25 มิ.ย. 2023 เวลา 11:14 • ศิลปะ & ออกแบบ

สองสาวปริศนารัก (Sacred and Profane Love ของ Titian)

มองดูภาพ Sacred and Profane Love ของ Titian แล้ว คงมีคนคิดอยู่ว่ามันคงเป็นเรื่องราวอะไรสักอย่างในเทพปกรณัมกรีก ยิ่งพอมีรูปสาวเปลือยและเด็กน้อยอยู่แล้ว คงคิดว่าคงเป็นเทพีวีนัสกับคิวปิดแน่ๆ แต่เรื่องราวมันเป็นเช่นใดหนอ มันช่างชวนให้คิด ว่าสองสาวนี้คือใคร มาทำอะไรกันนะ
ลองเดาซิฮะ อาจเป็นไปได้มะ ว่าจะเป็นหญิงชาวโลกคนนึงที่กำลังจะถูกเทพีเปลือยมากระทำการหรือบอกข่าวอะไรบางอย่าง หรือจริงๆแล้วคือคนเดียวกันแต่อยู่คนละกาลเวลา คนละมิติ หรือว่าคนขวาเป็นวีนัสที่แปลงกายมาเป็นมนุษย์เพื่อล่อลวงแม่นางที่อยู่ตรงข้ามเพื่ออะไรบางอย่าง หรือว่าอาจเป็นพี่น้องที่มีนิสัยและความประพฤติตรงข้ามกัน หรือว่าจะเป็นตัวแทนสัญลักษณ์อะไรก็ไม่รู้
เฉลยมาเถอะเร้ว บางคนอาจคิดแบบนี้
อยากจะเฉลยเหมือนกันแหละ แต่ขอบอกว่าคนเขียนเองก็ยังไม่เข้าใจเรย และจริงๆแล้วยังไม่มีใครค้นพบว่ามันเกี่ยวข้องกับตอนไหนของนิยายเทพกรีกซะด้วย นั่นหมายความว่ามันไม่ได้เล่าเรื่องเทพปกรณัมที่ชาวโลกเข้าใจ ดังนั้นภาพนี้ก็เลยเป็นปริศนาให้พวกนักประวัติศาสตร์ศิลปะรวมหัวกันตีความไม่ออกอยู่จนทุกวันนี้
สิ่งที่อาจจะเป็นได้ก็คือ ภาพนี้น่าจะถูกวาดเพื่อฉลองการแต่งงาน หญิงคนซ้ายมือก็คือเจ้าสาวที่มีกามเทพและวีนัสมาอยู่เคียงข้างเป็นสัญลักษณ์ของความรักและความงาม
ซึ่งแนวคิดนี้ก็เข้าใจได้ไม่ยากนะ แต่ทว่า...............................
โลงหินปริศนา ที่แม่สาวสองคนนั่งอยู่คนละข้าง
ในภาพนี้มันก็ยังมีบางอย่างที่ทำให้เราคิดว่าบางทีเรื่องราวมันอาจจะไม่ได้ง่ายๆ ดูให้ดีจะพบรหัสลึกลับแอบแทรกอยู่ในภาพ โดยเฉพาะโลงหินที่แม่นางสองคนนั่งอยู่มีรูปแกะสลักแปลกประหลาด
ดูแล้วจะเห็นรูปชายคนนึงกำลังเฆี่ยนตีผู้หญิงคนนึง มีผู้หญิงอีกคนยืนมอง และอีกด้านก็แกะเป็นรูปม้าซึ่งกำลังถูกลากจูง มีคนสองคนอยู่ใกล้ๆทำท่าแปะมือกัน สรุปแล้วเป็นเรื่องราวอะไรก็ไม่รู้ และมันก็ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับแม่สาวสองคนที่นั่งอยู่ข้างบนเลย
รึมันจะเป็นปริศนาอะไรอีกอันซึ่งผู้เขียนกำลังจะบอกใบ้เราอยู่หนอ
และหากใครมีสายตาดี ๆ มองไปด้านซ้ายบนของภาพจะเห็นส่วนที่เป็นฉากหลัง ภูมิทัศน์เขียวขจี ในมุมมืดจะมีกระต่ายอยู่คู่หนึ่ง นั่งอยู่ทำไมก็ไม่รู้ มองขึ้นไปอีกก็จะเห็นปราสาทอยู่ไกลๆมีคนกลุ่มหนึ่งยืนอยู่ ชายอีกคนหนึ่งควบม้าขาวเข้าไปหา
ส่วนตรงด้านบนขวาของภาพ มองไปไกลๆจะเห็นคน 2 คนขี่ม้า ด้านหน้ามีหมากำลังไล่กระต่าย และข้างๆก็มีฝูงแกะและคนสองคนคอยดูแลอยู่
