เด็กน้อยกับการยึดตนเป็นศูนย์กลาง
เด็กเล็ก 0-6 ปี มีตนเองเป็นศูนย์กลาง (self centered) เขาจะคิดว่าบนโลกนี้ตัวเขาสำคัญที่สุด อยากให้ทุกอย่างเป็นไปตามปรารถนา เมื่อไม่ได้ดั่งใจจะอ่อนไหวมาก
หากยืนต่อแถวแล้วเมื่อยเขาจะเห็นเพียงความเมื่อย ความกระวนกระวาย แต่จะไม่ได้คิดไปถึงว่า "อ้อ คนอื่นก็รออย่างอดทนเหมือนกัน งั้นเราต้องใจเย็นๆ" เด็กคิดเองไม่ได้ขนาดนั้นหรอกค่ะ...
จึงเป็นธรรมดามากๆที่เขาจะเห็นแต่ตัวเอง อยากได้ก็เรียกร้อง ดึง ยื้อแย่ง ไม่อยากแบ่งปัน อดทนรอไม่ค่อยได้ โกรธก็แสดงออกตรงไปตรงมา เช่น เสียงดัง ตี กระทืบเท้า
พัฒนาการพื้นฐานนี้มีไว้ให้เราเข้าใจเด็ก ใจเย็นกับเขามากขึ้น และค่อยๆเปิดให้เขาเห็นมุมมองที่หลากหลายขึ้น คอยแนะนำสิ่งที่เหมาะสมให้
ปัจจุบันเด็กต้องเข้าโรงเรียนไวมากตั้งแต่ยังมีตนเองเป็นศูนย์กลางจักรวาล เด็กถูกบังคับให้อยู่ในกรอบแสดงออกเหมาะสมกว่าวัย หากผปค.เตรียมเขามาก่อนให้พอดีและทำคู่ขนานกันไปทั้งบ้าน-โรงเรียนจะช่วยได้มากเพราะจะช่วยให้เขาปรับตัวได้ราบรื่นขึ้น เสียเซลฟ์น้อยลงอย่างมีนัยสำคัญ
เราสามารถช่วยเด็กลดความเป็นศูนย์กลางได้อย่างไร
1. มีเวลาให้เด็กอยู่กับตัวเองบ้าง ให้เบื่อ ให้หาอะไรเล่นด้วยตนเองบ้าง หากเรากำจัดเวลาเบื่อออกไปหมด เขาจะไม่เคยอยู่กับตัวเอง ไม่เห็นความเป็นไปรอบตัวเลย
เวลานั่งรถหรือออกไปนอกบ้านเด็กควรได้เห็นสิ่งแวดล้อม รถเก่า รถใหม่ บ้านสวย บ้านโทรม ถนนหนทาง ผู้คนที่แต่งตัวหลากหลาย เพื่อได้รู้ว่าโลกนี้มีความแตกต่าง หากเรายื่นจอให้เขาจะพลาดสิ่งเหล่านี้อย่างน่าเสียดาย
2. พาเด็กออกไปใช้ชีวิตบ้าง บางครั้งเราคิดว่าเด็กคือภาระ เวลาไปซื้อกับข้าวบางบ้านให้ลูกนั่งดูจอบนรถกับพี่เลี้ยงซึ่งทำให้เด็กพลาดโอกาสเรียนรู้โลกไป หากลงไปด้วยกันบ้าง ใช้ชีวิตด้วยกันบ่อยๆเขาจะได้เห็นพ่อแม่ในอีกบทบาท ได้ยินภาษาหลายๆระดับ เห็นกฎกติกาสังคมกว้างขึ้น
3. พูดคุยกับลูกบ่อยๆแทนการสอนหรือบอกให้ทำ ภาษาอังกฤษเรียกว่า dialogue เช่น เมื่อโดนแซงคิว แทนการบอกลูกว่าแซงคิวไม่ดี ลองเปลี่ยนเป็น "หนูรู้สึกอย่างไร" "หนูคิดว่าคนนั้นเขาคิดอะไรตอนแซงคิว อะไรทำให้คนเราเผลอเรอขนาดมองไม่เห็นว่าเรายืนต่อแถวอยู่"
