...*ซอมพอ*...
"ซอมพอ"..เป็นดอกไม้ที่ขึ้นง่าย พบอยู่ทั่วไป โดยเฉพาะตามป่าละเมาะ และ ทิวแถวสองข้างริมถนนหลวง
(*ขอแทรก* สมัยก่อน ถนนจากตัวเมืองเชียงใหม่ ซึ่งเป็นถนนหินบดอัด ราดหน้าด้วยน้ำยางมะตอยต้ม แล้วใช้ทรายโรยถมผิว เมื่อยามอากาศร้อนจัด ยางมะตอยชนิดนี้ จะละลายเยิ้ม ผู้คนสมัยก่อนที่เดินเท้าเปล่าไปตามถนนเหล่านี้ ก็จะเจอปัญหายางมะตอยติดฝ่าเท้า)
-ไป..อ.หางดง, สันป่าตอง, จอมทอง,
ฮอด
-ไป..อ.ดอยสะเก็ด
-ไป.. อ.สันทราย
ตลอด 2 ข้างทาง
จะมีต้นซอมพอขึ้นเรียงรายตลอดเส้นทาง
*ยกเว้น*..เส้นทาง
-ไป..อ.แม่ริม, แม่แตง, เชียงดาว, ฝาง
จะเป็น.."ต้นขี้เหล็ก"
และ..
-ไป อ.สารภี
และ.. จ.หละปูน
จะเป็น.."ต้นยางนา"
-ถนนอีกสาย เส้นทางไป อ.สันกำแพง
จะเป็น.."ต้นฉำฉา"
และ..ก็จะขอเพิ่มถนนพิเศษ เส้นเล็กๆ ในตัวเมือง ที่บรรดา..หนุ่มหน้อย หนุ่มใหญ่ รวมถึง..เฒ่าทารก มักจะชอบไปเดินสัญจรสวนสนามกัน..ยามค่ำคืน แถว..ย่านกำแพงดิน (*เป็น..1 ใน 3 หมุดหมาย ของ.."คำขวัญของเจียงใหม่" ที่แนะนำนักท่องเที่ยวต้องไป..-must have- ให้ครบ ว่า..
**ไปกำแปงดิน,
กิ๋นข้าวซอย,
ขึ้นดอยสุเต็ป**
ม่ายงั้น..จะไม่ถือว่า มาเถิงเจียงใหม่..เน้อเจ้า)
ก็จะเป็น...
..."ต้นมะขามเทศ"...
.."ซอมพอ"..
มี ๒ ประเภท คือ..
๑.ต้นหางยูงฝรั่ง มีลำต้นที่ใหญ่ ดอกใหญ่ ดอกซอมพอฝรั่งมีหลายสี ออกไปทางเฉดแดง แสด และ..
ที่หายาก คือ..สีเหลือง
๒. ต้นหางนกยูงไทย หรือ หางนกยูงบ้าน มีลำต้นต้นเล็ก มีหนาม ดอกเล็ก ดอกซอมพอพื้นบ้านจะมีหลายสี ทั้งแดง ชมพู เหลือง
เม็ดในฝักอ่อนของซอมพอหลวง กินได้ เช่นเดียวกับเม็ดในฝักอ่อนของดอกซอมพอหรือ หางนกยูงไทย
คนลานนาโบราณนิยมเก็บมากินสด แบบเม็ดถั่ว เม็ดกระถิน โดยเอามากินกับน้ำพริก
หางนกยูง..เป็นสมาชิกในวงศ์ถั่ว
..ภาคใต้เรียกหงอนยูง
..ภาษาอังกฤษ
เรียก..
.."Flam-boyant" หรือ..
