเห็นด้วย
ในเรื่องศาสนาโดยทั่วไป เขาบอกว่า ทางใดก็ตามที่พาไปหาความรู้ก็คือทางของพระเจ้า หรือความจริง แล้วแต่ว่าชอบคำไหน
ความเชื่อศรัทธาที่ไม่สามารถอยู่รอดการทดสอบด้วยความจริง ไม่มีค่าควรให้คิดถึง
คำกล่าวหนึ่งของเขามีมุมมองที่น่าสนใจคือ "หนึ่งในโศกนาฏกรรมยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติคือการที่ศีลธรรมถูกศาสนาปล้นชิงไปเป็นสมบัติของตัวเอง"
เหตุผลเพราะเราไม่ต้องมีศาสนาก็มีศีลธรรมได้
เขาบอกว่า หลักการของศีลธรรมนั้นง่ายมาก และไม่ต้องมีศาสนาเลย มันก็คืออย่าทำต่อคนอื่นสิ่งที่เราไม่อยากให้คนอื่นทำกับเรา สำหรับผมมันดูเหมือนมีแค่นั้น
แต่เขาก็เห็นว่ามันต้องมีทั้งสองอย่าง แต่ "เราไม่สามารถมีวิทยาศาสตร์ที่เหนือกว่าศีลธรรม มันเป็นส่วนผสมที่ไม่มั่นคงและทำลายตัวเอง"
เพราะเขาเห็นว่า "ต่อให้เป็นคนที่มีการศึกษาก็ยังต้องการ ไม้ค้ำทางอารมณ์ มันเป็นความรู้สึกที่ดีที่รู้สึกว่ามีใครเบื้องบนกำลังดูแลเราอยู่ ความคิดความเชื่อแบบนี้ไม่มีอันตรายอะไร จนกระทั่งมันกลายเป็นความลุ่มหลง"
ในเรื่องโหราศาสตร์ เขาบอกว่า "อาจเป็นว่านักโหราศาสตร์โบราณได้รับความจริงสวนทางกัน เมื่อพวกเขาเชื่อว่าดวงดาวควบคุมชะตาชีวิตมนุษย์ เวลาอาจมาถึงเมื่อมนุษย์ควบคุมชะตาชีวิตของดวงดาว"
จะมองแบบนี้ได้ เขาต้องเป็นนัก lateral thinking ตัวจริง
ผมอ่านงานของปู่อาร์เธอร์เกือบครบ ชอบมุมมองของเขาที่คาดไม่ถึงเสมอ หลายเรื่องก็เข้าไปในพื้นที่ของศาสนา ปรัชญาซึ่งสวนทางกับที่เคยได้รับการสั่งสอนมา แต่เมื่อขบคิดดู ก็พบว่าเขามีเหตุผลรองรับ
ปู่อาร์เธอร์มองเห็นว่าสื่ออาจมีอำนาจเหนือกว่านักการเมืองเสียอีก เขาพูดขำๆ ว่า "ผมมีแฟนตาซีว่า เท็ด เทอร์เนอร์ (คนก่อตั้ง CNN) ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดี แต่ปฏิเสธตำแหน่งนั้น เพราะเขาไม่ต้องการสูญเสียอำนาจของเขา"
แล้วเขามีความเห็นเกี่ยวกับสิ่งทรงภูมิปัญญาต่างดาวอย่างไร?
เขาเชื่อว่าจักรวาลมีสิ่งทรงภูมิปัญญาต่างดาว แต่ยังไม่เคยมีสิ่งทรงภูมิปัญญาใดๆ มาเยือนโลก ยังไม่มีหลักฐานสักชิ้นเดียวที่ชี้ไปทางนั้น แต่เขาเชื่อว่าวันหนึ่งเราจะมีแขกจากจักรวาลมาเยือน
เขาเคยทายเล่นๆ ว่า น่าจะเป็นปี 2100
เขาบอกขำๆ ว่า ผมแน่ใจว่าจักรวาลเต็มไปด้วยชีวิตทรงภูมิปัญญา พวกนั้นทรงภูมิปัญญามากเกินกว่าจะมาที่นี่
มองต่างมุม มองข้ามช็อตเสมอ และมีอารมณ์ขันแบบเจ็บๆ
อ่านงานของปู่อาร์เธอร์แล้วฉลาดขึ้นจริง
ทำอย่างไรเราจึงจะสามารถคิดลึกได้สักเสี้ยวหนึ่งของเขา?
คุณปู่บอกว่า "ทางเดียวที่จะค้นพบข้อจำกัดของความเป็นไปได้ก็คือก้าวข้ามมันไปในความเป็นไปไม่ได้"
ในมุมมองของเขา ไม่มีอะไรเป็นไปไม่ได้ หรือไม่คุ้มทดลอง เขาบอกว่าทุกไอเดียใหม่ๆ ต้องผ่านสามด่าน
1 มันทำไม่ได้หรอก
2 มันอาจจะทำได้ แต่ไม่คุ้มทำว่ะ
3 กูรู้แต่แรกแล้วว่ามันเป็นไอเดียดี!
หมายเหตุ : คำทำนายอนาคตที่ปู่อาร์เธอร์เขียนทำนายมาหลายสิบปี จำนวนหนึ่งตีพิมพ์ในเรื่อง Profiles of the Future เป็นหนังสือเปิดกะโหลกเล่มหนึ่ง ขอแนะนำ
- 163
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
