17 เม.ย. 2023 เวลา 08:25 • การเมือง

หรือนี่จะเป็นจุดจบของอิทธิพลอเมริกันในตะวันออกกลางในยุคนี้?

ตะวันออกกลางเป็นแหล่งบ่มเพาะความไม่มั่นคงทางการเมืองและเศรษฐกิจมาช้านาน และในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา สหรัฐฯ และจีนต่างก็พยายามที่จะใช้อิทธิพลของตนในภูมิภาคนี้ ในขณะที่อเมริกาทำผิดพลาดหลายครั้งในนโยบายตะวันออกกลาง จีนก็ประสบความสำเร็จในการสร้างความสัมพันธ์เชิงบวกกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาค
หนึ่งในความผิดพลาดครั้งใหญ่ที่สุดของอเมริกาในตะวันออกกลางคือการรุกรานอิรักในปี 2546 สงครามเกิดขึ้นจากหลักฐานเท็จที่ว่าอิรักมีอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง และความขัดแย้งที่ตามมาได้สร้างความทุกข์ทรมานอย่างใหญ่หลวงให้กับชาวอิรัก สงครามยังสร้างสุญญากาศทางอำนาจที่ทำให้กลุ่มต่างๆ เช่น ISIS สามารถตั้งหลักได้ในภูมิภาคนี้ และทำให้ตะวันออกกลางทั้งหมดสั่นคลอน
ในทางกลับกัน จีนหลีกเลี่ยงการเข้าไปเกี่ยวข้องกับความขัดแย้งในตะวันออกกลาง แต่จีนกลับมุ่งสร้างความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาคแทน ซึ่งประสบความสำเร็จ โดยขณะนี้จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของหลายประเทศในตะวันออกกลาง วิธีการนี้ทำให้จีนสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับประเทศต่างๆ เช่น อิหร่านและซาอุดีอาระเบีย ซึ่งแต่เดิมเคยเป็นศัตรูกับชาติตะวันตก
ความผิดพลาดอีกอย่างที่อเมริกาทำในตะวันออกกลางคือการสนับสนุนระบอบเผด็จการ ในอดีตสหรัฐอเมริกาสนับสนุนเผด็จการในประเทศต่างๆ เช่น ซาอุดีอาระเบียและอียิปต์ เพื่อรักษาเสถียรภาพในภูมิภาค การสนับสนุนนี้แลกมาด้วยต้นทุนของประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน และมีส่วนทำให้สหรัฐฯ ไม่พอใจในตะวันออกกลาง
ในทางกลับกัน จีนกลับใช้แนวทางปฏิบัติมากกว่า แม้ว่าจีนจะไม่ได้เป็นแกนนำสนับสนุนประชาธิปไตยหรือสิทธิมนุษยชนในภูมิภาค แต่ก็ไม่ได้สนับสนุนระบอบเผด็จการอย่างแข็งขัน แต่จีนกลับมุ่งสร้างความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาค และสามารถรักษาความสัมพันธ์เชิงบวกกับประเทศต่างๆ โดยไม่คำนึงถึงระบบการเมือง
ในที่สุด อเมริกาก็ทำผิดพลาดเช่นกันที่ให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาทางทหารมากเกินไปในตะวันออกกลาง แนวทางนี้ส่งผลให้เกิดความขัดแย้งมากมายและไม่สามารถระบุสาเหตุของความไม่มั่นคงในภูมิภาคได้ ในทางตรงกันข้าม จีนให้ความสำคัญกับการพัฒนาเศรษฐกิจและการลงทุนในโครงการโครงสร้างพื้นฐานในภูมิภาค สิ่งนี้นำไปสู่การสร้างงานและการเติบโตทางเศรษฐกิจ ซึ่งช่วยลดความไม่มั่นคงและความขัดแย้ง
กล่าวโดยสรุป สหรัฐฯ ได้ทำผิดพลาดหลายประการในนโยบายเกี่ยวกับตะวันออกกลาง รวมถึงการรุกรานอิรัก การสนับสนุนระบอบเผด็จการ และการให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาทางทหาร ในทางกลับกัน จีนใช้แนวทางปฏิบัติมากกว่า โดยมุ่งเน้นการพัฒนาเศรษฐกิจและสร้างความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาค ในขณะที่มีความท้าทายที่ตะวันออกกลางต้องเผชิญอย่างแน่นอน แนวทางของจีนอาจนำเสนอแนวทางที่มีประสิทธิภาพมากกว่าความผิดพลาดในอดีตของอเมริกา
