4 มิ.ย. 2023 เวลา 17:54 • ความคิดเห็น

เรื่องเล่าหมอลาออก

เป็นยุคที่ หมอลาออกแล้ว.... เป็นข่าว
อาจเพราะน้องเป็นคนในวงการ มีแสงไฟคอยจับ
เป็นคนที่อยู่ในกระแสได้ง่าย
อาจเพราะเทคโนโลยีการสื่อสารของยุคนี้ที่รวดเร็วเหลือเกิน
อาจเพราะคนเริ่มหันมาสนใจ
อาจเพราะสังคมเริ่มรับรู้ว่ามันมีปัญหาจริงๆจึงสนใจ
ในฐานะคนในวิชาชีพ จะบอกว่า
สิ่งที่น้องเจอ มันไม่ใช่เรื่องใหม่ มันเป็นเช่นนี้มานานแล้ว นานพอๆกับอายุการทำงานในวิชาชีพของพี่และเป็นมาก่อนหน้านั้นแล้ว รุ่นอาจารย์เรามันยิ่งกว่านี้นะ หากแต่ยุคสมัยก่อน ไม่มีใครได้รู้หรอกว่าหมอทำงานกันขนาดไหน... เราไม่มีสื่อ
หากแต่ว่าอาจจะมีความแตกต่างตามยุคสมัย....
ส่วนตัวไม่ได้โทษว่าน้องตัดสินใจผิด ไม่ได้มองว่าระบบมันดี ระบบมันเป็นของมันแบบนี้มานานแล้ว ดูท่าไม่ดีขึ้นเลย แต่ที่ผ่านมา ระบบมันรอดมาได้ เพราะคนมันถึก อึด เสียสละ และทนยิ่งกว่ายอดมนุษย์....
เรื่องที่น้องเจอคือเหตุการในวอร์ดอายุรกรรม ซึ่งเหตุการณ์ที่น้องเจอคือภาวะปกติ.... เป็นแบบนี้มาหลายชั่วอายุแพทย์ แพทย์ทุกคนต้องเจอสภาพนี้...
ลองไปอ่านประสบการณ์เฮี้ยนๆ ของหมอแต่ละคนดู ทั้งตอนที่ยังเรียน ตอนกำลังใช้ทุน ตอนเรียนต่อ หรือตอนเป็น staff แล้ว สาหัสทั้งนั้น แต่สุดท้ายมันก็จะผ่านไปแล้วก็หัวเราะกับมันได้ แม้ตอนนั้นจะเจ็บปวด
แพทย์แทบทุกคน เจอแบบนี้มาทั้งนั้น โดยเฉพาะคนดวงเยิน.... อาจมียกเว้นหมอดวงคุณนายมาอยู่อายุรกรนมวอร์ดยังโล่งได้.... หมอดวงแบบนี้ก็มีค่ะ บุญเก่าเยอะจริงๆ
การราวน์ 40 เตียงหลังลงเวรคืออดนอนมาทั้งคืนแล้วทำงานต่อคือเรื่องปกติของหมอ.... พวกเราสามารถทำงานต่อเนื่องได้ถึง 36 ชั่วโมงท่ามกลางสถานการณ์ตึงเครียดจากความเป็นความตายของคนไข้ตลอดเวลา....
1
คือ.... ฝึกกันมา เรียนกันมา ทำงานกันนี่ ส่งไปเป็นหน่วย SEAL ได้เลยค่ะ
แต่พูดในฐานะคน Gen X นะ... พวกพี่ส่วนใหญ่ทนกันได้สบายมาก....พวกเรายอมรับสภาพ
สิ่งที่พี่ๆรู้คือ น้องที่จบออกมาใหม่ๆ น้องอาจจะเก่ง แต่น้องเปราะกว่าพวกพี่มาก และเขาไม่ได้เกิดมาเพื่อที่จะยอมทนอะไรได้มาก... การถูกหล่อเลี้ยงและเติบโตมาในแต่ละ generation จะได้ลักษณะคนที่แตกต่างค่ะ แต่ละแบบมีข้อดี ข้อเด่น ข้อด้อยของตัวเอง
ไม่โทษว่าน้องผิด แต่มันเป็นเรื่องของระบบที่ไม่เคยปรับเปลี่ยนให้มีนทันคนในแต่ละยุค ระบบที่ย่ำอยู่กับที่ ไม่ทันยุคทันสมัยเลย....
