วิพากย์ - วิจารณ์ ต่างกันอย่างไร
โลกโซเชียลเต็มไปด้วยคนแสดงความคิดเห็น และเชื่อมั่นว่าตนกำลังวิจารณ์ แต่น้อยคนรู้ความแตกต่างระหว่างวิพากษ์กับวิจารณ์
อ้าว! สองคำนี้ไม่เหมือนกันหรือ?
สื่อบ้านเราใช้คำสองคำนี้รวมกันจนได้ยินคู่กันตลอด นั่นคือวิพากษ์วิจารณ์
แต่สองคำนี้เป็นคนละคำ คนละความหมายกัน และเรามักใช้กันผิดความหมาย
วิพากษ์ (judge) = พิพากษ์ = พิพากษา = ตัดสิน
อักษร ว = พ เช่น สมวงศ์ = สมพงศ์
วิจารณ์ (comment) = พิจารณ์ = พิจารณา คือการดูงานแล้วว่าตามเนื้อผ้า
วิพากษ์มีนัยของการใช้อารมณ์ความรู้สึกไปตัดสิน มักมีนัยทางลบ เช่น “คุณเขียนเรื่องนี้ห่วยแตกจริง ๆ” ข้อความนี้ไม่ได้วิจารณ์หนังสือเลย ด่านักเขียนอย่างเดียว นักเขียนอ่านแล้วก็เหมือนเดิม ไม่สามารถนำไปใช้พัฒนาตัวเอง
ส่วนวิจารณ์วิเคราะห์งานชิ้นหนึ่ง ๆ โดยรองรับด้วยเหตุผล ไม่มีอารมณ์มาเกี่ยวข้อง เช่น “คุณเขียนเรื่องนี้ไม่ดีเพราะองค์ประกอบมากไป ทำให้เรื่องรุงรัง ถ้าตัดองค์ประกอบที่ไม่เกี่ยวกับเรื่องออก น่าจะดีขึ้น” อย่างนี้นักเขียนนำไปพัฒนาตัวเองได้
วิพากษ์ : “ชุดนี้เธอใส่แล้วเหมือนยายบ้า”
วิจารณ์ : “ชุดที่เธอใส่นี้ไม่เข้ากับเธอ เพราะเธอรูปร่างท้วม ใส่ชุดที่มีเส้นขวางมาก ๆ ยิ่งทำให้ดูท้วมกว่าเดิม”
อย่างแรกฟังแล้วลมออกหู อย่างที่สองฟังแล้วนำไปปรับปรุงตัวได้
ดังนั้นแยกให้ออกว่า อะไรคือวิพากษ์ อะไรคือวิจารณ์
ถ้าเป็นวิจารณ์ ก็นำมาแก้ไข ปรับปรุงตัวเอง
ถ้าเป็นวิพากษ์ ก็ไม่ต้องเสียเวลาเถียง หรือแบกให้หนักเปล่าๆ เราเปลี่ยนคนวิพากษ์ไม่ได้หรอก
สังคมไทยเป็นสังคมวิพากษ์ คนจำนวนมากแยกไม่ออก ไม่รู้ว่าตนเองกำลังอยู่ในโหมดไหน บางคนทั้งชีวิตอยู่ในโหมดวิพากษ์ วัน ๆ ได้แต่ตั้งรับว่าจะซัดเขาหรือตอบโต้เขากลับอย่างไรจึงจะสะใจ ชีวิตนี้ก็ไม่ต้องทำอะไรอีกแล้ว
และคำวิพากษ์เหล่านั้นไม่ก่อให้เกิดรอยบุบในจักรวาลแต่อย่างไร
- 17
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
