25 เม.ย. 2023 เวลา 11:00 • ประวัติศาสตร์

Recuerdos de la Alhambra ความงดงามของปราสาทอาลัมบราผ่านเทคนิค Tremolo

เทรโมโล่ (Tremolo) คือเทคนิคการใช้นิ้วมือขวา 4 นิ้วได้แก่ นาง กลาง ชี้ โป้ง ดีดสลับอย่างต่อเนื่องและมีระดับเสียงเท่ากัน จนเกิดเป็นเสียงคล้ายกับการใช้คันชัก (Bows) ลากเสียงยาวต่อเนื่อง โดยหนึ่งในบทเพลงกีตาร์คลาสสิกที่ใช้เทคนิค Tremolo ได้อย่างคุ้มค่าและเป็นจดจำมากที่สุดคือ Recuerdos de la Alhambra
อารยธรรมตะวันออก
มัวร์ (Moor) เป็นชื่อที่ชาวคริสต์ในยุโรปเรียกกลุ่มมุสลิมจากตะวันออก ซึ่งครั้งหนึ่งเคยยึดครองสเปนได้ยาวนานถึง 700 ปี จนกระทั่งชาวคริสต์เริ่มยึดพื้นที่คืน และในปี ค.ศ. 1492 เจ้าชายมัวร์องค์สุดท้ายแห่งกรานาด้า (Granada) ได้ประกาศยอมแพ้และมอบกุญแจเมืองให้แก่พระเจ้าเฟอร์ดินานด์ที่ 2 ถือเป็นจุดสิ้นสุดอิทธิพลของแขกมัวร์ในแผ่นดินยุโรป
ประเด็นสำคัญอยู่ในช่วงระหว่าง 700 ปีแห่งการปกครองสเปน ชาวมัวร์ได้นำวัฒนธรรมท้องถิ่นเข้ามาสร้างสรรค์สิ่งต่างๆไว้มากมาย ซึ่งหนึ่งในนั้นคือสถาปัตยกรรมอิสลามโบราณทางตอนใต้ของสเปน ที่ปัจจุบันยูเนสโก้ (UNESCO) จัดเป็นมรดกโลก นั่นคือปราสาทอาลัมบรา (Alhambra)
อาลัมบรา กับความทรงจำของนักกีตาร์คลาสสิก
เลกรัวโดส เดอ ลา อาลัมบรา (Recuerdos de la Alhambra หรือ Memories from La Alhambra) เป็นบทเพลงที่ประพันธ์โดยนักกีตาร์ชาวสเปนที่ถูกขนานนามว่า “บิดาแห่งกีตาร์คลาสสิก” ฟรานซิสโก ทาร์เรก้า (Francisco Tárrega, 1852 - 1909) บทเพลงได้รำลึกถึงความทรงจำเมื่อครั้งทาร์เรก้า เดินทางไปยังปราสาทอาลัมบรา โดยได้ค้นพบความวิจิตรของสถาปัตยกรรมและซาบซึ้งในความงามของปราสาท จึงได้ประพันธ์บทเพลงขึ้นมา โดยใช้ประโยชน์จากเทคนิค Tremolo ในการบรรยายถึงเสียงน้ำพุภายในปราสาท
ในส่วนช่วงปีหรือสถานที่ในการประพันธ์ มีการทับซ้อนกันทางข้อมูลหลายแห่ง บางข้อมูลกล่าวว่าเริ่มประพันธ์ในปี ค.ศ. 1896 ที่เมืองมาลาก้า เป็นช่วงที่ทาร์เรก้ายังอยู่ในการอุปถัมป์ของโดน่า คอนช่า มาติเนส (Doña Concha Martínez) บางข้อมูลกล่าวว่าทาร์เรก้าเริ่มประพันธ์เพลงขณะอาศัยอยู่กับครอบครัวที่เมืองกรานาด้าในปี ค.ศ.1899 และอุทิศเพลงแก่ผู้อุปถัมภ์อีกคนชื่อ กอนเซปซิออน โกเมซ เด จาโคบี (Concepción Gómez de Jacoby)