คนปลี่ยน ระบบไม่เปลี่ยน.. พังค่ะ
ยอมรับว่า ตัวเองคือหนึ่งในคนที่ตัดสินใจลาออกจากราชการในยุคที่หาคนลาออกน้อยมาก และออกในสถานะที่อยู่ในทางเลือกที่ดีมากอยู่แล้ว
ที่ออกมีเหตุผลจากหลายเหตุผล... ระบบคือหนึ่งในนั้น
ระบบที่ทำให้เรารู้สึกไม่ถูกดูแลอย่างจริงใจทั้งๆที่เราทำงานคุ้มเกินคุ้มกับเงินที่จ้างพวกเรา ด้วยอัตราคนละเรื่องกับงาน แต่เราก็ยังมีความสุขในการดูแลคนไข้ แม้ค่าตอบแทนไม่มาก แต่ถ้าไม่ฟุ่มเฟือยมันก็พออยู่ได้ หมอ พยาบาล เหนื่อยทั่วหน้า
ระบบที่ทำให้คนทำงานต้องทำงานเหมือนไม่ใช่คนปกติ.... เป็นซุปเปอร์ฮีโร่ละกัน
จิตไม่แข็ง เป็นหมอไม่ได้นะคะ
จนมาถึงวันนี้เกิดเหตุการที่บุคลากรทางการแพทย์ลาออกมากมายก็...
ไม่แปลกใจเลย มันเป็นมานานแล้ว และเพราะตลอดเวลาที่ผ่านมาเกือบยี่สิบปีที่ลาออก เขาไม่ปรับปรุงระบบให้ดีขึ้นเพื่อรักษาคนเอาไว้เลย...
หมอลาออก เขาแก้ปัญหาด้วยยการผลิตเพิ่ม ซึ่ง...ไม่แน่ใจว่าคนคิด.... ใช้ตรรกะแบบไหน..... และคุณภาพของคนที่เพิ่มปริมาณขึ้นมาคือ... มั่นใจ?
หมอหนึ่งคน เรียน หกปี ใช้ทุน 3 ปี เรียนต่อเฉพาะสาขาอก 3-4 ปี แล้วแค่สาขา แปลว่ากว่าจะได้หมอเฉพาะสาขาต้องใช้เวลาอย่างน้อย 12-13 ปี
แล้วกว่าหมอจะเก่หรือชำนาญพอก็ต้องทำงาน คนไข้ผ่านมือไปอีกไม่ต่ำกว่า 3-5 ปี
ฉะนั้นกว่าจะได้หมอเก่งๆสักคน ใช้เวลาสร้าง 15 ปี
....อย่าถามเรื่องค่าตอบแทนในภาครัฐนะคะ
รับผิดชอบด้วยชีวิต ค่าแรงถูกกว่าดาราหลายสิบหลายร้อย หลายพันเท่า....
2
แล้วสวัสดิการก็ไม่ได้พิเศษอะไร
อาจารย์โรงเรียนแพทย์...... ทำคุณอนันต์
รุ่นกลาง และรุ่นใหม่ๆ มีฐานะลูกจ้างมหาวิทยาลัย ไม่มีสวัสดิการคุ้มครองพ่อแม่ หรืออื่นใดเหมือนข้าราชการนะคะ มีแค่เงินเดือนเหมือนพนักงานทั่วๆไป แต่ไม่ได้โบนัสนะ ภาระงานมีทั้ง งานสอนนักศึกษา งานบริการออกตรวจ งานรักษาคนไข้ยากๆเฉพาะสาขาที่เขาส่งเข้ามาให้ งานวิจัย ออกข้อสอบ คุมสอบ
Staff ในรพ.ขนาดใหญ่หรืออาจารย์แพทย์ ข้อดีคือ มีน้องๆจบใหม่ หรือหมอที่กลับเข้ามาเรียนต่อมาช่วยแบ่งเบาภาระงานได้มาก ซึ่งชีวิตแพทย์ตอนเรียนต่อ ไม่ธรรมดาค่ะ ก็เอาจนหมอลาออกได้จนเป็นข่าว...