กระต่ายคู่หนึ่ง อยู่ตรงแถวข้อศอกของแม่สาวคนซ้าย
ชายคนหนึ่งควบม้าไปหาปราสาท
คนขี่ม้า หมาไล่กระต่าย และฝูงแกะ
นี่มันเป็นสตอรี่อะไรกันแน่ ช่างดูแอบๆซ่อนๆ มีอะไรต่ออะไรซึ่งก็ไม่รู้ว่าเป็นเรื่องราวอะไร ว่าไปแล้วมันคือภาพเล่าเรื่องหลายเรื่องแปะรวมในภาพเดียวกันแถมยังต่อกันไม่ติดเสียด้วย
ยังไงก็ตาม นักวิชาการก็ต้องพยายามขุดความหมายมาให้ได้สิ และแล้วเราก็ได้พบข้อเสนอบางอย่างของพวกเขาเหล่านั้น กล่าวคือ
ภาพบนโลงหินอาจหมายถึงกิเลสตัณหา ซึ่งมันก็เป็นไปได้เพราะกิเลสจะเข้ามาครอบงำดึงพาคนให้ตามมันไปเหมือนม้าโดนลากและนำไปสู่ความเจ็บปวดราวกับโดนลงโทษ (ถอดรหัสแบบนี้ก็น่าเชื่ออยู่นะ)
ส่วนผู้หญิงใส่ชุดเต็มยศคงเป็นตัวแทนวีนัสบนโลก และอีกนางคือก็วีนัสในสวรรค์ ดังนั้นภาพนี้จึงเป็นสัญลักษณ์ของโลกและสวรรค์นั่นเอง อ้อเหรอ
ส่วนกระต่ายนั้นเป็นสัญลักษณ์ของการมีลูกดก ซึ่งสะท้อนถึงตัณหาเช่นกัน
เดากันไปแบบนี้ แล้วพอเอามารวมกันมันจะอธิบายอะไรล่ะ สรุปแล้วผมเลยคิดเอาว่าคงเป็นภาพเขียนถึงสาวงามที่งามราวกับวีนัสอวตารมาบนโลกแล้วทำให้หนุ่มๆหลงรัก เกิดตัณหาจนนำไปสู่ความลุ่มหลง แล้วก็คงมีความทุกข์ยากตามมาราวกับคนที่ถูกโบยตีละมั้ง
ความเห็นของผมเข้าท่ามะเนี่ย ไม่รู้ดิแต่แอบภูมิใจ
1
วีนัสถือเครื่องหอมกล่อมประสาทให้ลุ่มหลง
อ้อ แล้วถ้าดูวีนัสด้านขวา เธอกำลังถือเครื่องหอมอีกอันอยู่ เดาอีกว่าคงเป็นเวทย์มนต์ที่ระเหยมากล่อมประสาทให้พวกเราไปสู่หลุมพรางเป็นเหยื่อของราคะที่เธอล่อลวงไว้ ส่วนกามเทพที่กำลังก้มตัวเอามือเล่นน้ำ ซึ่งนักวิชาการเขาบอกกันว่า มันมีความหมายคือ การเป็นตัวกลางการเชื่อมความสัมพันธ์ของสวรรค์และโลก
กามเทพเล่นน้ำ
ยังไงก็ตาม ยังมีคนตีความไปอีกแบบว่า หญิงสองนางแสดงลักษณะตรงข้าม คนที่นั่งเป็นผู้หญิงที่น่าเลื่อมใส (Sacred) ส่วนอีกคนดูเสเพลไม่น่านับถือ (Profane) ซึ่งนี่ก็ทำให้ชื่อของภาพถูกเรียกเช่นนั้น
อันนี้ทิเทียน ศิลปินผู้วาดจะคิดแบบนี้หรือเปล่าไม่ทราบ แต่เข้าใจว่าแนวคิดนี้น่าจะถูกยอมรับในช่วงที่มีคนคิดถึงรูปนี้อยู่ก็เลยใช้ชื่อนี้มาตลอด
ยังไงก็ตาม ทิเชียนอาจวาดตอนเมาๆมั่วๆไป ไม่ได้คิดอะไรเลย แล้วปล่อยให้เราปวดหัวเล่นก็เป็นได้ เอาเป็นว่าถ้าขี้เกียจจะตีความก็ไม่ต้องทำอะไรมาก แค่มายืนดูความงามภาพก็น่าจะเพลิดเพลินได้คุ้มค่าแล้ว ศิลปินคนนี้วาดบอดี้มนุษย์ได้สวยมาก อีกท้งผ้าผ่อนวาววับสมจริงแสดงฝีมือศิลปินที่ช่ำชอง หวังว่าคุณคงเพลิดเพลินใจได้โดยไม่ต้องปวดหัวนะครับ
1

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา