มารดาของแม่แห่งแผ่นดิน
หม่อมหลวงบัว กิติยากร
วันแม่แห่งชาติ จัดขึ้นครั้งแรกวันที่ 10 มีนาคม 2486 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
พอเริ่มจัดเป็นปีแรก ปรากฏว่าในปีต่อมาสงครามยังไม่สงบก็ต้องงดไม่มีงานวันแม่ และถึงแม้สงครามจะยุติแล้วการจะกลับมาจัดงานวันแม่อีกครั้งก็ไม่ได้รับความร่วมมือเท่าที่ควร
รัฐบาลจึงได้กำหนดเอาวันที่ 15 เมษายน ของทุกๆ ปีเป็น “วันแม่ของชาติ” ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2493
วันแม่ในยุคจอมพล ป.พิบูลสงคราม จึงมีขึ้นครั้งแรกวันที่ 15 เมษายน 2493 แต่หลังจากปีนั้นก็ต้องถูกหยุดไปอีกหลายปีเพราะกระทรวงวัฒนธรรมที่สนับสนุนงบประมาณจัดงานถูกรัฐบาลสั่งยุบ
สมาคมครูคาทอลิกแห่งประเทศไทย เลยลองจัดงานวันแม่ขึ้นอีกครั้ง ในวันที่ 4 ตุลาคม 2515 แต่งานก็จัดได้เพียงปีเดียวแล้วหยุดไปเหมือนเดิม
ก่อนจะถูกจัดขึ้นมาอีกครั้งโดยคราวนี้กำหนดให้วันที่ 12 สิงหาคม เป็นวันแม่แห่งชาติ ในปี 2519 จากการนำวันพระราชสมภพของสมเด็จพระพันปีหลวงเมื่อครั้งยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาล 9 มาตั้งแต่นั้น
วันแม่แห่งชาติปีนี้ จึงเป็นปีที่ 47 แล้วในขณะที่สมเด็จพระพันปีหลวง ผู้ซึ่งมีวันพระราชสมภพเป็นวันแม่แห่งชาติทรงมีพระชนมายุ 91 พรรษาเช่นกัน
แต่ประเด็นที่จะชวนคุยวันนี้ คือเรื่อง “แม่แห่งแม่" -หม่อมหลวงบัว ผู้เป็นมารดาของสมเด็จพระพันปีหลวง
หม่อมหลวงบัว (สกุลเดิมคือ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา) สมรสกับหม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร
(**เนื่องด้วยชั้นยศเจ้านายลำดับสุดท้ายคือ “หม่อมเจ้า"
ลูกของหม่อมเจ้า เป็น “หม่อมราชวงศ์” และลูกหม่อมราชวงศ์คือ “หม่อมหลวง”
ดังนั้นเมื่อหม่อมเจ้านักขัตรมงคล สมรสกับหม่อมหลวงบัว พระยศแรกเกิดของสมเด็จพระพันปีหลวงจึงเป็นหม่อมราชวงศ์
ซึ่งต่างจากพระยศในวัยเด็กของรัชกาล 9 ที่ระบุในสูติบัตรว่าเบบี้ สงขลา คือเป็นสามัญชนมาก่อนจะได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงพระยศ “พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า" **)
กลับมาที่หม่อมหลวงบัว ท่านมีบุตรธิดา 4 คน
ลูกชายคนโตแต่งงานกับสกุลสนิทวงศ์ ซึ่งเป็นสกุลเดิมของหม่อมหลวงบัว
ลูกชายคนรองสมรสกับสกุลยุคล
สมเด็จพระพันปีหลวงเป็นธิดาคนที่ 3
และธิดาคนที่ 4 สมรสครั้งแรกกับสกุลลดาวัลย์
หม่อมหลวงบัวถึงแก่พิราลัยเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2542 ตอนแรกจะสถาปนาอัฐิขึ้นเป็นเจ้านายฐานะพระชนนีในสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ
จากซ้าย ท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา), หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ พระอัครมเหสี และหม่อมหลวงบัว กิติยากร เมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2493
กล่าวกันว่า หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช คัดพระนามถวายล่วงหน้าเอาไว้ว่า “สมเด็จพระปทุมาวดี ศรีสิริกิติ์ราชมาตา”
จนถึงทุกวันนี้ปรากฏว่าอัฐิหม่อมหลวงบัวก็ยังไม่ได้รับการสถาปนาแต่อย่างใด
หากจะบอกว่า หม่อมหลวงบัวคือบุคคลที่ได้ชื่อว่าเป็น “มารดา" ของผู้เป็นแม่แห่งแผ่นดิน ก็ไม่ผิดนัก
โดยมีสาแหรกราชสกุลที่เชื่อมโยงกันในช่วงหม่อมหลวงบัว ได้แก่ บุญธร , ณ บางช้าง ,สนิทวงศ์ ณ อยุธยา , กิติยากร และ บุญนาค เป็นต้น
แม้ว่า “วันแม่แห่งชาติ” จะเป็นดำริจากผู้นำตั้งแต่ยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 และการจัดงานในช่วงแรกๆไม่ได้ราบรื่นนัก
ผ่านเวลามาเกือบครึ่งศตวรรษ วันแม่แห่งชาติทุกวันนี้กลายเป็นประเพณีนิยมที่ปลูกฝังให้เด็กตระหนักถึงความสำคัญของแม่ ด้วยการพาแม่ไปกราบบนเวทีที่โรงเรียน เรียกน้ำตา กลั่นความซึ้ง รณรงค์ให้แสดงออกในที่สาธารณะ
ความรัก ความกตัญญู สายใยรักในครอบครัว หากนำมายัดใส่กับพิธีการอะไรให้มันมากไป นอกจากจะทำให้ดูปลอมๆแล้ว ยังกลายเป็นงานที่สร้างสำนึกให้เด็กกลายเป็นคนขี้อวด
ใครจะบอกรักแม่ กราบแม่ด้วยวิธีไหน แสดงออกกับแม่อย่างไร มันควรเป็นเรื่องในครอบครัว
เสพติดการชอบโชว์ทุกเทศกาลจนไม่สนความรู้สึกของเด็กคนอื่นๆที่ไม่มีแม่
ตอนเขาดำริจะจัดวันแม่ครั้งแรก เขาไม่ได้บอกให้เอาแม่ไปกราบโชว์บนเวทีนะครับ
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