มันต้องใช้ความอดทนมากหน่อย... เท่านั้นจริงๆ
มีโอกาสเจอน้องที่เป็นอาจาร์ในโรงเรียนแพทย์มีชื่อแห่งหนึ่ง น้องบ่น พี่.... งานล้นมือ อย่าถามเลยว่าจะให้อาจารย์มีวิจัย มีนวัตกรรมอะไร แต่วิ่งตรวจคนไข้ให้ทันแต่ละวันก็บุญแล้วพี่.... และเด็กนักศึกษาสมัยนี้
ก็ไม่เหมือนเดิม.... นัดมาสอนนอกเวลเพราะผมเคลียร์งานไม่ทัน เด็กๆบอก....อาจารย์นัดแบบนี้ รบกวนเวลาส่วนตัวของพวกเขา.... ผมก็อึ้งไป ต้องกลับไปหาเวลาใหม่.... ไม่นับทักษะที่ต้องพูดคุย จับต้องคนไข้...ชอบให้ติว ให้เก็งข้อสอบ ทั้งที่จริงๆแล้ว คนไข้คือตำราเล่มใหญ่
ช่างแตกต่างกับตอนเราเป็นนักศึกษาแพทย์เหลือเกิน แค่อาจารย์ว่างมาสอน ตอนไหนก็พร้อมใจมา
เป็นอินเทิร์นเวลามาราวน์ สมัยก่อน... พี่จะให้หนูช่วยอะไร เดี๋ยวหนูมาราวน์​ให้ก่อนนะคะ.... พี่มาถึงก็ราวน์ด้วยกันอีกรอบ เราเล่าเคสเองหมด พี่เช็คคำสั่งการรักษาว่าเหมาะสมต้องเพิ่มเติมอะไรบ้าง ถ้ายังราวนผืไม่หมดคือราวน์ด้วยกันต่อ เคสมีปัญหาคือถาม...นั่นคือเรียน...
สมัยนี้ หนูมาราวน์ช่วยหนูจะได้อะไร พี่จะสอนอะไรหนู... พี่ก็งงๆ เอ๊ะ เป็นหมอเปล่าวะ มีหน้าที่ราวน์อยู่แล้วมั้ย...
ไม่มีคำว่าคนไข้ของเรา ดูช่วย staff คือคนไข้ staff ไม่ไยดีนักหากพยาบาลตาม.....​
เด็กปลี่ยนไปจริงๆ หมอก็เปลี่ยนไป
สรุป ในความเห็นส่วนตัว
ระบบต้องแก้ไข ต้องหาทางรักษาคนดีมีคุณภาพให้เขาอยู่ในระบบไว้ให้ได้ การผลิตคนมาแทนไม่ใช่เรื่องง่าย ระดับ intern ออก คือระดับกำลังพล สร้างแทนรุ่นต่อรุ่นต้นทุนอาจไม่มาก แต่การสร้างหมอจำนวนมากให้มีคุณภาพทุกสถาบันก็ไม่ใช่เรื่องง่าย
แต่ถ้าเป็นระดับ staff ออก นั่นคือระดับขุนศึก ระดับแม่ทัพ ของโรงพยาบาล สร้างมาแทนไม่ง่ายเลย
ลำพังบางสาขาเชี่ยวชาญ เหลือหมอมือดีที่ทำได้ไม่กี่คนในประเทศ อาจารย์รอเกษียณอายุ​ยังหาคนมาทำแทนที่ระดับฝีมือเท่ากันยังไม่มีเลย บางสาขาคนมาเรียนน้อยลงๆ เพราะภาระงานที่หนัก ค่าตอบแแทนน้อยไม่คุ้มค่าแรง เวลาไม่มี เสียสุขภาพ
เรื่องของบุคคล.... คนก็เกี่ยว...
