21 พ.ย. 2023 เวลา 11:00 • สัตว์เลี้ยง

แมวเลี้ยงยาก หรือ มนุษย์เลี้ยงให้ยาก ?

การเลี้ยงแมวมีรายละเอียดให้ใส่ใจไม่น้อย เหมือนกับการเลี้ยงเด็กคนนึง ไม่ว่าจะทั้งเรื่องสุขภาพ จิตใจ เพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของน้องแมว แต่บางครั้งการใส่ใจอย่างไม่เข้าใจอาจเป็นการทำร้ายน้องแมวเองก็ได้ค่ะ
สารบัญ (สำหรับคนที่ขี้เกียจอ่านทั้งหมด)
🍭1. ปัญหาที่อาจเกิดจากการบำรุงแม่แมวตั้งท้องมากเกินไป
🍬2. ปัญหาที่อาจเกิดจากการฝึกลูกแมวกินอาหารอย่างไม่เข้าใจ
🍫3. การถ่ายเหลว ทำให้เกิดปัญหาภูมิคุ้มกัน และ อาจเป็นส่วนที่ทำให้โคโรน่าในแมวฉวยโอกาส
🍿4. ปัญหาที่อาจเกิดจากการที่ลูกแมวกินนมแม่นานเกินไป
🍩5. ปัญหาที่อาจเกิดจากการป้อนนมลูกแมวแรกเกิด
🍪6. ปัญหาเมื่อให้ L-Lysine มากเกินไป
บางครั้งปัญหาสุขภาพเล็กๆ น้อยๆ จนเรื้อรังก็มาจากวิธีการเลี้ยงของเจ้าของเอง ที่รักแต่อาจขาดความเข้าใจ ขยันเปลี่ยนอาหาร เสริมนู้น เสริมนี้ให้น้องแมว มักเจอปัญหาน้องแมวท้องเสีย ถ่ายเหลวแบบหาสาเหตุไม่ได้ บางตัวเกิดการแพ้รุนแรงผิดปกติ
ทำไมเราต้องเสริมหลายๆ สรรพสิ่งให้น้องแมว ถ้าหากเค้าไม่ได้เจ็บป่วย ? เป็นเพียงความเข้าใจว่าน้องแมวเราป่วย ? หรือ เพียงเพราะความกังวลจน “เกินไป” ของเจ้าของ ?
มันปฎิเสธไม่ได้ว่าอาหารเสริมต่าง ๆ มีความจำเป็นไม่มากก็น้อย แต่คำว่า “เสริม“ คือเพื่อเพิ่มเติมเมื่อ ”ขาด“ ดังนั้นเป็นหน้าที่ของเจ้าของที่ต้องรู้ว่าน้องแมวของเราขาดหรือไม่ ให้อย่างไร เท่าไหร่ถึงจะพอดี ถึงจะเป็นประโยชน์กับน้องแมว แต่การให้อย่างความขาดความเข้าใจ “อาจ” เป็นโทษให้กับน้องแมวได้
🍭1. การบำรุงแม่แมวตั้งท้อง เพราะ กลัวลูกแมวไม่สมบูรณ์ บางครั้งอาจบำรุงมากเกินไปจนนำมาซึ่งปัญหาลูกแมวตัวใหญ่เกินไป ต้องผ่าคลอด หรือ ความทรุดโทรมจากการคลอดที่ยากลำบาก บางครั้งอาจพบไข้น้ำนมเนื่องจากมีการเสริมแคลเซียมในช่วงไตรมาสสุดท้ายก่อนคลอดมากเกินไป
🍬2. ภูมิคุ้มกันตกในลูกแมว ที่เกิดจากพัฒนาการด้านการกินไม่เป็นไปอย่างที่ควร บางครั้งเกิดขึ้นจากการไม่เข้าใจพฤติกรรมการกินของลูกแมว เจ้าของกังวลว่าลูกแมวจะไม่สามารถฝึกกินอาหารด้วยอาหารเม็ดได้ แต่ลืมนึกไปว่า เพียงอายุ 3-4 สัปดาห์ฟันเขี้ยวน้อย ๆ ของพวกเค้าก็แทะนิ้วเราพรุนได้
การกินอาหารเปียก ใช้ทักษะการนำอาหารเข้าปากต่างจากอาหารเม็ด ถ้าหากเริ่มต้นจากการฝึกกินอาหารด้วยอาหารเปียก ในลูกแมวบางตัวนอกจากจะติดกินอาหารเปียก งอแงไม่กินอาหารเม็ดแล้ว ยังไม่พยายามฝึกกินอาหารเม็ดอีกด้วย ทำให้เกิดรอยต่อในการฝึกกินอาหาร 2 ครั้ง และ การเปลี่ยนอาหารก็มีความเสี่ยงที่จำเกิดการถ่ายเหลวจากการปรับตัวในการย่อยอาหาร