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีความกังวลเพิ่มมากขึ้นว่าสหรัฐฯ กำลังสูญเสียอิทธิพลในตะวันออกกลาง ในขณะที่จีนยังคงขยายความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาคนี้ บางคนสงสัยว่านี่อาจเป็นจุดสิ้นสุดของอิทธิพลของอเมริกาในตะวันออกกลางในยุคนี้หรือไม่
แม้ว่าจะเป็นความจริงที่สหรัฐฯ ดำเนินนโยบายตะวันออกกลางผิดพลาด แต่การประกาศยุติอิทธิพลของสหรัฐฯ ในภูมิภาคนี้ก่อนเวลาอันควร แม้จะมีความท้าทายที่สหรัฐฯ เผชิญอยู่ แต่ก็มีสาเหตุหลายประการที่ทำให้สหรัฐฯ ยังคงเป็นผู้เล่นหลักในตะวันออกกลางในอนาคตอันใกล้
ประการแรก สหรัฐอเมริกามีประวัติอันยาวนานในการมีส่วนร่วมในตะวันออกกลาง เป็นเวลาหลายทศวรรษแล้วที่สหรัฐฯ มีบทบาทสำคัญในภูมิภาค ทั้งในฐานะแหล่งความช่วยเหลือทางทหารและเศรษฐกิจ และในฐานะผู้ไกล่เกลี่ยความขัดแย้ง ประวัติศาสตร์ของการมีส่วนร่วมนี้ทำให้สหรัฐอเมริกามีความน่าเชื่อถือและความไว้วางใจในระดับหนึ่งในภูมิภาคที่จีนยังไม่มี
ประการที่สอง สหรัฐอเมริกายังคงมีสถานะทางทหารที่สำคัญในภูมิภาคนี้ ในขณะที่สหรัฐฯ เผชิญเสียงวิจารณ์เรื่องการแทรกแซงทางทหารในตะวันออกกลาง ขีดความสามารถทางทหารยังคงแข็งแกร่งที่สุดในโลก สิ่งนี้ทำให้สหรัฐฯมีอำนาจในระดับหนึ่งในภูมิภาคที่จีนไม่สามารถเทียบได้
ประการที่สาม สหรัฐอเมริกายังคงเป็นผู้เล่นทางเศรษฐกิจรายใหญ่ในตะวันออกกลาง แม้ว่าจีนจะรุกคืบเข้ามาอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่สหรัฐฯ ก็ยังคงเป็นคู่ค้ารายใหญ่ของหลายประเทศในภูมิภาคนี้ นอกจากนี้ หลายประเทศในตะวันออกกลางพึ่งพาสหรัฐอเมริกาในการเข้าถึงตลาดทุนและเทคโนโลยี
ประการสุดท้าย สหรัฐอเมริกายังคงมีบทบาทสำคัญในการกำหนดวาระการประชุมระดับโลก แม้ว่าจีนจะได้รับอิทธิพลอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แต่สหรัฐฯ ก็ยังคงเป็นกำลังสำคัญในกิจการระหว่างประเทศ ด้วยเหตุนี้ สหรัฐอเมริกาจึงอยู่ในสถานะที่ดีที่จะดำเนินการสร้างวาทกรรมระดับโลกเกี่ยวกับประเด็นต่างๆ เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิทธิมนุษยชน และการพัฒนาเศรษฐกิจในตะวันออกกลาง
แน่นอนว่ายังมีความท้าทายที่สหรัฐฯ เผชิญอยู่เช่นกัน ความขัดแย้งอย่างต่อเนื่องในซีเรีย ข้อตกลงนิวเคลียร์กับอิหร่าน และการเพิ่มขึ้นของกลุ่มหัวรุนแรงอย่าง ISIS ล้วนเป็นประเด็นที่สหรัฐฯ จะต้องแก้ไขในปีต่อๆ ไป อย่างไรก็ตาม ความท้าทายเหล่านี้เป็นสิ่งที่เอาชนะไม่ได้ และสหรัฐอเมริกาได้แสดงให้เห็นครั้งแล้วครั้งเล่าว่ามีความยืดหยุ่นและความสามารถในการปรับตัวเพื่อเอาชนะความท้าทายดังกล่าว
โดยสรุป แม้ว่าอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นของจีนในตะวันออกกลางเป็นสาเหตุที่น่ากังวล แต่การประกาศยุติอิทธิพลของอเมริกาในภูมิภาคนี้ก่อนเวลาอันควร สหรัฐอเมริกามีประวัติอันยาวนานในการมีส่วนร่วมในตะวันออกกลาง การมีกองทัพที่แข็งแกร่ง และการใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจและการทูตที่สำคัญในภูมิภาคนี้ แม้ว่าสหรัฐฯ จะต้องรับมือกับความท้าทายหลายประการในปีต่อๆ ไป แต่ก็อยู่ในสถานะที่ดีที่จะมีบทบาทสำคัญในการกำหนดอนาคตของตะวันออกกลางต่อไป
ปล. เรียบเรียงโดย Chat GPT เกี่ยวกับการถดถอยทางอำนาจของอเมริกา
โฆษณา