คนที่จะมาเรียน ต้องยอมรับความจริงของสายวิชาชีพ ต้องเข้าใจธรนมชาติขออาชีพนี้ วิชาชีพนี้ไม่ได้สบาย เราทำงานท่ามกลางความทุกข์ยากของผู้คน สิ่งที่เรารักษาไว้ในมือ คือชีวิตคนอื่น
เราอยู่บนสภาวะตึงเครียดเป็นปกติ อยากสบายไปทำอย่างอื่นอาชีพอื่นค่ะ ทนแรงกดดันมากๆไม่ได้ ไปทำอย่างอื่นค่ะ อย่าเสียเวลากับสิ่งที่ไม่ตอบโจทย์ตัวเอง ถ้าอยู่แล้วทุกข์มากแปลว่ามาผิดทาง...
ความสุขของหมอจะได้รับตอนผ่านพ้นงานหนักแสนสาหัส หรือเรื่องยากๆคอขาดบาดตายมาได้ แล้วโคตรฟินเลย... อดนอนทั้งคืน แต่รอดว่ะ ปั๊มกว่าจะขึ้น โชคดีหา ICU ให้ได้ โคตรฟินเลย ... ใครเสพอารมณ์นี้ได้ เค้าจะอยู่ต่อได้ ใครยิ่งอยู่กับงานแบบนี้ ยิ่งหนักยิ่งเครียด ยิ่งหดหู่ ยื่งหาความสุขไม่ได้ ผ่านไปแล้วรู้สึกเหมือนฝันร้ายไม่อยากเจออีก.... คิดใหม่ หาอาชีพอื่นดีกว่า... คนกับงานมันไม่พอดีกัน
ถ้าทนลำบากไม่ได้ ทนอดนอน อดข้าว กลั้นฉี่ไปยาวๆ ทนทำงานต่อเนื่อง เดินแปดชั่วโมง สิบสองชั่วโมงไม่ได้หยุด ทนโดนด่า โดนกดดันจากคนไข้ ญาติคนไข้ อาจารย์ หรือหน้างานที่มันยาก สถานการณ์คอขาดบาดตาย หรือ... บางครั้งต้องยอมเสียสละเวลาเฝ้าคนไข้ต่อแม้จะหมดเวลางานไปแล้วด้วนเหตุผลของคำว่า... ทิ้งคนไข้ไม่ได้ เลิกงานแล้วละ แต่คนไข้ยังไม่ดี ทิ้งไม่ได้...เพราะ
ตรงนี้มีหมอคนเดียวถ้าเราเลิกงานตามเข็มนาฬิกาเพราะต้องไปใช้ชีวิตของเราบ้าง เหนื่อยทั้งวันแล้ว ก็จะเป็นพยาบาลเฝ้าแทนเรา....
ระบบต้องทำให้ไม่ใช่มีหมอหนึ่งคนตรงนั้น แต่หมอหนึ่งคนตรงนั้นก็ไม่ควรทิ้งคนไข้....
แต่เชื่อสิ หมอโคตรขาด ในหลายเวลา หลายสถานที่ ในที่นั้นมีได้สักคนก็ถือว่าดีแล้ว
ถ้าคิดว่าทำแบบนี้ไม่ได้ ทำแล้วหงุดหงิด รู้สึกถูกเอาเปรียบมากกว่ารู้สึกว่ากำลังช่วยใครสักคนแล้วมีความสุข ไม่แนะนำให้มาเรียนหมอค่ะ ไปเรียนอาชีพอื่นที่สบายกว่านี้ ได่ตัค์เหมือนกัน เผลอๆมากกว่า แต่รับผิดชอบชีวิตคนอื่นน้อยกว่านี้ มีเวลาให้ตัวเองมากกว่านี้
และถ้าคิดว่าเป็นหมอเพราะจะมาทำเงิน รวย ดูเท่ น่าจะสบาย... คนเก่งๆในหลากหลายรูปแบบ ไปทำอย่างอื่นสบายกว่า รวยกว่าเยอะก็มีค่ะ
หมอเป็นอาชีพที่ใช้แรงแลกเงิน และให้คนอื่นทำแทนไม่ได้ถ้าเป็นหมอจริงๆ...