ทาร์เรก้าตั้งชื่อเพลงในครั้งแรกว่า “Improvisación ¡A Granada! Cantiga Árabe” ก่อนบทเพลงจะเป็นที่รู้จักจากการเรียบเรียงใหม่และอุทิศแด่นักกีตาร์ชาวฝรั่งเศส Alfred Cottin ที่ช่วยเหลือทาร์เรก้าในการแสดงคอนเสิร์ตที่ฝรั่งเศส และตัวเพลงได้มาจบที่ชื่อ Recuerdos de la Alhambra อย่างที่เรารู้จัก
Tremolo ความไพเราะบนความเสถียร
ลักษณะการเล่นเทคนิคสามารถแบ่งเป็น 2 ส่วนได้แก่ ส่วนแรกคือนิ้ว ชี้-กลาง-นาง ส่วนนี้เป็นการดีดโน้ตรัวติดกัน สามารถเริ่มดีดจาก “นิ้วนางไปหานิ้วชี้” หรือ “นิ้วชี้ไปหานิ้วนาง” ได้เช่นกัน ทั้งนี้สามารถเล่นในรูปแบบใดก็ได้ ตามความถนัดและความพอใจของผู้เล่น
กรณีศึกษาน่าสนใจจากนักกีตาร์คลาสสิกระดับโลก 2 ท่าน ได้แก่ Bird Ekachai Jearakul แชมป์กีตาร์คลาสสิกชาวไทย GFA 2014 ได้บรรเลงเพลงนี้โดยเรียงลำดับจากนิ้ว ชี้-กลาง-นาง และ Ana Vidovic อัจฉริยะกีตาร์คลาสสิกหญิงชาวโครเอเชีย ใช้เพียง 2 นิ้วในการดีดคือนิ้ว กลาง-ชี้
เมื่อดีดนิ้วในส่วนแรกครบแล้ว นำมาสู่การดีดสลับกับส่วนที่สองคือ นิ้วโป้ง ซึ่งมีหน้าที่ในการเล่นคอร์ดแบบ Arpeggio เมื่อนิ้วทั้งสองส่วนรวมกัน จะเกิดเป็นตัวดนตรีที่มีความสมบูรณ์ บางคนที่ฟังแค่เสียงอาจเข้าใจว่ากำลังเล่นกีตาร์พร้อมกัน 2 ตัว แต่ความจริงคือกำลังบรรเลงอยู่บนกีตาร์เพียงตัวเดียว
เอมิลิโอ้ ปูโยล (Emilio Pujol, 1886 - 1980) หนึ่งในลูกศิษย์ของทาร์เรก้า กล่าวในอัตชีวประวัติของอาจารย์ตนเองว่า “เป็นบทเพลงที่มีมนต์เสน่ห์ชวนน่าหลงไหลและมีเพียงกีตาร์คลาสสิกเท่านั้นที่สามารถถ่ายทอดมนต์เสน่ห์แบบนั้นได้”
Tremolo ถือเป็นหนึ่งในเทคนิคกีตาร์คลาสสิกที่ใช้ทักษะสูงพอสมควร แต่อย่างไรก็ตาม Recuerdos de la Alhambra ถือเป็นหนึ่งในบทเพลงที่สร้างความท้าทายให้กับเหล่านักกีตาร์คลาสสิกได้ลองบรรเลงเช่นกัน
Fun Fact
Forbidden Games ภาพยนตร์รางวัลออสก้าจากปี ค.ศ.1952 ได้นำบทเพลงกีตาร์คลาสสิกมาประกอบภาพยนตร์ หนึ่งในนั้นคือ Recuerdos de la Alhambra บรรเลงโดย Narciso Yepes
The Killing Fields ภาพยนตร์รางวัลออสก้า 3 ตัวจากปี ค.ศ.1984 นำ Recuerdos de la Alhambra มาเรียบเรียงใหม่และตั้งชื่อใหม่ว่า Etude
Writer : Literary Boy
สนใจเรียนกีตาร์ : https://www.facebook.com/ptnoteguitar
โฆษณา