🍫3. ทุกการถ่ายเหลว จะทำให้ผนังลำไส้อักเสบไม่มากก็น้อย ซึ่งทำให้การดูดซึมสารอาหารแย่ลง ลำไส้เป็นแหล่งผลิตภูมิคุ้มกัน ดังนั้นเมื่อผนังลำไส้อ่อนแอ ภูมิคุ้มกันก็จะลดลง จึงเป็นการเปิดโอกาสให้เชื้อประจำถิ่นที่แมวมีโดยมั่วไปอยู่แล้ว เช่น fcov หรือ โคโรนาในแมวฉวยโอกาสเติบโต เข้าสู่ระยะแพร่เชื้อ เเละทำให้น้องแมวป่วย
ซึ่งนี่เป็นอีก 1 ปัจจัยที่ทำให้ตรวจเจอเชื้อโคโรนาในแมว ซึ่งมันเป็น “เชื้อประจำถิ่น” นั้นหมายความว่ามันมีอยู่แล้ว การตรวจพบโคโรนาจากอึ เป็นการสกรีนสุขภาพเบื้องต้น ว่าแมวตัวนั้นอยู่ในระยะ “แพร่” ของเชื้อโคโรนามั้ยแค่นั้น ดันนั้นในมุมมองส่วนตัวการตรวจโคโรนาในแมว เป็นข้อบ่งชี้เล็กๆ เท่านั้นในเรื่องของความเครียด และ ภูมิคุ้มกัน ไม่ใช่การบอกว่าแมวตัวนี้ป่วยเป็น FIP แต่การป่วยเรื้อรัง รวมถึงความเครียดสะสม อาจทำให้โคโรน่ากลายพันธุ์เป็น FIPv ได้
🍿4. กับในอีกเคส คือ ลูกแมวติดเต้ามาก ไม่ยอมหย่านม รวมถึงไม่ยอมกินอาหารจนอายุ 3-4 เดือน เจ้าของก็สงสาร ไม่กล้าฝึกหย่านมให้ลูกแมว ซึ่ง ณ เวลานั้นน้ำนมแม่แมวจะมีสารอาหาร พลังงานไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูกแมวในช่วงวัยนั้น ๆ ก็จะทำให้ลูกแมวมีสุขภาพไม่แข็งแรงอย่างที่ควร
ซึ่งหลายๆ ครั้งเราจะพบว่า หลังจากแม่แมวให้นมลูกไปพ้น 5 สัปดาห์ นอกจากแม่แมวจะกลับมาติดสัดแล้ว ร่างกายจะโทรมลงจากการในนมลูกมายาวนาน เมื่อแม่แมวภูมิคุ้มกันลดลง ก็มักพาให้ลูกแมวภูมิคุ้มกันลดลงด้วยเช่นกัน ในช่วงนี้เราอาจพบว่าลูกแมวเริ่มเป็นเชื้อรา ซึ่งเป็นสัญญาณของภูมิคุ้มกันที่ลดลงของลูกแมว สารอาหารที่เพียงพอจะทำให้ลูกแมวมีสุขภาพแข็งแรง
ตามปกติแม่แมวที่เลี้ยงลูกเก่ง จะให้ลูกเข้าเต้าน้อยลงไปเองเมื่อลูกแมวเข้าสู่วัยฝึกกินอาหาร แต่ปัญหานี้ที่เจอมักเจอกับแม่แมวที่โอ๋ลูกมากเกินไป ให้ลูกกินนมตลอดเวลา การแยกแม่ลูกเร็วก็เป็นปัญหากับพัฒนาการของลูกแมว ดังนั้นถ้าเกทในจุดนี้ แค่ใส่ชุดหลังผ่าตัดให้แม่แมวเป็นช่วง ๆ ก็จะช่วยฝึกการลดการเข้าเต้าให้ลูกแมว
🍩5. หรือสิ่งที่เจอกันบ่อยมากคือการป้อนนมลูกแมวแรกเกิด ทั้ง ๆ ที่แม่แมวแข็งแรงดี มีน้ำนมสมบูรณ์ เพราะ เพียงคิดไปว่าเดี๋ยวลูกแมวกินนมไม่พอ … น้ำนมของแม่แมวที่แข็งแรงสมบูรณ์จะมีสารอาหารที่ดีที่สุดกับลูกแมวเสมอ ถ้าหากลูกแมวไม่ได้มีปัญหาด้านระบบทางเดินอาหาร จะไม่เจอปัญหาการย่อยไม่สมบูรณ์จากนมแม่
นมสำหรับป้อนลูกแมวแรกเกิด เหมาะสำหรับแม่แมวที่เลี้ยงลูกไม่เก่ง แม่แมวไม่สามารถเลี้ยงลูกได้ หรือ ลูกแมวไม่สามารถกินนมเองได้เพียงพอจริงๆ ซึ่งบางสายพันธุ์มีโครงสร้างที่ทำให้ลูกแมวอาจกินนมแม่ได้ยากหน่อย จำเป็นต้องเสริมช่วยก็มีบ้าง ก็ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดการย่อยไม่สมบูรณ์ ทำให้เกิดภาวะท้องอืด ถ่ายท้องซึ่งอันตรายถึงชีวิต แถมยังแย่งพื้นที่สำหรับน้ำนมของแม่แมวอีกด้วย ซึ่งก็จะวนกลับไปว่า ลูกแมวอาจได้รับสารอาหารได้ไม่มากเท่าที่ควร ท้องเสียเรื้อรัง ภูมิคุ้มกันตก