อยากให้มีคนเก่ง คนรู้หน้าที่ คนอดทน คนเสียสละได้มาเรียนหมอมากๆเลยค่ะ โดยเฉพาะสาขาที่สำคัญแตาหาคนเรียนน้อยลง และมีคนไข้จำนวนมากรอรับการดูแลอยู่
เคยต้องอยู่เวรสิบวันติด ไม่นอนสามสิบหกชั่วโมง ดูแลเคสช็อคสามสี่เคส ใส่ท่อช่วยหายใจ เจาะปอด ยืน push เลือดให้คนไข้ ไม่ได้นอนทั้งคืน เข้ามาราวน์คนเดียวทั้งรพ. ทุกเตียงในรพ.70 เตียง
ราวน์เสร็จบ่ายสองถึงได้ไปอาบน้ำ ถึงได้นอน
เฝ้าตั้งแต่ ER ยัน OR ก็เป็นมาแล้วค่ะ...
วันนั้นโคตรมีความสุขเลย ทำไปได้ยังไง...
งานขนาดนั้นทำคนเดียว....
ไม่มี staff ดูแลทุกอย่างเอง.... รอดนะ resuscitate ขึ้นทัน รีเฟอร์ทันทุกเคสที่หนัก
ตอนนั้น อายุ 24 ปี พลังชีวิตกำลังเยอะค่ะ….คน ไม่มีปัญหา คนมันไหว แต่ระบบมันไม่ไหว
จากวันนั้น ผ่านมา 23 ปี.. ระบบไม่ได้ดีขึ้นเลย.....
งานของหมอ คงเปลี่ยนไม่ได้ หมอก็คือหมอ มันมีคุณลักษณะเฉพาะตัวของอาชีพ ... สอนกันยากด้วย
แต่ระบบมันพัฒนาได้
เรื่องของน้องที่ลาออก อาจเป็นมุมของหมอเด็กๆ
staff เองก็ใช่ย่อยนะคะ... เรื่องเล่าจากรุ่นน้องเอง
ตอนนี้น้องเป็นหมอ cardio มือดีคนหนึ่งเลยค่ะ และยังรับราชการ ไม่ลาออก....
น้องเล่าถึงตอนมาเริ่มงาน staff ใหม่ๆ
"ตอนเป็น staff cardio ราวน์ CCUของรพศูนย์ คนเดียวไม่มี อาจารย์ ไม่มี fellow ไม่มีresident ไม่มี intern. Externหรือ นศพ เป็น first call และ final call ทำตั้งแต่เขียน รับเคส advice ญาติ จน primary PCI ,elective complex PCI เคสที่CVT ผ่าไม่ได้ ,ปิด ASD/PDA /PTMC ใส่ TPM ,IABP ,tap pericardial ,CPR สรุปชาร์ท referเอง VT storm คุมไม่ไหว ก็โทร ไปcon ขอrefer ไปจี้ ออก opd cardio echo TTE/TEE service และรับconsult case cardio ทุกอย่าง จาก ER และอยู่เวร MI .....
ควบกับงานตรวจรายงาน นศพ teaching round ,topic dent …..ดีที่ผ่านมาแล้ว เป็นมิตรกับ พยบ เจ้าหน้าที่ไว้เยอะๆ แล้วเราจะรอด 😅😅😅(มีเป็นบางเดือน ส่วนใหญ่มี residentช่วย)"
หมอ เป็นอาชีพที่พี่กับน้อง และเพื่อนร่วมวิชาชีพต้องถ้อยทีถ้อยอาศัย และพึ่งพากันอย่างมาก
โฆษณา