.."Flame tree"
จาก..สีสันของดอก
ที่จะออกดอกสีส้มแดงเต็มต้น มองดู..คล้ายต้นไม้ มีไฟลุกโชนอยู่บนต้น
ชื่ออื่นในภาษาอังกฤษเรียก peacock flower ซึ่งความหมายตรงกับชื่อภาษาไทย
หางนกยูงฝรั่งเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ..ขนาดกลาง สูง 10-15 เมตร เรือนยอดแผ่กว้างกลมคล้ายร่ม เปลือกสีน้ำตาลอ่อนอมขาว
ถึง..น้ำตาลเข้ม
ใบประกอบคล้ายขนนก..สองชั้น เรียงสลับบนกิ่ง
ดอกช่อ..จะออกที่ปลายกิ่ง และ ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง
ดอกซอมพอ..มีสีสด กลีบดอก 5 กลีบ
..กลีบ 4 กลีบ..มีขนาดเท่ากัน
..กลีบสุดท้าย..มีขนาดใหญ่กว่า โคนเรียวเป็นแถบ ปลายแผ่กลม
สีขาวมีจุดประสีส้ม มองดูคล้าย.."แพนหางนกยูง..เวลารำแพน"
ผลเป็นฝักแบนรูปดาบ ภายในมีเมล็ดเรียงเป็นแถวเดียว
ต้นซอมพอหลวงจะทิ้งใบเป็นระยะเวลาสั้นๆ ก่อนออกดอกพร้อมผลิใบในช่วงฤดูร้อนตั้งแต่..ประมาณช่วงเดือนเมษายน จนถึงต้นฤดูฝน-มิถุนายน-
ซึ่งประจวบกันกับช่วงประเพณีสงกรานต์หรือ ปีใหม่ของลานนา
ความที่มีสีสันสดใส ดอกซอมพอหลวง
จึงได้รับความนิยมนำมาตกแต่งขบวนรถแห่สรงน้ำพระพุทธสิหิงค์ และ รถเล่นน้ำ(รถบรรทุกถังน้ำ/โอ่งน้ำขับตะเวณไล่สาดน้ำผู้คนสองข้างทางในช่วงเทศกาลสงกรานต์
รวมถึง..
เมื่อล่วงไปจนถึงช่วงงานประเพณีใส่ขันดอก (ประเพณี..ปุจาเสาอินทะขิล -บูชาเสาหลักเมือง-)ในช่วงฤดูฝน ดอกซอมพอก็เป็นดอกไม้อีกชนิดหนึ่ง
ที่นิยมนำไปใช้ใส่ขันดอก เพื่อบูชาเสาหลัก เมือง หรือ เสาอินทขีล ในบริเวณวัดเจดีย์หลวงวรวิหาร อ.เมือง จ.เชียงใหม่
เม็ดในฝักอ่อนของซอมพอหลวง กินได้ เช่นเดียวกับเม็ดในฝักอ่อนของดอกซอมพอหรือ หางนกยูงไทย คนลานนาโบราณนิยมเก็บมากินสด แบบเม็ดถั่ว เม็ดกระถิน โดยเอามาจิ้มกินกับน้ำพริก
ใบของดอกซอมพอหลวง มีน้ำมันหอมระเหยชนิดหนึ่งซึ่งแมลงหวี่ไม่ชอบ คนลานนาโบราณ จึงมักจะเด็ดใบซอมพอหลวงมาทัดหูไว้ หรือเอามาปักไว้ในบริเวณ เวลานั่งทำงานบ้านนานๆ แมลงหวี่จะได้ไม่มาตอมให้รำคาญ
สมัยชีวิตในวัยเรียน ก็นึกถึงความหลัง ช่วงดอกทองกาวสีแสดบาน ก็รู้ได้ว่า..เป็นสัญลักษณ์ของการสอบไล่
และ..
ยาม..ดอกซอมพอบาน
ก็เข้าใจได้เลยว่า..เทศกาลสงกรานต์ หรือ..ประเพณีปี๋ใหม่เมือง กำลังมาฮอดมาถึง..แล้ว
*หมายเหตุ*
สังเกตุเห็นว่า..ช่วงสี่ห้าปีที่ผ่านมา ดอกซอมพอจะบานหลังช่วงสงกรานต์ บางปีต้องรอถึง..ช่วงกลางค่อนไปทางปลายฤดูฝน จึงจะได้เห็น..
.."ดอกซอมพอ"..
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
