Blockdit Logo (Mobile)
วินทร์ เลียววาริณ
ยืนยันแล้ว
•
30 พ.ค. 2023 เวลา 14:45 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

ARTICLE 15 | 10/10

เด็กหญิงวัยรุ่นสามคนหายตัวไปจากหมู่บ้าน สองคนกลายเป็นศพถูกแขวนบนต้นไม้ที่ทางเข้าหมู่บ้าน คนที่สามหายตัวไป เป็นห้วงเวลาที่ตำรวจคนใหม่ อายัน รานจัน มารับหน้าที่ใหม่ ณ พื้นที่แห่งนี้ และนี่ก็กลายเป็นคดีแรกของเขา
2
นี่คือภาพยนตร์อินเดียเรื่อง Article 15 หนังที่ดูผิวเผินเป็นหนังดรามาฆาตกรรมทั่วไป
แต่มันไม่ใช่
Article 15 ก็คือมาตรา 15 แห่งรัฐธรรมนูญประเทศอินเดีย สาระคือห้ามการแบ่งแยกโดยอิงศาสนา เชื้อชาติ วรรณะ เพศ ภูมิลำเนา
มาตรานี้มีมาตั้งแต่ปี 1949 เจ็ดสิบปีก่อนหนังเรื่องนี้ออกฉาย
หากคิดว่าการแบ่งแยกโดยอิงศาสนา เชื้อชาติ วรรณะ เพศ ภูมิลำเนาหายไปจากแผ่นดินอินเดียนับจากวันประกาศรัฐธรรมนูญ ก็คิดใหม่ได้ เพราะการแบ่งเชื้อชาติ วรรณะยังดำรงอยู่อย่างเหนียวแน่น กระทั่งอาจเลวร้ายกว่าเดิม
เรื่องนี้เขียนคำออกตัว (disclaimer) ไว้ก่อนว่าเป็นเรื่องแต่งล้วนๆ แต่ใครๆ ก็รู้ว่ามันอิงเรื่องจริงจำนวนมากที่เกิดขึ้นในประเทศอินเดีย เจ็ดสิบปีนับจากวันประกาศ Article 15 อินเดียยังจมในเงาทะมึนของความแบ่งแยกทางชนชนชั้นวรรณะ สตรียังเป็นพลเมืองชั้นสอง การข่มขืนผู้หญิงเป็นเรื่อง 'ปกติ' การฆ่าลูกสาวที่ไม่ประพฤติตนตาม 'แนวทาง' ที่เรียกว่า Honour Killing เป็นความชอบธรรมอย่างหนึ่ง เกิดเป็นผู้หญิงที่นั่นเหมือนคำสาปแช่งอย่างหนึ่ง
1
ชื่อหนังจึงขัดแย้งกับเนื้อเรื่องอย่างขันขื่น
เราเรียนมาแต่เด็กว่าอินเดียมีการแบ่งชนชั้นวรรณะ (caste) เช่น ศูทร (แรงงาน) แพศย์ (พ่อค้า) กษัตริย์ (ผู้นำ ผู้ปกครอง) พรหมิณ (นักบวช นักวิชาการ) แต่เราไม่เห็นภาพชัดเจน หนังเรื่องนี้ฉายภาพได้ชัด
มันแสดงให้เห็นว่า บางกฎระเบียบในสังคมเกิดขึ้นมาเพื่อเจตนาแบ่งแยกคนออกเป็นกลุ่มต่างๆ ใครเป็นอะไร ก็ต้องเป็นอย่างนั้นไปตลอดชีวิต และแต่ละคน "ควรรู้หน้าที่และตำแหน่งของตนเอง"
หากคิดว่าการแบ่งชนชั้นวรรณะเป็นเรื่องที่ล้าหลังของอินเดีย ก็คิดใหม่ได้ เพราะในสหรัฐอเมริกาก็มีระบบ caste การไม่กินข้าวจานเดียวกับคนต่างวรรณะในสังคมอินเดียก็เป็นสาระเดียวกับการแบ่งสัดส่วนร้านของคนขาวกับร้านของคนดำ และรถเมล์ของคนขาวกับรถเมล์ของคนดำในสังคมอเมริกันทุกประการ
หนังเรื่องนี้ใช้ตระกูลหนัง crime-drama เป็นเปลือกในการนำเสนอสาระที่ลึกกว่านั้น คือเรื่องชนชั้นวรรณะ การแบ่งแยก เล่าเรื่องความขัดแย้งแตกต่างด้วยภาพ เช่น ภาพคนทำความสะอาดท่อน้ำทิ้งที่อุดตัน
Article 15 เปลือยตัวตนของสังคม และชี้ให้เห็นด้านมืดของสังคมที่จมอยู่กับกรอบคิดเดิมที่ทุกคนรู้ว่าไม่ถูกต้อง แต่ก็ยังเดินหน้าต่อไป "เพราะมันเป็นระบบของเรา"
หนังเดินไปด้วยจังหวะที่ลงตัว น่าติดตาม นักแสดงเป็นธรรมชาติ หนังฉายภาพชนบทห่างไกลได้ดี ได้อารมณ์ ได้ความรู้สึก ภาพความขัดแย้งแรง สาระลึกซึ้ง ทรงพลัง แรง ดิบ ตบหน้าสังคมอย่างแรง
มันไม่ใช่หนังฆาตกรรม มันคือวรรณกรรมสะท้อนสังคม ยกระดับหนังอินเดียไปอีกขั้นหนึ่ง
นี่ไม่ใช่แนวหนังใหม่ มีหนังเกี่ยวกับชนชั้นจำนวนมากมาย เช่น Green Book (2018) The Platform (2019) ฯลฯ หนังเกาหลีก็ทำแล้วใน Snowpiercer (2013), Parasite (2019) เป็นต้น
1
สำหรับหนังอินเดีย ก็มีหลายเรื่องที่เคยแนะนำ เช่น Court, The Disciple, Milestone ทั้งหมดก็ฉายภาพสะท้อนเรื่องชนชั้น แต่ Article 15 แรงกว่ามาก
เห็นคนทำหนังเกาหลี อินเดีย ทำใหนังแนวที่ไม่น่าขายออกนี้แล้ว ก็ให้เป็นห่วงวงการหนังไทยจริงๆ ที่ไม่ค่อยเปิดพื้นที่ให้หนังสาระแรง เพราะ "มันขายไม่ได้" และ "มันดูยาก เข้าใจยาก"
ใช่ไหมว่านี่เป็นเหตุผลที่เวลาบ้านเราจะเสนอหรือเทศน์เรื่องสาระยากๆ ก็ต้องทำให้เป็นเรื่องตลกเสียก่อน?
10/10
Netflix
วินทร์ เลียววาริณ รวมบทรีวิวหนังจำนวนหลายร้อยเรื่องในหนังสือใหม่ บ้าหนัง 1-4 มีจำหน่ายในรูปอีบุ๊คที่เว็บไซต์ winbookclub.com และที่ MEB (คีย์คำว่า วินทร์ เลียววาริณ)
โฆษณา