🍪6. หรือการเอะอะ ๆ เสริม L-Lysine ซึ่งไลซีนไม่ได้มีส่วนช่วยในการป้องกันการเกิดหวัดแมวจากเชื้อ FHV-1 อย่างที่เข้าใจกัน(มีคุณหมอเขียนเรื่องนี้ไปแล้ว) ใช่ว่า L-lysine เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายของแมวไม่สามารถสร้างเองได้ จำเป็นต้องได้รับจากสารอาหาร ซึ่งอาหารเม็ดสำเร็จรูปที่ได้มาตรฐานจะมีปริมาณ lysine เพียงพอตามมาตรฐานสุขภาพทั่วไปอยู่แล้ว
ในทางกลับกันการเอะอะเสริม L-lysine ให้แมว อาจทำให้เกิดท้องเสีย เลือดจาง ตัวบวม อ้วก เกาเยอะผิดปกติ ปัญหาระบบประสาท (แล้วก็มาสงสัยทำไมก็ให้อะไรเหมือนเดิม แต่ทำไมแมวท้องเสีย แมวป่วย บางทีมันเยอะจนขับออกไม่ทันก็สะสมจนเกินลิมิตไง)
อะต่อเรื่อง L-lysine โอเคว่ามันเป็นสารอาหารจำเป็น แต่การให้อย่างไม่เข้าใจ ให้ปริมาณที่มากเกินไป นอกจากปัญหาอย่างที่เขียนไว้ในย่อหน้าที่แล้ว ในแมวที่เป็นโรคไต โรคตับ ”รุนแรง“ อาจเปิดปัญหาในขบวนการกำจัด L-Lysine แล้ว Lysine จะเพิ่มการดูดซึมแคลเซียม ซึ่งเมื่อมากเกินไป ก็มีผลต่อระบบเผาผลาญในแมว
ในอีกแง่ของการทำงานของ lysine คือมีส่วนช่วยในการกระตุ้นการสร้างเซลล์ใหม่ๆ ซึ่งถ้าหากมีการเสริมสร้างที่มากเกินไป จนเกิดความผิดปกติก็อาจก่อให้เกิดมะเร็งได้
FDA หรือ เรียกง่ายๆ ว่า อย. ของต่างประเทศเองดูแลมาตรฐานความปลอดภัยของอาหาร แต่ไม่ใช่อาหารเสริม ดังนั้นไว้อ้างอิงกับอาหารจะตรงจุดกว่า การให้อาหารที่ได้มาตรฐาน มีคุณภาพของแหล่งที่มาของวัตถุดิบ แมวชอบ กินแล้วไม่แพ้ (อันนี้คือคำจำกัดความของอาหารแมวที่ดีที่สุดสำหรับแมวของเรา ตั้งแต่สมัยทำอาหารแมว) เป็นพื้นฐานที่ค่อนข้างครอบคลุมให้แมวมีสุขภาพดี เมื่อพื้นฐานดีแล้ว เรื่องจุกจิกก็จะลดลงมาเองค่ะ
บทความนี้ไม่ได้จะบอกว่าอาหารเสริมไม่ดี หรือ การเลี้ยงอย่างการใส่ใจรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ไม่ดี เพราะ ส่วนตัวเป็นคนละเอียดกับการเลี้ยงแมวมาก แต่เป็นคนที่ทำความเข้าใจกับแมว จนเลี้ยงแมวให้มันง่าย อยากให้เพิ่มความเข้าใจในการเสริมสิ่งต่าง ๆ ให้กับน้องแมวที่เลี้ยง เคสต่าง ๆ ที่ยกมาเป็นเพียงแค่เสี้ยวเดียวของหลาย ๆ กรณีปัญหาที่เกิดขึ้น ซึ่งดูๆ แล้ว ก็มาจากพฤติกรรมการเลี้ยงของเจ้าของไม่น้อย เลี้ยงแมวอย่างมีความรู้ มีสติ สำคัญคือ รู้จักแมวตัวเองมากพอ จะทำให้เลี้ยงแมวได้อย่างมีความสุข แมวก็มีสุขภาพที่ดีด้วย
ปล. อย่าถามฉันเรื่องการให้อาหารเสริม ให้เป็นหน้าที่ของสัตวแพทย์ดีกว่าค่ะ เพราะส่วนตัวเลี้ยงแมวมาให้ง่าย แทบไม่ต้องให้อาหารเสริมอะไรเลย ยกเว้นพวกที่มีปัญหา หรือแมวป่วย ซึ่งตอนทำฟาร์มแมวแทบไม่ป่วย เลยอาจจะมีข้อมูลปริมาณการให้อาหารเสริมได้ไม่แน่นค่ะ
โฆษณา