Dialogue ทำให้เราไม่ตัดสินผู้อื่น แต่ชวนคิดในมุมที่หลากหลาย เด็กจะค่อยๆได้ฝึกมองจากมุมของผู้อื่นบ้าง ทุกเหตุการณ์ในชีวิตนำมา dialogue ได้หมด ไม่ต้องกลัวว่าถ้าไม่สอนตรงๆแล้วลูกจะเป็นคนไม่ดี เพราะ EF ที่ดีจะทำให้เขาตัดสินใจได้อย่างมีคุณภาพขึ้นเรื่อยๆเอง
4. การฝึกฝืนทำงานที่ไม่อยากทำ ทำให้เป็นเรื่องปกติธรรมดา อันนี้ง่ายสุดคือการทำงานบ้าน รับผิดชอบกิจวัตรตามหน้าที่ของตนเอง การกินข้าวด้วยตนเอง ยึดมั่นในกติกาที่ตกลงกัน เด็กไม่จำเป็นต้องเล่นสนุกตลอดเวลา เขาควรมีสมดุลอ่าน เล่น ทำงาน มีหน้าที่และความรับผิดชอบ
เมื่อเด็กฝืนทำเรื่องเหล่านี้ได้ เขาจะเริ่มกำกับตนเองเป็น หยุดและฟังกติกาเป็น เคารพผู้อื่นเป็น ขนานไปกับการลดลงของความเป็นศูนย์กลางตามวัย
ถ้าเราไม่ฝึกเพราะคิดว่าเขาเด็กอยู่ เช่น เด็กกินเสร็จปุ๊บต้องไปวิ่งเล่น พ่อแม่ไม่ต้องกิน ไม่เคยฝึกให้รอคอย, เด็กดูจอจนไม่เคยเห็นหน้าเห็นอารมณ์คนอื่น, อะไรที่เรารู้ว่าผิดก็ใจอ่อนให้ทำเพราะเห็นว่าน่าเอ็นดู เช่น ลูกไปรื้อของบ้านคนอื่นแล้วเราไม่ห้ามเพราะมองว่าก็เด็กมันกำลังค้นคว้า 😅😅
1. เมื่อไปอยู่นอกบ้าน เขาจะไม่สามารถให้ความร่วมมือกับผู้อื่นได้ ไม่สามารถทำตามกติกา นั่งไม่ติด เมื่อทุกคนเงียบเขาจะตะโกน ทุกคนฟังนิทานเขาจะรบกวน เขาจะยิ่งเสีย self เพราะเพื่อนคนอื่นจะไม่เริ่มไม่พอใจเขา
แม้ครูที่โรงเรียนจะอ่อนโยนใช้วิธีละมุนละม่อมเพียงใด แต่โดยธรรมชาติเด็กน่ารักจะตีตัวออกห่างจากเด็กที่ไม่เคารพกติกาอยู่แล้ว แล้วเด็กแบบไหนเล่าที่จะเข้ามาหาลูกเรา
2. เขาจะไม่รู้ตัวว่าที่ทำอยู่คือสิ่งผิด จากเพียงแค่เด็กไม่รู้อิโหน่อิเหน่ ไร้เดียงสา โตมาจะพัฒนากลายเป็นคนไม่มีมารยาท ไม่เคารพผู้อื่น มองไม่เห็นคนอื่น ขาด empathy
3. เขาจะเรียนรู้ได้ยากเพราะไม่สามารถฝืนทนฟังกติกา ไม่สามารถอดทนฟังข้อมูลแล้วคิดตามไปพร้อมกันกับเพื่อนได้
4. เขาจะสุขยาก ทุกข์ง่าย เพราะโลกแห่งความจริงไม่มีอะไรหมุนรอบตัวเรา หากเขาไม่เคยฝึกมองในมุมคนอื่นเขาจะทุกข์แม้กับเรื่องเล็กๆ เช่น วันนี้สวมชุดสวยมาแต่เพื่อนไม่ชม ก็ทุกข์ไปทั้งวันแล้ว
Self Centered เป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการ เรามีหน้าที่เข้าใจและช่วยให้เขาลดความเป็นศูนย์กลางลงตามวัย มิใช่ไปเพิ่มดีกรีของศูนย์กลาง
กาลเทศะเป็นหน้าที่ เป็นเรื่องที่ผู้ใหญ่ต้องปลูกฝังให้เขา
#บันทึกครูมอนเตสซอรี
#montessoriguidesdiary
- 6
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
