ความผิดฐานลักทรัพย์และวิ่งราวทรัพย์
ความผิดเกี่ยวกับทรัพย์ มีเพียงสามกรณี แต่จะเข้าข่ายเพียงกรณีเดียว ต้องเลือกความผิดฐานใดฐานหนึ่งเท่านั้น คือ "ลักทรัพย์ (ม.๓๓๔) | ฉ้อโกง (ม.๓๔๑) | ยักยอก (ม.๓๕๒)"
ประมวลกฎหมายอาญา
ประมวลกฎหมายอาญา
ประมวลกฎหมายอาญา
เทคนิคในการสังเกตการแยกแยะ
๑.สังเกตจากตัวทรัพย์ ซึ่งเป็นวัตถุในการกระทำต่างกัน
▫️ ความผิดฐานลักทรัพย์ และ ยักยอกทรัพย์ นิยามวัตถุว่า "ทรัพย์"
▫️ ความผิดฐานฉ้อโกง นิยามวัตถุว่า "ทรัพย์สิน"
ประมวลกฎหมายอาญา
.
⚖️ จำเลยทำบันทึกข้อตกลงโอนสิทธิเรียกร้องค่าสินค้าที่จำเลยทั้งสองมีต่อลูกค้ารวม ๒๓ รายให้แก่โจทก์ ภายหลังจากนั้นจำเลยกลับใช้สิทธิเรียกร้องให้ลูกค้าบางรายชำระค่าสินค้าแก่จำเลย แต่สิทธิเรียกร้องดังกล่าวมิใช่วัตถุมีรูปร่างที่สามารถเคลื่อนที่ได้ อันอาจจะมีการเอาไปได้ตามความหมายของคำว่า ทรัพย์ ในความผิดทางอาญาฐานลักทรัพย์ ทั้งการที่จำเลยทั้งสองไปขอรับเงินหรือเช็คค่าสินค้าจากลูกค้านั้น ก็ไม่ได้เป็นการกระทำแทนโจทย์ เงินและเช็คดังกล่าวจึงยังมิใช่ทรัพย์ของโจทก์
การกระทำของจำเลยทั้งสองจึงไม่มีมูลความผิดทางอาญาฐานลักทรพย์ แต่เป็นเพียงการไม่ปฎิบัติตามข้อตกลงอันเป็นการผิดสัญญาทางแพ่งเท่านั้น (ฎ.๗๖๘๐/๒๕๕๓)
.
⚖️ จำเลยชักชวนให้โจทก์เข้าร่วมลงทุนในบริษัทของจำเลย โดยให้โจทก์ซื้อหุ้นในบริษัทของจำเลย ๓,๐๐๐ หุ้น เป็นเงิน ๓๐๐,๐๐๐ บาท และโจทก์ได้ชำระเงินให้จำเลยรับไปแล้ว โดยจำเลยสัญญาว่า เมื่อชำระแล้วจะโอนหุ้นในบริษัทของจำเลยให้แก่โจทก์ ต่อมาจำเลยมาขอเงินจากโจทก์อีก ๕๘,๐๐๐ บาท เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในบริษัท และจะชำระเงินคืนเป็นหุ้นให้ โจทก์จึงจ่ายเงินให้จำเลยไป ซึ่งรวมทั้งสิ้นเป็นเงิน ๓๕๘,๐๐๐ บาท
การที่จำเลยชักชวนโจทก์ให้ซื้อหุ้นในบริษัทของจำเลย เป็นเพียงคำรับรองที่จำเลยจะปฎิบัติในอนาคตขณะให้คำรับรองดังกล่าวยังไม่ถึงกำหนดเวลาที่จำเลยจะปฎิบัติตามคำรับรอง จึงไม่ใช่ความเท็จ นอกจากนั้นตามบัญชีผู้ถือหุ้น ก็ปรากฎว่า จำเลยมีหุ้นอยู่ในบริษัทดังกล่าวจำนวนถึง ๙,๙๔๐ หุ้น แสดงว่ามีหุ้นอยู่จริง มิได้หลอกลวงโจทก์ การที่จำเลยไม่โอนหุ้นให้แก่โจทก์จึงเป็นการผิดสัญญาในทางแพ่งเท่านั้น ไม่เป็นความผิดฐานฉ้อโกง (ฎ.๒๐๖๗/๒๔๘)
.
