29 ส.ค. 2023 เวลา 02:41 • ปรัชญา
bangkok

5 สิ่งเกี่ยวกับความจริงที่คุณอาจไม่รู้

1) ความจริงมีหลากหลาย มิใช่มีหนึ่งเดียว แม้จะมีความเชื่อว่าความจริงต้องมีเพียงหนึ่งเดียว ความจริงโดยพื้นฐานแล้วประกอบด้วยอย่างน้อย 2 ส่วน ได้แก่ ผู้รู้หรือผู้สังเกตส่วนหนึ่ง และสิ่งที่ถูกสังเกตอีกส่วนหนึ่ง เมื่อกระทบหรือรวมกันเข้าจึงเกิดความจริง
ทั้งผู้สังเกตและสิ่งที่ถูกสังเกตก็มีความซับซ้อนยิ่ง เช่นผู้สังเกตอย่างมนุษย์ประกอบด้วยเซลล์นับล้านล้านเซลล์ และยังมีแบคทีเรียในร่างกายอีกเป็นล้านล้านตัว ผู้สังเกตซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตก็มีมากมาย ถ้าให้สัตว์อย่างเช่น มด ผึ้ง ช้าง ชิมแปนซี อธิบายว่าโลกนี้เป็นอย่างไร ก็ย่อมได้เป็นต่างๆ
แม้ในหมู่มนุษย์ก็อธิบายความจริงไปต่างๆ ตามการดำรงชีพ ชนชั้น และชนชาติเป็นต้น ความจริงของผู้ปกครองกับความจริงของผู้ถูกปกครอง มีบางส่วนสำคัญที่ไม่เหมือนกัน เกิดความขัดแย้งจนยากที่จะประนีประนอมกันได้ ความแตกต่างหลากหลายนี้ได้เกิดขึ้นแล้ว กำลังเกิดอยู่ และจะเกิดขึ้นต่อไป
2) ความจริงกับการทำให้เป็นจริง ความจริงไม่ใช่สิ่งที่ถูกกระทำ หรืออยู่นิ่งเฉย หากแต่มีลักษณะเป็นพลวัต มีพลังเคลื่อนไหวในตัวเอง เนื่องจากความขัดแย้งขององค์ประกอบในความจริงนั้นๆ
เมื่อเสือไล่จับกวางเป็นอาหาร เสือย่อมต้องการทำให้การจับกวางปรากฏเป็นจริง ส่วนกวางก็ต้องการให้การหลบหนีจากกรงเล็บเสือเป็นความจริง ถ้าเสือจับกวางได้ ก็ไม่ได้หมายความว่าเสือจะสามารถจับกวางตัวต่อไปได้สำเร็จเหมือนครั้งนี้ และหากกวางหนีได้สำเร็จ ก็ไม่ได้หมายความว่ากวางนี้จะสามารถหนีได้สำเร็จในครั้งต่อไป
ในการดำรงชีพ ความจริงจึงขึ้นกับอำนาจในการทำให้เป็นจริงด้วย ผู้มีอำนาจหรือผู้ชนะย่อมเป็นผู้เขียนประวัติศาสตร์ กำหนดกฎระเบียบหรือค่านิยมต่างๆ ซึ่งถือว่าเป็นความจริงหรือบรรทัดฐานของความจริง
3) ความจริงเป็นระบบซับซ้อน ไม่ใช่เหตุการณ์หนึ่งเดียว การเป็นระบบในที่นี้หมายถึง
ก) ตัวมันเองมีองค์ประกอบจำนวนหนึ่งซึ่งเกี่ยวข้องกันภายในตัวระบบเอง
 
ข) ระบบนี้ยังมีความสัมพันธ์กับสิ่งอื่นหรือระบบอื่นที่อยู่ภายนอก ซึ่งมีอิทธิพลต่อการเกิดขึ้น การดำรงอยู่ และการคลี่คลายไปของระบบ ตัวอย่างความจริงในธรรมชาติเช่นพายุหมุนในภูมิภาคต่างๆ ความจริงง่ายๆว่าดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก ก็เกี่ยวข้องกับระบบสุริยะทั้งระบบ บนบางพื้นที่บางเวลาในโลก ดวงอาทิตย์ขึ้นและไม่ตก
ค) ระบบซับซ้อนนี้ยังสามารถถปรับตัวได้ตามองค์ประกอบที่เปลีี่ยนไปทั้งภายในและภายนอก การเปลี่ยนแปลงของระบบโดยทั่วไปมี 3 ขั้นใหญ่ ได้แก่การเกิดขึ้น การเติบโตจนถึงขีดสูงสุด และการเสื่อมสลายดับไป ความจริงที่มนุษย์สังเกตเห็นและที่สร้างขึ้นมีการคลี่คลายตามลำดับขั้นดังกล่าว
4) ความจริงเป็นสิ่งที่ควบคุมได้ยากหรือไม่ได้ ความจริงไม่ใช่ตัวเรา และไม่ใช่ของเรา มันเป็นของผู้สังเกตอื่นและสิ่งที่ถูกสังเกตอื่นด้วย ลมฟ้าอากาศและการเต้นของหัวใจเราโดยทั่วไปเป็นสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ แม้ความคิดนึกของเราเองก็ยังควบคุมได้ยากหรือไม่ได้ มีความพยายามตั้งแต่สมัยโบราณที่จะค้นพบยาที่ทำให้ไม่แก่และไม่ตาย แต่ไม่สำเร็จ เมื่อเกิดโรควิด-19 ระบาด อายุคาดหมายเฉลี่ยของผู้คนในหลายพื้นที่กลับลดลงอีก ความคิดที่จะจัดระเบียบประเทศและโลกให้เป็นหนึ่งเดียวล้วนล้มเหลว จักรวรรดิและอารยธรรมต่างๆพากันล่มสลาย
5) ความจริงมีเพื่อการแบ่งปันโลกนี้ร่วมกัน หากความจริงไม่ใช่ของใคร โลกนี้ไม่ได้เป็นของผู้ใดหรือกลุ่มใด เราก็น่าจะสรุปได้ว่า ความจริงนี้มีเพื่อการแบ่งปันโลกนี้ร่วมกัน ในหมู่มนุษย์ ส่ำสัตว์ สิ่งแวดล้อมทั้งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิตทั้งหลาย ด้วยการปฏิบัติเช่นนั้น เราจะได้เข้าถึงความจริงได้ดีกว่าที่เป็นอยู่ ไม่ต้องทนทุกข์โดยไม่จำเป็น ปล่อยให้ความจริงคลี่คลายไปตามเหตุปัจจัยของมัน โดยมีการเข้าแทรกแซงให้น้อยที่สุดจากตัวเรา
โฆษณา