17 พ.ย. 2023 เวลา 07:55 • ข่าว

เบื้องหลังชุดประจำชาติ “เทพธิดาอาณาจักรอยุธยา” พระแม่ธรณี ต้นแบบจาก Asian Art Museum

ไม่ทำให้แฟนๆ นางงามชาวไทยผิดหวังเลยจริงๆ สำหรับ “แอนโทเนีย โพซิ้ว” Miss Universe Thailand 2023 ที่อวดโฉมชุดประจำชาติ (National Costume Competition) บนเวที Miss Universe 2023 ในชุด “เทพธิดาอาณาจักรอยุธยา" ออกแบบโดย กมลรส ทูลภิรมย์ ห้องเสื้อ ทรงเสน่ห์ผ้าลายอย่าง ซึ่งได้แรงบันดาลใจมากจากงานประติมากรรมสัมฤทธิ์ “พระแม่ธรณี” ที่จัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ Asian Art Museum คอลเล็คชัน The Avery Brundage Collection
ในส่วนของชุด “เทพธิดาอาณาจักรอยุธยา" นั้นโดดเด่นด้วยการประดับพลอยสังเคราะห์เลียนแบบ แร่รัตนชาติ ที่ขุดพบได้ตามแหล่งแร่สำคัญในอาณาจักรอยุธยา เช่น ไพลิน มรกต บุษราคัม อ.ท่าใหม่ ,เขาพลอยแหวน จ.จันทบุรี ทับทิม จาก อ.บ่อไร่ ,หนองบอน จ.ตาก โกเมน อ.แกลง จ.ระยอง ไพลิน จ.แพร่ เพทาย จ.อุบลราชธานี และ จ.ศรีสระเกษ เขี้ยวหนุมาน พบได้ในทุกภาค และเพชร จาก จ.ภูเก็ต และ พังงา และส่วนของรองเท้า ได้ต้นแบบจากพระพุทธรูป ทรงเครื่องอยุธยา จากวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ
สำหรับประวัติศาสตร์ของพระแม่ธรณีนั้นในหนังสือ “ทิพยประติมา” อธิบายว่า พระแม่ธรณีถูกกล่าวถึงอยู่ในพุทธประวัติตอนมารวิชัย หรือที่เราคุ้นชื่อว่า “ตอนมารผจญ” โดยถูกกล่าวถึงในชื่อ “เทพธิดาแห่งแผ่นดิน” (สถาวรา) ในเวลานั้นพระพุทธองค์ทรงอ้างแผ่นดินเป็นพยานในการบำเพ็ญทาน ด้วยการใช้พระหัตถ์ตบแผ่นดิน
ทำให้แผ่นดินสะเทือนเสียงดัง จนมารหนีไป ระหว่างนั้น “เทพธิดาแห่งแผ่นดิน” ได้ปรากฏกายขึ้น กระทำอัญชลีต่อพระพุทธองค์ โดยไม่ได้กล่าวว่ามีการ “บีบมวยผม” และมีน้ำไหลออกมาจากปลายผมแต่อย่างใด ดังนั้นในงานศิลปกรรมตอนมารวิชัยของอินเดียนั้น หากมีภาพพระแม่ธรณีปรากฏร่วมอยู่ด้วยก็มักจะสร้างขึ้นเป็นเพียงสตรียืนหรือนั่งถือหม้อน้ำ ต่างกับไทยที่มักจะสร้างเป็นพระแม่ธรณีบีบมวยผม
ด้านคติการสร้างรูปพระแม่ธรณีบีบมวยผม ปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเริ่มต้นมาตั้งแต่เมื่อใด แต่จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่า เริ่มปรากฏขึ้นในอุษาคเนย์ (เอเชียตะวันออกเฉียงใต้) มาอย่างน้อยตั้งแต่ราวพุทธศตวรรษที่ 17-18 และแพร่หลายทั่วไป รวมถึงในสมัยกรุงศรีอยุธยาก็นิยมวาดพระแม่ธรณีบีบมวผมสอดแทรกอยู่ในจิตรกรรมฝาผนังเล่าถึงพุทธประวัติ
จากเวที Miss Universe 2023 ใครต้องการชมพระแม่ธรณีบีบมวยผมที่สวยที่สุดในไทยสามารถแวะไปชมได้ที่ “วัดชมภูเวก” จังหวัดนนทบุรี โดยภาพวาดพระแม่ธรณีบีบมวยผมที่นี่ได้รับการจัดอันดับว่าสวยที่สุดในประเทศไทย อยู่ที่ผนังสกัดในอุโบสถซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมอยุธยา เป็นผลงานของ “สกุลช่างนนทบุรี” ช่วงสมัยอยุธยาตอนกลางถึงตอนปลายระยะแรก ภาพนี้ใช้เทคนิคเขียนด้วยสีฝุ่นผสมกาวแบบเทมเพอรา (Tempera)และที่ว่าสวยก็ด้วยจังหวะฝีแปรงที่เขียนท่าทางการบิดมวยผมพร้อมกับบิดองค์เอวได้อย่างอ่อนช้อยราวกับกำลังร่ายรำ
อ้างอิง : Museum Siam
โฆษณา