10 เกร็ดประวัติศาสตร์ “สุนทรภู่” กวีเอกและสามัญชนคนแรกของไทยที่ UNESCO ยกย่อง
พระสุนทรโวหาร (ภู่) หรือ สุนทรภู่ เป็นเจ้าของผลงานสุดคลาสสิก “พระอภัยมณี” แต่ทราบหรือไม่ว่า สุนทรภู่ นอกจากจะเป็นกวีไทยคนแรกที่ได้รับเกียรติสร้างอนุสาวรีย์เป็นที่ระลึกแล้ว ยังเป็นสามัญชนคนแรกของไทยที่ได้รับการยกย่องจากองค์การวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเนสโก (UNESCO) ให้เป็นบุคคลที่มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมระดับโลก
ต่อจากสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่2) และ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่6)
เนื่องใน 237 ปี สุนทรภู่ Sarakadee Lite ชวนมาย้อนผลงานและประวัติของกวีเอกผู้นี้อีกครั้ง
1. สุนทรภู่ เกิดเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ.2329 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 1 ชื่อแรกเกิด คือ "ภู่" ไม่ปรากฎนามบิดามารดา ทราบเพียงว่า บิดาเป็นชาวบ้านกร่ำ เมืองแกลง ปัจจุบันคือ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง (ภายหลังมีข้อมูลโต้แย้งทางวิชาการว่าเป็นคนเพชรบุรี และคนกรุงเทพฯ) เมื่อบิดามารดาหย่าร้าง ภู่ย้ายมาอยู่กับมารดาที่พระราชวังหลัง พระนคร ทั้งยังเคยเป็นครูสอนหนังสือที่วัดชีปะขาว (วัดเทพธิดาราม) ริมคลองบางกอกน้อย
2. ขณะอายุ 21 ปี สุนทรภู่มีผลงานแต่งนิราศเรื่องแรก คือ นิราศเมืองแกลง แต่งในปี พ.ศ. 2350 เมื่อสุนทรภู่ไปเยี่ยมบิดาที่บวชอยู่ในวัดป่าบ้านกร่ำ หลังจากกรมพระราชวังหลังทิวงคต และสุนทรภู่พ้นโทษจำคุกโทษฐานแอบสมรักกับ “จันทร์” ข้าในกรมพระราชวังหลัง ต่อมาพระอัครชายาในกรมพระราชวังหลังประทานจันทร์ให้เป็นภรรยาสุนทรภู่ ขณะเขาเป็นมหาดเล็กในพระองค์เจ้าปฐมวงศ์
3. ผลงานนิราศเรื่องที่สอง คือ นิราศพระบาท แต่งในปี พ.ศ.2350 เมื่อสุนทรภู่ตามเสด็จพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ไปนมัสการพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ในนิราศพระบาท มีหลายตอนเขียนถึงแม่จันทร์ หลังจากชีวิตคู่ของทั้งสองจบลงด้วยการแยกทาง และถ้านับรวมเฉพาะผลงานนิราศซึ่งถือว่าเป็นงานประพันธ์ที่มีชั้นเชิงอย่างมาก สุนทรภู่คนเดียวแต่งนิราศถึง 9 เรื่อง ได้แก่ นิราศเมืองแกลง นิราศพระบาท นิราศภูเขาทอง โคลงนิราศสุพรรณ นิราศวัดเจ้าฟ้า นิราศอิเหนา นิราศพระประธม นิราศเมืองเพชร และรำพันพิลาป
4. ผลงานแต่งนิทานกลอนเรื่องแรก คือ โคบุตร ใช้กลอนสุภาพมาแต่งนิทาน และเป็น 1 ใน 4 นิทานคำกลอนประเภท “เห่กล่อม” ที่แต่งขึ้นสำหรับใช้ขับกล่อมหม่อมเจ้าในพระองค์เจ้าลักขณานุคุณ กับพระเจ้าลูกยาเธอในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนอีก 3 เรื่องคือ เห่จับระบำ เห่เรื่องพระอภัยมณี และเห่เรื่องกากี
5. พ.ศ.2367-2385 เป็นช่วงระยะเวลา 17 ปีที่ชีวิตของสุนทรภู่ได้กลายเป็นนักเดินทาง ซึ่งส่งแรงบันดาลใจให้เขาสร้างผลงานอมตะ อาทิ นิราศภูเขาทอง (พ.ศ.2372) นิราศเมืองเพชร (พ.ศ.2399) นิราศสุพรรณ (พ.ศ.2380) พระอภัยมณี (พ.ศ.2383 แต่งต่อจากนิทานเห่เรื่องพระอภัยมณี) สิงหไตรภพ (พ.ศ.2383) และ นิราศพระประธม (พ.ศ.2384)
6. พ.ศ.2385 ขณะอายุ 56 ปี สุนทรภู่บวชจำวัดที่วัดเทพธิดารามวรวิหารและได้แต่งเรื่อง "รำพันพิลาป"
7. พ.ศ.2398 สุนทรภู่ถึงแก่มรณกรรมขณะอายุ 69 ปี มีชีวิตอยู่ในสมัยรัชกาลที่ 1-4 อันเป็นที่มาของฉายา “กวีสี่แผ่นดิน”
8. สุนทรภู่ เป็น กวีไทยคนแรกที่ได้รับเกียรติสร้างอนุสาวรีย์เป็นที่ระลึก ตั้งอยู่ที่บ้านกร่ำ อ.แกลง จ.ระยอง ริเริ่มโดย เศวตร เปี่ยมพงศ์สานต์ เมื่อครั้งดำรงตำแหน่ง สส.จังหวัดระยอง เขาได้เสนอเรื่องการสร้างอนุสาวรีย์นี้กับ จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี เมื่อปี พ.ศ.2498 เพื่อเฉลิมฉลองในวาระ 100 ปี สุนทรภู่ถึงแก่มรณกรรม
งานพิธีวางศิลาฤกษ์จัดขึ้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ.2498 จากนั้นวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ.2513 มีงานพิธีเปิดอนุสาวรีย์อย่างเป็นทางการพร้อมกันนั้นยังมีรูปปั้น 3 ตัวละครเอกจาก นิทานคำกลอนเรื่อง พระอภัยมณี ได้แก่ พระอภัยมณี นางเงือก และนางผีเสื้อสมุทร
9. พ.ศ 2493 บันทึกเสียงเพลง คำมั่นสัญญา ครั้งแรก โดยเนื้อหาเพลงดัดแปลงมาจากบทกลอนสุนทรภู่เรื่องพระอภัยมณี ตอน "พระอภัยมณีเกี้ยวนางละเวง" แต่งทำนองและปรับเนื้อร้องโดย สุรพล แสงเอก ขับร้องโดย ปรีชา บุญเกียรติ ดนตรีโดย วงดนตรีกองทัพอากาศ แผ่นเสียง(ไวนิล) ผลิตโดย ห้างแผ่นเสียงกรุงไทย
10. สุนทรภู่ เป็นสามัญชนคนแรกของไทยที่ได้รับการยกย่องจาก ยูเนสโก (UNESCO) ให้เป็น บุคคลที่มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมระดับโลกในปี พ.ศ.2529 อีกทั้งในวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ.2529 การสื่อสารแห่งประเทศไทยได้ออกแสตมป์เป็นที่ระลึกสุนทรภู่ เพื่อเผยแพร่เกียรติคุณในฐานะกวีเอกของประเทศไทย และรัฐบาลไทยได้จัดงานฉลองวันคล้ายวันเกิดครบรอบ 200 ปี กวีเอกสุนทรภู่
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