⚖️ โจทก์ร่วมซื้อบ้าน เลขที่ ๓๐๘ จากการขายทอดตลาด จำเลยเองก็ทราบ เมื่อจำเลยอาศัยอยู่ในบ้านเลขที่ ๓๐๘ ก็ถือว่าจำเลยเป็นผู้ครอบครองบ้านดังกล่าว การที่จำเลยบอกโจทก์ร่วมว่าบ้านที่จำเลยอาศัยอยู่ไม่ใช่บ้านเลขที่ ๓๐๘ แต่เป็นบ้านเลขที่ ๑๒๓ ของ ส. นั้น เห็นได้ว่า จำเลยมีเจตนาที่จะไม่ให้โจทก์ร่วมรื้อถอนบ้านเลขที่ ๓๐๘ เพื่อที่จำเลยจะได้รับประโยชน์ การกระทำของจำเลยถือได้ว่าเป็นการเบียดบังบ้านเลขที่ ๓๐๘ เป็นของตนหรือผู้อื่นโดยทุจริต จึงเป็นความผิดฐานยักยอก ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๕๒ (ฏ.๒๘๖/๒๕๓๖)
.
.
.
🔰 ลักทรัพย์
❇️ ทรัพย์ของผู้อื่น หรือที่ผู้อื่นเป็นเจ้าของรวมอยู่ด้วย
1️⃣ ทรัพย์
⚖️ ข้อมูล ตามพจนานุกรมให้ความหมายว่า "ข้อเท็จจริงหรือสิ่งที่ถือหรือยอมรับว่าเป็นข้อเท็จจริง สำหรับใช้เป็นหลักอนุมานหาความจริงหรือการคำนวณ"
ส่วนข้อเท็จจริงหมายความว่า "ข้อควาแห่งเหตุการณ์ที่เป็นมาหรือที่เป็นอยู่ตามจริง ข้อความหรือเหตุการณ์ที่จะต้องวินิจฉัยว่าเท็จหรือจริง"
ดังนั้น ข้อมูลจึงไม่นับเป็นวัตถุมีรูปร่าง สำหรับตัวอักษร ภาพ แผนผัง และตราสารเป็นเพียงสัญลักษณ์ที่ถ่ายทอดความหมายของข้อมูลออกจากแผ่นบันทึกข้อมูลโดยอาศัยเครื่องคอมพิวเตอร์ มิใช่รูปร่างของข้อมูล เมื่อ ป.พ.พ.มาตรา ๑๓๗ บัญญัติว่า ทรัพย์ หมายความว่า วัตถุมีรูปร่าง ข้อมูลในแผ่นบันทึกข้อมูลจึงไม่ถือเป็นทรัพย์ การที่จำเลยนำแผ่นบันทึกข้อมูลเปล่าลอกข้อมูลจากแผ่นบันทึกข้อมูลของโจทก์ร่วม จึงไม่เป็นความผิดฐานลักทรัพย์ (ฏ.๕๑๖๑/๒๕๔๗)
⚖️ สิทธิเรียกร้อง (ฏ.๗๖๘๐/๒๕๕๓)
⚖️ จำเลยเช่าที่ดินของโจทก์ทำไร่ แล้วจำเลยขุดเอาที่ดินนั้นไปขายโดยทุจริต จำเลยมีความผิดฐานลักทรัพย์ ไม่ผืดฐานยักยอก เพราะการเช่าที่ดินนั้น ผู้ให้เช่าทรัพย์สินในสภาพที่เป็นอสังหาริมทรัพย์ เมื่อที่ดินถูกขุดขึ้นมาแล้วย่อมเปลี่ยนสภาพเป็นสังหาริมทรัพย์ จึงถือไม่ได้ว่าเป็นทรัพย์สินที่เช่า ดินที่ถูกขุดขึ้นมาจึงคงอยู่ในความครอบครองของผู้ให้เช่า (ฎ.๗๕๕/๒๕๒๗)
⚖️ การลักกระแสไฟฟ้า ย่อมเป็นผิดตามมาตรา ๓๓๔ (ฏ.๘๗๗/๒๕๐๑)
⚖️ คำว่า "โทรศัพท์" สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนอธิบายว่าโทรศัพท์เป็นวิธีแปลงเสียงพูดให้เป็นกระแสไฟฟ้า แล้วส่งกระแสไฟฟ้าให้กลับเป็นเสียงพูดอีกครั้งหนึ่ง สัญญาณโทรศัพท์จึงเป็นกระแสไฟฟ้าที่แปลงมาจากเสียงพูดเคลื่อนที่ไปตามสายลวดตัวนำจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง การที่จำเลยลักเอาสัญญาณโทรศัพท์จากตู้โทรศัพท์แห่งประเทศไทยไปใช้ เพื่อประโยชน์ของจำเลยโดยทุจริต จึงเป็นความผิดญานลักทรัพย์เช่นเดียวกับการลักกระแสไฟฟ้า (ฏ.๑๘๐๐/๒๕๔๒)
.
⚖️ จำเลยนำโทรศัพท์มือถือมาปรับจูนและก๊อปปี้คลื่นสัญญาณโทรศัพท์ของผู้เสียหายแล้วใช้รับส่งวิทยุคมนาคมโดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นเพียงการแย่งใช้คลื่นสัญญาณโทรศัพท์ของผู้เสียหายโดยไม่มีสิทธิ มิใช่เป็นการเอาทรัพย์ของผู้อื่นไปโดยทุจริต (ฏ.๕๓๕๔/๒๕๓๙)
⚖️ เจ้าพนักงานสรรพสามิตอำเภอจับสุราไปแล้ว เอาสถรานั้นเสียโดยเจตนาทุจริจย่อมมีผิดฐานยักยอก และถือว่าเจ้าของสุราเป็นผู้เสียหายมีอำนาจฟ้องขอให้ลงโทษได้ (ฏ.๑๙๗/๒๔๙๐)
.
2️⃣ ของผู้อื่น
⚖️ รังนกอีแอ่นในถ้ำเป็นทรัพย์ไม่มีเจ้าของ แต่บุคคลอาจได้มาซึ่งกรรมสิทธิ์โดยเข้ายึดถือเอา การที่บริษัทผู้เสียหายได้รับอนุญาตให้เก็บรังนกอีแอ่นอันเป็นการผูกขาดจากรัฐบาล ผู้เสียหายมีสิทธิเพียงว่าถ้าประสงค์จะเก็บรังนกอีแอ่นในถ้ำที่ผูกขาดย่อมมีสิทธิที่เจ้าเข้าเก็บเอาได้ไม่ถูกหวงห้าม เสมือนบุคคลผู้ไม่ได้รับอนุญาต แต่จะมีกรรมสิทธิได้ในรังนกอีแอ่นยังจะต้องมีการเข้ายึดเอาอีกชั้นหนึ่งก่อน
เมื่อผู้เสียหายยังมิได้เข้าถือเอารังนกอีแอ่นตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๑๘ ผู้เสียหายจึงมิได้เป็นเจ้าของในรังนกรายพิพาทการเก็บรังนกอีแอ่นดังกล่าว จำเลยทั้งสามกับพวกจึงไม่มีความผิดฐานร่วมกันลักทรัพย์ของผู้เสียหาย (ฏ.๒๗๖๓/๒๕๔๑)
⚖️ กะหล่ำปลีที่ผู้เสียหายบรรทุกไปในรถยนต์ตกลงไปบนถนนและผู้เสียหายไม่มีเจตนาจะยึดถือกรรมสิทธิ์ในกะหล่ำปลีที่ตกไปบนถนนแล้ว เพราะไม่อาจนำไปจำหน่ายได้ ดังนี้ แม้จำเลยเอากะหล่ำปลีนั้นไป ก็ไม่เป็นความผิดฐานลักทรัพย์ (ฏ.๓๘๙๖/๒๕๒๘)
⚖️ เหรียญกษาปณ์ที่ตกลงไปในช่องคืนเหรียญเนื่องจากไม่สามารถโทรศัพท์ติดต่อไปยังสายปลายทางได้นั้น ยังเป็นของผู้ใช้โทรศัพท์สาธารณะอยู่ โดยปกติแล้วจะต้องตกลงไปถึงช่องคืนเหรียญที่อยู่ต่ำลงไปข้างล่างให้ผู้ใช้โทรศัพท์สาธารณะแง้มเหล็กฝาผิดช่องดังกล่าวล้วงเอาเหรียญกษาปณ์กลับคืนไป
การที่ พ. นำก้อนกระดาษไปอุดไว้ในช่องคืนเหรียญในตำแหน่งที่อยู่เหนือฝาปิดขึ้นไป เป็นเพียงการขัดขวางไม่ให้เหรียญกษาปน์ตกกลับลงไปถึงมือผู้ใช้โทรศัพท์สาธารณะที่รออยู่ โดยเหรียญกษาปณ์ดังกล่าวยังคงติดค้างอยู่ในเครื่องโทรศัพท์สาธารณะในลักษณะที่ง่ายแก่การมาล้วงเอาไปในภายหลัง ความครอบครองยังอยู่กับเจ้าของเหรียญกษาปณ์ที่รอรับเหรียญกษาปณ์นั้นอยู่
และการที่เจ้าของเหรียญกษาปณ์ออกจากตู้โทรศัพท์สาธารณะไปไม่ได้ หมายความว่ามีเจตนาละทิ้งเหรียญกษาปณ์ที่ติดค้าง เพราะการสละกรมสิทธิ์จะต้องกระทำด้วยความสมัครใจ มิใช่อยู่ในลักษณะที่ถูกขัดขวางการได้ทรัพย์กลับคืน (ฏ.๔๒๐๘/๒๕๔๓)
⚖️ การที่ผู้ถือประทานบัตรเหมืองแร่ปลูกต้นยางพาราลงในที่ดินซึ่งอยู่ในเขตเหมืองแร่ซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติ เป็นการใช้สิทธิในฐานะผู้ถือประทานบัตรตาม พ.ร.บ.เหมืองแร่ฯ มาตรา ๗๓ ไม่ทำให้ต้นยางพาราที่ปลูกไว้เป็นส่วนควบของที่ดินตาม ป.พ.พ.มาตรา ๓๔๖ ยางพารายังคงเป็นทรัพย์สินของโจทก์ผู้ถือประทานบัตร การที่จำเลยกรีดเอาน้ำยางพาราจากต้นยางพาราของโจทก์ไปจึงเป็นความผิดฐานลักทรัพย์ (ฎ.๗๑๙๓/๒๕๔๗)
⚖️ กรณีเป็นเรื่องเอาสังหาริมทรัพย์ของบุคคลหลายคนมารวมเข้ากันเป็นรถยนต์ชนิดมีตัวถังเป็นส่วนควบ ซึ่งตัวรถยนต์ของผู้ให้เช่าซื้ออาจถือได้ว่าเป็นทรัพย์ประธานตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๐๑๒ วรรคหลัง ผู้ให้เช่าซื้อ ซึ่งเป็นเจ้าของตัวรถยนต์จึงเป็นเจ้าของทรัพย์ที่รวมเข้ากันแต่ผู้เดียว โจทก์หาใช่เป็นเจ้าของรวมอยู่เดียวไม่ เมื่อผู้ให้เช่าซื้อเอารถยนต์นั้นไป จึงหาใช่เป็นการเอาทรัพย์ที่ผู้อื่นเป็นเจ้าของรวมอยู่ด้วยไปไม่ จึงไม่มีความผิดฐานลักทรัพย์เกิดขึ้น (ฏ.๑๐๙๓/๒๕๐๗)
⚖️ โจทก์ที่ ๑ ฝากเงินไว้กับธนาคารจำเลยที่ ๑ เงินจำนวนดังกล่าวจึงตกเป็นกรรมสิทธิ์และอยู่ในความครอบครองของจำเลยที่ ๑ จำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นผู้รับฝากย่อมมีสิทธิที่จะบริหารจัดการเงินฝากนั้นประการใดก็ได้ คงมีหน้าที่เพียงต้องคืนเงินฝากตามจำนวนที่โจทก์ทั้งสองซึ่งเป็นลูกค้านำเข้าฝากไว้เท่านั้น โดยไม่จำต้องส่งคืนเป็นจำนวนอันเดียวกับที่ฝากไว้ การที่จำเลยที่ ๑ เบิกถอนเงินออกจากบัญชีเงินฝากของโจทก์ที่ ๑ จึงมิใช่เป็นการเอาทรัพย์ของโจทก์ทั้งสองไป ไม่ครบองค์ประกอบความผิดฐานลักทรัพย์ (ฎ.๗๘๑๙/๒๕๕๒)
⚖️ ผู้เสียหายส่งธนาบัตรฉบับละ ๑๐๐ บาท ให้แก่จำเลยเพื่อชำระหนี้ค่าโดยสารรถเป็นเงิน ๕ บาท ถือว่าผู้เสียหายมอบการครอบครองธนบัตรดังกล่าวให้แก่จำเลย การที่จำเลยไม่ได้ทอนเงินให้ทันทีหรือแม้ไม่มีเจตนาจะทอนเงินให้โดยจะเอาเงินที่เหลือจำนวน ๙๕ บาท เป็นประโยชน์ของตนโดยทุจริต ก็ไม่เป็นความผืดฐานลักทรัพย์ เพราะเจตนาทุจริตเกิดขึ้นภายหลังที่ธนบัตรอยู่ในความครอบครองของจำเลยแล้ว (ฎ.๓๖๒๙/๒๕๓๘)
(๓) ผู้อื่นเป็นเจ้าขงรวมอยู่ด้วย
⚖️ การกระทำที่เจ้าของรวมจะมีความผิดฐานลักทรัพย์ไปจากเจ้าของรวมคนอื่นนั้น จะต้องได้ความว่าเจ้าของรวมผู้ลักมิได้ครอบครองทรัพย์อยู่ในขณะที่ลัก หากแต่ทรัพย์นั้น อยู่ในความครอบครองของเจ้าของรวมคนอื่นและเอาไปจากการครอบครองของผู้นั้น (ฏ.๒๔๗๘/๒๕๒๘)
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
